ایرج حسابی

سید ایرج حسابی تنها فرزند ذکور دکتر محمود حسابی، فیزیکدان اهل ایران، است. او یک گردانندهٔ تشکیلات بنیاد پروفسور حسابی و یک مشارکت کننده در طرح‌های نوآورانه و دانش بنیان است. او رئیس هیئت مدیرهٔ بنیاد پروفسور حسابی است. اوهمچنین عضو هیئت مدیره اتاق بازرگانی ایران - کانادا است.

شرح حال عمومی[ویرایش]

به گفتهٔ خودش در برنامهٔ برمودا وی فرزندی ندارد و ازدواج نکرده است. در خصوص شخص او اطلاعات بسیار اندکی وجود دارد چرا که بیشتر مصاحبه‌های خود را در ذیل موضوع پدرش و کارهای او انجام داده است. بنا به توضیحات برنامهٔ برمودا، به وقت پیدا شدن او هم‌اکنون (سال ۱۴۰۲) حدود ۷۰ سال سن دارد.[۱]

از میزان و مشخصات تحصیلات او اطلاعاتی موثق در میان نیست امّا او را در مصاحبه معمولاً «آقای مهندس ایرج حسابی» خطاب می‌کنند که می‌تواند به تحصیلات فنّی او مرتبط باشد هر چند الزامی بر آن نیست و ممکن است صرفاً یک لقب عامیانه برای ادای احترام به وی باشد.

با درگذشت پروفسور حسابی در سال‌های ابتدایی دههٔ ۷۰ نام وی مطرح شد. او همچنین یک خواهر به نام انوشه سادات حسابی دارد. تلاش‌های سید ایرج حسابی در راه ثبت نام پروفسور حسابی در حافظهٔ اذهان عمومی در سال‌های آغازین دههٔ هفتاد موجب بدگمانی به وی شد به طوری که در دههٔ ۸۰ و دههٔ ۹۰ انکار و نقد سخنان وی شدت گرفت و منجر به کناره‌گیری کوتاه مدت او از برنامه‌های تلویزیونی شد.

او مردی نسبتاً شیک پوش است که دلیل آن را احترام به مخاطبانش عنوان می‌کند و همنشینان او از حسن خلق او بسیار یاد کرده‌اند.

شک در صحت و سقم گفته‌ها[ویرایش]

مهم‌ترین نقد مطرح شده نسبت به او از طرف فیلسوف و دانشگاهی نامی، ضیاء موحد صورت گرفته است. موحد معتقد است که ایرج حسابی سخنان نسبتاً غلوآمیزی دارد و خلق شخصیت‌های اسطوره ای چون دکتر حسابی را محصول افکار مردم می‌پندارد و نسبت به سوء استفاده‌هایی در این زمینه هشدار جدی می‌دهد. رضا منصوری از اساتید برجستهٔ فیزیک در ایران نیز از منتقدان سرسخت وی است.

دیدار پروفسور حسابی و انشتین در گفته‌های خود او در مصاحبه ای موجود است.[۲]

دفاع‌های به عمل آمده از وی[ویرایش]

تا کنون بیشتر سخنان ایرج حسابی فاقد سند مکتوب و رسمی یا شاهدان عینی موثق بودند. یکی از تازه‌ترین ادعاهای وی طرح مسئلهٔ خرید زمین‌هایی ملی برای ایران در سیارهٔ مریخ بوده است. پس از آن به نقل از وی تصویری که سند این مدعا نامیده شده است در تارنمای بنیاد پروفسور حسابی منتشر شد. تصویر مذکور در زیر موجود است.

[۳]

شک در مورد جعلی بودن این سند با مخدوش بودن بخش‌هایی اساسی نظیر تاریخ سند و محتوای غیررسمی و انشا گونهٔ متن آن تقویت می‌شود. به علاوه اینکه انجمن سیاره ای سازمانی غیردولتی و مردمی با هدف پژوهش‌های داوطلبانه و غیررسمی است و تأیید مالکیت زمین‌هایی از مریخ توسط آنها امری نامتداول و نامعقول است.

اگر عدد درج شده در میانهٔ صفحه نشانگر تاریخ حدودی سند باشد آن طور که به نظر می‌رسد سال ۱۹۷۷ میلادی را نشان می‌دهد. با این وجود این مسئله به کلی ناممکن است چراکه بنیان‌گذاری انجمن سیاره ای در ۱۹۸۰ میلادی صورت گرفته است. موضوع دیگری که شک را تقویت می‌کنند املای نام خانوادگی دکتر حسابی در پای برگه و همچنین فضای خالی موجود در صفحه است. آدرس درج شده نیز از کوچهٔ دکتر حسابی نام می‌برد که نامگذاری آن در سال ۱۹۷۷ به این اسم تقریباً ناممکن و غیرمنطقی است چرا که دکتر حسابی در قید حیات بوده است و دلیلی بر این کار نیست. در ضمن سال ۱۹۷۷ مصادف با ۱۳۵۵ هجری شمسی است و بعید است دولت شاهنشاهی ایران حاضر به تحمیل هزینهٔ غیرضروری خرید زمین در مریخ آن هم در بحبوحهٔ انقلاب اسلامی شده باشد. در آرشیو مجلس شورای اسلامی نیز مصوبه برای تخصیص بودجهٔ هزار دلاری مطرح شده توسط ایرج حسابی وجود ندارد و این نمونه به‌طور بارز نشان می‌دهد که بخشی از ادعاهای وی فاقد مستندات قوی هستند.

با این همه تلاش وی برای حفظ نام دکتر محمود حسابی به عنوان یکی از اساتید برجستهٔ دانشگاه تهران و یکی از وزراء فرهنگ پهلوی جای تقدیر و تصدیق دارد. خانه موزهٔ دکتر حسابی مکانی دیدنی و ارزشمند از لحاظ علمی و فرهنگی است.

همچنین ایرج حسابی در دفاع از اعتقاد دکتر حسابی به حق تحصیل زنان و عدم مخالفت با اعطای بورس به خانم طریان نامه ای را مطابق زیر منتشر کرد. شباهت رسم‌الخط لاتین این نامه و سند خرید مریخ بسیار جای بحث است و بایستی توسط کارشناسان خط بررسی شود. ایرج حسابی ادعا می‌کند این نامه توسط آلینوش طریان برای دکتر حسابی ارسال شده است و وی از دکتر حسابی بابت کمک به پیشبرد تحصیلات عالیه اش تشکر کرده است.

نامهٔ منتسب به طریان که برای محمود حسابی نوشته است.

در زیر سند دیگر از طرف ایرج حسابی منتشر شده است که نشان می‌دهد در سال ۱۳۴۲ پروفسور حسابی برای همایش گرامی داشت سی صدمین سالگرد تولد نیوتن شرکت کرده‌اند. نامهٔ زیر دارای امضایی از دکتر حسابی است که مشابه نمونهٔ موجود در پای سند خرید مریخ است البته صحت این مسئله باید توسط کارشناسان خط تأیید شود.

در اسناد دیگری که توسط برگزارکنندگان و مجلات شناخته شده موجود است اشارهٔ چندانی به حضور ایران در این سمینار نشده است امّا در فهرست موجود در جزوه ای منتشره از جانب برگزار کننده ادعای ایرج حسابی تأیید و حضور دکتر حسابی در این همایش به عنوان نمایندهٔ دانشگاه تهران تصدیق می‌شود.[۴][۵]

همچنین ادعای حضور ایشان به عنوان تنها نمایندهٔ ایران نیز صحیح است.