گروه فرقان: تفاوت میان نسخه‌ها
تمیزکاری |
افزودن منبع |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
گفتند اینها از نظر فکری طرفدار [[علی شریعتی|دکتر شریعتی]] و در واقع چپ دینی و با روحانیت به‌شدت مخالفند. من خیلی علاقه‌مند شدم که ببینم این اکبر گودرزی کیست، چون شنیدم تفسیر نوشته و تفسیرش را هم به من دادند و خواندیم.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=محمد رضا کائینی (۱۳۹۴). «آنچه را که می دیدم، باور نمی کردم! مصاحبه با مهندس کتیرایی». موسسه تاریخ معاصر ایران.}}</ref> |
گفتند اینها از نظر فکری طرفدار [[علی شریعتی|دکتر شریعتی]] و در واقع چپ دینی و با روحانیت به‌شدت مخالفند. من خیلی علاقه‌مند شدم که ببینم این اکبر گودرزی کیست، چون شنیدم تفسیر نوشته و تفسیرش را هم به من دادند و خواندیم.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=محمد رضا کائینی (۱۳۹۴). «آنچه را که می دیدم، باور نمی کردم! مصاحبه با مهندس کتیرایی». موسسه تاریخ معاصر ایران.}}</ref> |
||
[[مرتضی الویری]] میگوید: |
|||
اکبر گودرزی تحت تأثیر اندیشه انقلابی شریعتی تفسیری از قرآن به نام «ایدئولوژی توحیدی» تألیف کرد. |
|||
گوش به حرف کسی نمی‌داد و معتقد بود که تمام حقایق در ذهن او جمع شده و دیگران همه دچار انحراف شده‌اند، برای همین هم در آغاز، فرقانی‌ها بسیار پابرجا و محکم از خودشان دفاع می‌کردند… رهبر آنها این گونه بود: موقعی که رفتند او را دستگیر کنند، در یک اتاق ۴×۳ با یک زیلوی مندرس و اسباب و اثاثیه فوق‌العاده ساده زندگی می‌کرد. در همان خانه ۳۵۰ هزار تومان پول نقد وجود داشت! که در آن زمان پول بسیار هنگفتی بود، یعنی پول کافی در آن خانه وجود داشت، ولی او نان و پنیر می‌خورد! و زندگی فوق‌العاده ساده‌ای داشت. گروه فرقان یک گروه واقعاً اعتقادی از همان سنخی بود که می‌گویند در صدر اسلام هم بودند و از کثرت نماز، پیشانی‌شان پینه بسته بود… طوری گرفتار شده بودند که هرگز حاضر نبودند خارج از چهارچوب فکری خودشان به مسائل دیگری هم فکر کنند. |
|||
بر اساس اندیشه شریعتی، حکومت توحیدی، رکن اساسی جامعه برابر و عادل را در سنت پیامبر اسلام (ص) تشکیل می دهد. شریعتی مانند [[سیدابوالاعلی مودودی|ابوالاعلا مودودی]] به اسلام بدون روحانیت معتقد بود اما گودرزی متعصبتر از شریعتی بود و در سال ۱۳۴۹ گروه فرقان را تأسیس کرد. یکی دیگر از افرادی که تأثیر مهمی در شکل گیری ایدئولوژی گروه فرقان داشت، [[حبیب‌الله آشوری|حبیب الله عاشوری]]، روحانی ناراضی بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Ronen A. Cohen (2015), Revolution Under Attack: The Forqan Group of Iran, New York: Palgrave Macmillan, doi:10.1057/9781137502506, ISBN 9781137502506}}</ref> |
|||
اوج فعالیت گروه فرقان در روزهای اولیه پس از انقلاب 1979 ایران بود. در اوایل سال 1980، این گروه به دلیل یک سری دستگیری، عملاً حذف شد |
|||
== رهبر گروه == |
== رهبر گروه == |
||
نسخهٔ ۱۹ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۴۱
فرقان نام گروه شبه نظامی[۱] بود که در اردیبهشت ۱۳۵۸ تأسیس شد. این گروه طرفدار تز اسلام منهای روحانیت شریعتی بود .
مخالف روحانیت شیعه و برخی دیگر از طبقات اجتماعی نظیر بازاریان ثروتمند و سیاستمداران لیبرال و ملحدان کمونیست بود.
رهبر این گروه اکبر گودرزی در ۱۸ دی ۱۳۵۸ دستگیر شد و ۳ خرداد ۱۳۵۹ تیرباران بهمراه ۵ نفر از طرفدارانش اعدام شد.[۱]
از سوم اردیبهشت ۱۳۵۸، تا زمان دستگیری گودرزی و نابودی گروه، قریب به ۲۰ ترور سیاسی انجام دادند.[۲]
عقاید
مصطفی کتیرایی میگوید :
گفتند اینها از نظر فکری طرفدار دکتر شریعتی و در واقع چپ دینی و با روحانیت به‌شدت مخالفند. من خیلی علاقه‌مند شدم که ببینم این اکبر گودرزی کیست، چون شنیدم تفسیر نوشته و تفسیرش را هم به من دادند و خواندیم.[۳]
اکبر گودرزی تحت تأثیر اندیشه انقلابی شریعتی تفسیری از قرآن به نام «ایدئولوژی توحیدی» تألیف کرد.
بر اساس اندیشه شریعتی، حکومت توحیدی، رکن اساسی جامعه برابر و عادل را در سنت پیامبر اسلام (ص) تشکیل می دهد. شریعتی مانند ابوالاعلا مودودی به اسلام بدون روحانیت معتقد بود اما گودرزی متعصبتر از شریعتی بود و در سال ۱۳۴۹ گروه فرقان را تأسیس کرد. یکی دیگر از افرادی که تأثیر مهمی در شکل گیری ایدئولوژی گروه فرقان داشت، حبیب الله عاشوری، روحانی ناراضی بود.[۴]
اوج فعالیت گروه فرقان در روزهای اولیه پس از انقلاب 1979 ایران بود. در اوایل سال 1980، این گروه به دلیل یک سری دستگیری، عملاً حذف شد
رهبر گروه
محمد عطریان‌فر در مورد اکبر گودرزی، رهبر این گروه میگوید: «وی جوانی طلبه بود که برخی سرخوردگی‌های تاریخی داشت و به واسطه این سرخوردگی‌ها بود که بعدها هدایت چنان اقداماتی را عهده‌دار شد. گودرزی در سال ۵۸ حدود بیست سال بیشتر نداشت و با این حال به تفسِیر قرآن می‌پرداخت و خودش را در مقام مفسر قرآن معرفی می‌کرد و تفسیری انقلابی از قرآن ارائه می‌کرد و آیاتی از قرآن را انتخاب می‌کرد که به کار مبارزه بیاید.»
وی در مورد نحوه دستگیری اعضای این گروه گفت: در پی شناسایی یک خانه تیمی و مشاهده آتشباری شدید از آن معلوم شد که این خانه بایستی اهمیت زیادی داشته باشد. در نهایت پس از درگیری حدود هفتاد نفر از آن خانه دستگیر شدند که رهبر گروه یعنی اکبر گودرزی یکی از آنان بود.
از افراد دستگیر شده بیست و پنج نفر اعدام شدند که رهبر گروه یکی از آنان بود.
ترورها
محمدولی قرنی، مرتضی مطهری، محمد مفتح، مهدی عراقی از ترورهای موفق و عبدالکریم موسوی اردبیلی و سید علی خامنه‌ای[۵] اکبر هاشمی رفسنجانی و عباس امیرانتظام از ترورهای ناموفق این گروه بودند.[۶]
اعضا
فرقان ۴۵ عضو داشت که اینها عده ای از آنها هستند:
اکبر گودرزی، علی حاتمی، عباس عسگری، حسن اقرلو، سعید مرات و علیرضا شاه بابا بیک تبریزی ، امرالله الهی، حسن نوری، محمد نوری، کمال یاسینی، محمد کاشانی، غلامرضا یوسفی ، محمد متحدی ، مسعود تقی‌زاده ، سعید واحد، محسن سیاهپوش، حمید نیکنام، علی اسدی و بهرام تیموری، عباس عسگری ، کمال یاسینی ، سعید مرآت حسن اقرلو ، عبدالرضا رضوانی، امیر فعله نوتاش
بازتولید
علی مطهری از پیدایش افکاری شبیه تفکر فرقانی هشدار داد.[۷] همچنین رضا غلامی با ابداع اصطلاح نوفرقانیسم یاران محمود احمدی‌نژاد را به بازتولید افکار و عقاید گروه فرقان متهم می‌کند،[۸] هرچند طرفداران وی این اتهام را ترفندهای سیاسی برای حذف رئیس‌جمهور سابق از فضای سیاسی کشور می‌دانند.[۹]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «گروه فرقان و ۸ ترور مهم سال ۱۳۵۸». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۳۸۹.
- ↑ «ماهنامه الکترونیکی دوران شماره 77 فروردین ماه 1391». dowran.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۲۷.
- ↑ محمد رضا کائینی (۱۳۹۴). «آنچه را که می دیدم، باور نمی کردم! مصاحبه با مهندس کتیرایی». موسسه تاریخ معاصر ایران.
- ↑ Ronen A. Cohen (2015), Revolution Under Attack: The Forqan Group of Iran, New York: Palgrave Macmillan, doi:10.1057/9781137502506, ISBN 9781137502506.
- ↑ «زندگی‌نامه آیت‌الله خامنه‌ای (بخش چهاردهم)- روزی که خامنه‌ای ترور شد». رادیو فردا. ۱۹ دی ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۹-۰۷.
- ↑ «چه کسانی آیت‌الله خامنه‌ای را ترور کردند؟». farsi.khamenei.ir. ۱۳۹۴-۰۴-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۹-۰۷.
- ↑ «هشدار مطهری دربارهٔ ظهور مجدد فرقان». مشرق ایسنا. ۳ خرداد ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۹-۰۷.
- ↑ «خطر ظهور نوفرقانیسم در بستر جریان انحرافی». مشرق. ۱۶ خرداد ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۹-۰۷.
- ↑ «از نماینده دهات تا نوفرقانیسم». نسیم بهاری. ۲۱ خرداد ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ فوریه ۲۰۱۸.
