جاماح
جاماح (به ترکی آذربایجانی Milli Azadlıq Hərəkatı) مخفف جنبش آزادی‌بخش ملی آذربایجان جنوبی، اولین[۱] گروه تجزیه طلب منطقه‌ای است که برای جدایی آذربایجان از ایران[۲] و الحاق آن به جمهوری آذربایجان یا تشکیل «آذربایجان واحد» فعالیت می‌کند.[۳] این گروه سیاسی در سال ۱۹۹۱ توسط پیروز دیلنچی بنیان‌گذاری شد.[۴] فعالیت جاماح در ایران ممنوع اعلام شده‌است. پایگاه اصلی این سازمان تجزیه‌طلب در باکو، جمهوری آذربایجان است.[۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱]
از سال ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۹ میلادی، رهبری تشکیلات به عهده پیروز دیلنچی بود. سپس دیلنچی به سمت معاونت نزول و محمودعلی چهرگانی به عنوان رهبر جاماح انتخاب شد.[۱۲][۱۳]
پس از نزدیک به سه سال، در ۲۱ ژانویه ۲۰۰۲ به دلیل اختلافات درونی هیئت رهبری تشکیلات، چهرگانی توسط پشتیبانان دیلنچی با اکثریت آرا از جاماح بیرون شد[۱۴] و دیلنچی برای بار دوم به سمت رهبری جاماح برگزیده شد.
متعاقباً چهرگانی باتفاق اقلیت منشعب شده از جاماح، ابتدا گروه قبلی خود را که «جبهه ملی اسلامی آذربایجان»[۱۵] نام داشت، انحلال و سپس گروه دیگری را با نام گاموح تأسیس نمود.
در ۶ ژانویه ۲۰۲۰ مایک پومپئو وزیرخارجه آمریکا نام جاماح (جنبش آزادی‌بخش ملی آذربایجان جنوبی) را در لیستی قرار داد که دیپلمات‌های آمریکایی در هیچ نقطه جهان بدون اجازه وی حق دیدار با آن‌ها را نخواهند داشت.[۱۶]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ http://www.gunaskam.com/tr/index.php?option=com_content&task=view&id=317[پیوند مرده] Güney Azerbaycan'da Devrimden Sonra Oluşan Siyasal ve Sivil Teşkilatlar - Dr. Hüseyin İSALI
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ فوریه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۲.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ فوریه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۲.
- ↑ Canada, Immigration and Refugee Board of (2001-09-06). "Liberation Army of Azerbaijan (Liberation Army of Southern Azerbaijan) (January 1998 - August 2001) believed to have been formed in 1993 in Iran [IRN37710.E]". www.ecoi.net (به انگلیسی). Retrieved 2023-01-14.
- ↑ http://iranian.com/Times/2000/Jana/Roodbar/news.html
- ↑ http://www.hri.org/cgi-bin/brief?/news/balkans/rferl/1999/99-01-08.rferl.html Eldar Sabir oglu, a spokesman for the ruling Yeni Azerbaycan party, has rejected allegations that the party has discussed with a senior Iranian diplomat in Baku the possibility of cooperation with Iranian political parties, Turan reported on 7 January. Those allegations were made at a press conference in Baku two days earlier by Piruz Dilenchi, one of the leaders of the Movement for the Liberation of Southern Azerbaijan.
- ↑ http://www.globalsecurity.org/wmd/library/news/iran/1999/2-110199.html Piruz Delenchi, a leader of the National Liberation Movement of South Azerbaijan...
- ↑ «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۶ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۲.
- ↑ http://www.rferl.org/content/article/1141249.html Radio Free Europe
- ↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/594537.stm www.news.bbc.co.uk
- ↑ http://www.unhcr.org/refworld/topic,463af2212,464dbe402,3df4be444,0.html www.unhcr.org
- ↑ http://www.unhcr.org/refworld/topic,463af2212,464dbe402,3df4be444,0,IRBC,,.html NLMSA leader Piruz Dilenchi...
- ↑ https://web.archive.org/web/20140521032600/http://iwpr.net/report-news/baku-rebuffs-azeri-refugees Piruz Dilenchi, chairman of the Baku Committee of the National Liberation Movement for South Azerbaijan...
- ↑ https://web.archive.org/web/20020610052237/http://camah.com/cehreqani.shtml بیانیه رسمی کمیته مرکزی جاماح در رابطه با اخراج چهرگانی
- ↑ http://www.azerbaijanian.com/political-organizations.html بایگانی‌شده در ۱۲ اوت ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine Az: Azərbaycan Milli İslami Cəbhəsi (AMİC) En: Azerbaijan National Islamic Front (ANİF) Fa: جبهه ملی اسلامی آذربایجان Leader, Founder: Mahmudəli Çehreqani (Mahmudali Chehreqani) Established: 1998
- ↑ "Pompeo Orders U.S. Missions To Limit Contact With Iran Opposition Groups". RFE/RL (به انگلیسی). Retrieved 2023-01-14.
پیوند به بیرون[ویرایش]
- پیروز دیلنچی (فارسی)
- Cənubi Azerbaycan Milli Azadlıq Herekatı (آذربایجانی )
- South Azerbaijan National Liberation Movement (انگلیسی)
- SANLM Press Archive (انگلیسی)