خاستگاه پرندگان

نمونه برلین از کهن‌بال (Archeopteryx lithographica)

این پرسش علمی که پرندگان در چه گروهی از جانوران تکامل‌ یافته‌اند، به طور سنتی "خاستگاه پرندگان" نامیده می‌شود. اجماع علمی کنونی این است که پرندگان گروهی از دایناسورهای ددپا دست‌قاپان هستند که در دوران مزوزوئیک به وجود آمدند.

رابطه نزدیک بین پرندگان و دایناسورها برای نخستین بار در قرن نوزدهم پس از کشف پرنده بدوی کهن‌بال در آلمان مطرح شد. پرندگان و دایناسورهای غیر پرنده منقرض‌شده دارای ویژگی‌های اسکلتی منحصربه‌فرد هستند. افزون بر این، فسیل‌های بیش از سی گونه دایناسور غیر پرنده با پرهای حفظ شده گردآوری شده است. حتی دایناسورهای بسیار کوچکی مانند میکروراپتور (Microraptor) و نیم‌پرنده (Anchiornis) وجود دارند که پرهای بلند و دست و پا پردار دارند و بال‌هایی را تشکیل می‌دهند. پرنده‌بالان Pedopenna پایه ژوراسیک نیز این پرهای بلند پا را نشان می‌دهند. دیرینه‌شناس لارنس ویتمر در سال 2009 به این نتیجه رسید که این شواهد برای نشان دادن اینکه تکامل پرندگان از مرحله چهار بال عبور کرده کافی است. شواهد فسیلی همچنین نشان می‌دهد که پرندگان و دایناسورها ویژگی‌های مشترکی مانند استخوان‌های توخالی، گاسترولیت، سنگ‌های معده در سیستم گوارشی ، آشیانه‌سازی و رفتارهای جوجه‌آوری داشتند.

اگرچه منشأ پرندگان از لحاظ تاریخی موضوعی جنجالی در زیست‌شناسی فرگشتی بوده است، تنها شمار کمی از دانشمندان هنوز خاستگاه دایناسوری پرندگان را مورد مناقشه قرار می‌دهند، و این موضوع نشان می‌دهد که خاستگاه آن‌ها از انواع دیگر شاه‌خزندگان است. در توافقی که از اصل و نسب دایناسورها حمایت می‌کند، توالی دقیق رویدادهای تکاملی که باعث پیدایش پرندگان اولیه در ددپایان دست‌قاپان شد، مورد مناقشه است. خاستگاه پرواز پرندگان یک پرسش جداگانه اما مرتبط است که چندین پاسخ پیشنهادی نیز برای آن وجود دارد.

نگاره فرضی هایلمن از یک جفت پیشاپرندۀ (Proaves) جنگنده در سال 1916

شباهت اندام‌های جلویی دینونیکوس Deinonychus (سمت چپ) و کهن‌بال Archeopteryx (راست) جان اوستروم را بر آن داشت تا پیوند بین دایناسورها و پرندگان را بازسازی کند.

همسانی انگشتان

بحثی میان رویان‌شناسان و دیرینه‌شناسان وجود دارد که آیا دست‌های دایناسورهای ددپا و پرندگان اساساً متفاوت است، بر اساس تعداد استخوان بند انگشت - شمارش تعداد استخوان‌های انگشت در دست.

درخت تبارزایی ساده‌شده رابطه بین پرندگان نوین و دایناسورها را نشان می‌دهد

مقایسه بین کیسه‌های هوایی Majungasaurus و پرنده (اردک)

بازسازی بیم‌زاپرنده ، دایناسور پردار زمینی که برخی از پژوهشگران فکر می‌کنند برای پرواز به خوبی مجهز شده است.

رشد پیشنهادی پرواز در کتابی از سال 1922: (از چپ به راست) تتراپتریکس، آرکئوپتریکس ، مرحله فرضی، پرنده نوین

میکروراپتور چهار بال، عضوی از خانوادۀ دونده‌خزندگان (Dromaeosauridae)، گروهی از دایناسورها که نزدیک به پرندگان هستند.

این فراغرابی (سوپراکوراکوئیدئوس) با استفاده از یک سیستم قرقره‌مانند برای بلند کردن بال کار می‌کند، در حالی که سینه‌ها حرکت توانمندی را به سمت پایین ایجاد می‌کنند.