اخلاق دین‌شناسی
| نویسنده(ها) | ابوالقاسم فنائی |
|---|---|
| عنوان اصلی | اخلاق دین‌شناسی: پژوهشی در مبانی معرفتی و اخلاقی فقه |
| کشور | تهران |
| زبان | فارسی |
| موضوع(ها) | دین |
| ناشر | نگاه معاصر |
تاریخ نشر | ۱۳۸۹ |
| شمار صفحات | ۶۰۴ |
| شابک | شابک ۹۷۸۶۰۰۵۷۴۷۰۰۳ |
اخلاق دین‌شناسی: پژوهشی در مبانی معرفتی و اخلاقی فقه نام کتابی از ابوالقاسم فنائی است که به رابطه بین دین‌شناسی و اخلاق می‌پردازد.[۱] این کتاب دومین کتاب منتشرشده از سه‌گانه‌ای از مؤلف است که همدیگر را تکمیل می‌کنند. اولین کتاب با عنوان دین در ترازوی اخلاق پیشتر منتشرشده بود و سومین کتاب؛ اخلاق دین‌داری هنوز به طبع نرسیده است.
مباحث کتاب[ویرایش]
مدّعای کتاب اخلاق دین‌شناسی این است که روش‌شناسی استنباط احکام دینی و دستگاه اجتهاد موجود در دست فقیهان معیوب و ناقص است و نیازمند بازاندیشی، اصلاح، ترمیم، بازسازی و بازتولید. به این مدّعا می‌توان از زاویه‌های مختلفی پرداخت. این اثر، از منظر فلسفه اخلاق و معرفت‌شناسی آن را کاویده و مدلّل کرده است.
کتاب در نگاه دیگران[ویرایش]
سید حسن اسلامی اردکانی[۲][۳][۴] و مسعود صادقی[۵][۶][۷][۸] به نقد دیدگاه‌های فنائی پرداخته‌اند.
محمدباقر تاج‌الدین در گفتگو با خبرگزاری کتاب ایران ایبنا می‌گوید:[۹]
من اغلب این دو کتاب (دین در ترازوی اخلاق و اخلاق دین‌شناسی) را به دانشجویانم هدیه می‌دهم و معتقدم مطالعه این دو اثر می‌تواند به میزان زیادی مشکلات ما را مرتفع کند چون بسیاری از این مسائل در ذهن ما شکل گرفته و اگر پاسخی به آنها داده شود می‌تواند روی زندگی افراد تاثیرگذار باشد.
مهدی ایرانمنش در سایت فرهنگی صدانت درباره این کتاب می‌نویسد:[۱۰]
پیشتر این توفیق را داشته‌ام که کتاب دین در ترازوی اخلاق دکتر ابوالقاسم فنائی را معرفی نمایم. همچنین توفیق داشته‌ام که کتاب دیگر ایشان یعنی اخلاق دین‌شناسی را چندین بار مطالعه نمایم. هر بار پیش خود، جامعیت، خردپسندی و اخلاق محوریِ مؤلف محترم را که در این اثرشان نیز منعکس است، ستوده و بر ایشان آفرین‌ها گفته‌ام.
در شماره هفده مجله مهرنامه نیز بخش اعظم «کتاب‌نامه» (تحت عنوان «مرحله بعدی روشنفکری دینی») به معرفی و نقد کتاب اخلاق دین‌شناسی اثر فنائی اختصاص دارد. این بخش شامل مصاحبه‌ای مفصل با ابوالقاسم فنائی و همچنین مقالاتی از علیرضا علوی‌تبار و محمدرضا جلایی‌پور درباره کتاب اخلاق دین‌شناسی است. جلایی‌پور در مقاله خود می‌نویسد:[۱۱]
نسخه‌ای از کتاب اخلاق دین‌شناسی دکتر ابوالقاسم فنائی را پیش از انتشار نزد یکی از برجسته‌ترین روشنفکران ایرانی بردم و گفتم به نظرم بهترین کتاب سال‌های اخیر در سنت «روشنفکری دینی» است. با وجود آن که اهل اغراق و تملق نیست، بعد از خواندن کتاب گفت: «به نظرم غنی‌ترین کتاب سنت روشنفکری دینی در تمام سال‌های پس از انقلاب است و خردپسندانه‌ترین الگوی دفاع از دین و نقد اخلاقی دین رسمی».
منابع[ویرایش]
- ↑ «اخلاق دینی و اخلاق فرادینی؛ گفتگو با دکتر ابوالقاسم فنائی (بخش اول)». سایت دین‌آنلاین. اردیبهشت ۱۳۹۳.
- ↑ «اقتراح: کتاب برتر، کدام کتاب را خواندنی و جذاب یافتم؟ دغدغه دین و اخلاق در خوانده های سال 1390 صفحه 9 - 17». کتاب ماه دين. فروردین ۱۳۹۱.
- ↑ «مقاله «دغدغه های دین و اخلاق در خوانده های سال ۱۳۹۰» از سید حسن اسلامی». کتاب ماه دين. فروردین ۱۳۹۱.
- ↑ «نشست علمی «خدمات فلسفه اخلاق در قلمرو فقه» در پژوهشکده ادیان و مذاهب قم با حضور ابوالقاسم فنائی (ارائه دهنده) و حجت‌الاسلام حسن اسلامی اردکانی (ناقد) برگزار شد». خبرگزاری مهر. آبان ۱۳۹۴.
- ↑ «فنائی و عدم پایبندی به استانداردهای تحقیق روشمند». سایت فرهنگی صدانت.
- ↑ «تقلیل سنت عقلانی مسلمانان به رئالیسم خام». سایت فرهنگی صدانت.
- ↑ «آیا باور فنائی درباره‌ی خردگریزی و خردستیزی درست است؟». سایت فرهنگی صدانت.
- ↑ «ناکارآمدی معیارها برای تفکیک ظرف دین از مظروف آن». سایت فرهنگی صدانت.
- ↑ «تاج‌الدین: خواندن دو کتاب درباره دین‌شناسی و اخلاق را توصیه می‌کنم». خبرگزاری کتاب ایران ایبنا. شهریور ۱۳۹۵.[پیوند مرده]
- ↑ «ترجمۀ فرهنگی و اخلاقِ دین‌شناسی». سایت فرهنگی صدانت. خرداد ۱۳۹۷.
- ↑ مجله مهرنامه، سال دوم، آذر ۱۳۹۰، شماره پیاپی ۱۷