پروساپوسین
پروساپوسین (انگلیسی: Prosaposin) که با نام اختصاری «PSAP» هم شناخته میشود، یک پروتئین است که در انسان توسط ژن «PSAP» کُدگذاری میشود.[۴] این عبارت برگرفته از حروف «پروستئینهای فعالکننده اسفینگولیپید» (Sphingolipid Activator PrO[S]teINs) است.[۵]
پروساپوسین یک گلیکوپروتئین بسیار محفاظتشدهاست که پیشساز ۴ محصول و مولکول پروتئینی است: «ساپوزین A»، «ساپوزین B»، «ساپوزین C» و «ساپوزین D». این پروتئین پیشساز هم به صورت یک «پروتئین ترشحی» و هم به صورت یک «پروتئین غشایی یکپارچه» موجود است و دارای فعالیت شبه نوروتروفین است.[۴] ساپوزینهای A تا D در لیزوزوم واقع شدهاند و متابولیسم گلیکواسفینگولیپیدها را با گروههای الیگوساکاریدی تسهیل میکنند. وجودِ تمامی این ساپوزینها برای هیدرولیز اسفنگولیپیدهای خاص توسط هیدرولازهای لیزوزومی خاص ضرورت دارند.[۶]
ساپوزینها
[ویرایش]- ساپوزین A: هیدرولیز آنزیمی «۴-متیلومبلیفریل-بتا-گلوکوزید»، «گلوکوسربروزید» و «گالاکتوسربروزید» را تحریک میکند.[۷]
- ساپوزین B: برای هیدرولیز سولفانیدها توسط آریلسولفاتاز A لازم است و نخستین مولکولی از این گروه بود که کشف شد.[۸]
- ساپوزین C: دومین ساپوزینی بود که کشف شد و کارش تحریک هیدرولیز «گلیکوسربروزید» توسط آنزیم «گلیکوزیلسرامیداز» و هیدرولیز «گالاکتوسربروزید» توسط آنزیم «گالاکتوزیلسرامیداز» است.
- ساپوزین D: به سبب فقدان پژوهشهای کافی عملکردش چندان مشخص نیست.[۶]
- GM2A (فعالکنندهٔ گانگلیوزید GM2): این مولکول را هم جزئی از خانوادهٔ ساپوزینها میدانند و به آن «پروتئین ۳ فعالکنندهٔ اسفینگولیپید» (SAP-3) میگویند.[۹]
اهمیت بالینی
[ویرایش]جهش در ژن «PSAP» با بروز بیماری گوشه، بیماری تی-سکس و لکودیستروفی متاکروماتیک مرتبط است.[۵]
منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ GRCm38: Ensembl release 89: ENSMUSG00000004207 - Ensembl, May 2017
- ↑ "Human PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.
- ↑ "Mouse PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ "Entrez Gene: PSAP prosaposin (variant Gaucher disease and variant metachromatic leukodystrophy)".
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Morimoto S, Yamamoto Y, O'Brien JS, Kishimoto Y (May 1990). "Distribution of saposin proteins (sphingolipid activator proteins) in lysosomal storage and other diseases". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 87 (9): 3493–7. Bibcode:1990PNAS...87.3493M. doi:10.1073/pnas.87.9.3493. PMC 53927. PMID 2110365.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Kishimoto Y, Hiraiwa M, O'Brien JS (September 1992). "Saposins: structure, function, distribution, and molecular genetics". J. Lipid Res. 33 (9): 1255–67. doi:10.1016/S0022-2275(20)40540-1. PMID 1402395. Archived from the original on 25 July 2008. Retrieved 16 اكتبر 2022.
{{cite journal}}
: Check date values in:|access-date=
(help) - ↑ Morimoto S, Martin BM, Yamamoto Y, Kretz KA, O'Brien JS, Kishimoto Y (May 1989). "Saposin A: second cerebrosidase activator protein". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 86 (9): 3389–93. Bibcode:1989PNAS...86.3389M. doi:10.1073/pnas.86.9.3389. PMC 287138. PMID 2717620.
- ↑ O'Brien JS, Kishimoto Y (March 1991). "Saposin proteins: structure, function, and role in human lysosomal storage disorders". FASEB J. 5 (3): 301–8. doi:10.1096/fasebj.5.3.2001789. PMID 2001789. S2CID 40251569.
- ↑ HUGO Gene Nomenclature Committee, "GM2A", HGNC database, archived from the original on 9 اكتبر 2016, retrieved 2016-03-13.
{{citation}}
: Check date values in:|archive-date=
(help) - ↑ Ahn VE, Leyko P, Alattia JR, Chen L, Privé GG (August 2006). "Crystal structures of saposins A and C". Protein Sci. 15 (8): 1849–57. doi:10.1110/ps.062256606. PMC 2242594. PMID 16823039.
- ↑ Ahn VE, Faull KF, Whitelegge JP, Fluharty AL, Privé GG (January 2003). "Crystal structure of saposin B reveals a dimeric shell for lipid binding". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 100 (1): 38–43. Bibcode:2003PNAS..100...38A. doi:10.1073/pnas.0136947100. PMC 140876. PMID 12518053.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Rossmann M, Schultz-Heienbrok R, Behlke J, Remmel N, Alings C, Sandhoff K, Saenger W, Maier T (May 2008). "Crystal structures of human saposins C and D: implications for lipid recognition and membrane interactions". Structure. 16 (5): 809–17. doi:10.1016/j.str.2008.02.016. PMID 18462685.
برای مطالعهٔ بیشتر
[ویرایش]- Gieselmann V, Zlotogora J, Harris A, et al. (1995). "Molecular genetics of metachromatic leukodystrophy". Hum. Mutat. 4 (4): 233–42. doi:10.1002/humu.1380040402. PMID 7866401. S2CID 23519007.
- Schnabel D, Schröder M, Fürst W, et al. (1992). "Simultaneous deficiency of sphingolipid activator proteins 1 and 2 is caused by a mutation in the initiation codon of their common gene". J. Biol. Chem. 267 (5): 3312–5. doi:10.1016/S0021-9258(19)50733-5. PMID 1371116.
- Hiraiwa M, Soeda S, Kishimoto Y, O'Brien JS (1993). "Binding and transport of gangliosides by prosaposin". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 89 (23): 11254–8. doi:10.1073/pnas.89.23.11254. PMC 50528. PMID 1454804.
- Rorman EG, Scheinker V, Grabowski GA (1992). "Structure and evolution of the human prosaposin chromosomal gene". Genomics. 13 (2): 312–8. doi:10.1016/0888-7543(92)90247-P. PMID 1612590.
- Kondoh K, Hineno T, Sano A, Kakimoto Y (1992). "Isolation and characterization of prosaposin from human milk". Biochem. Biophys. Res. Commun. 181 (1): 286–92. doi:10.1016/S0006-291X(05)81415-9. PMID 1958198.
- Holtschmidt H, Sandhoff K, Fürst W, et al. (1991). "The organization of the gene for the human cerebroside sulfate activator protein". FEBS Lett. 280 (2): 267–70. doi:10.1016/0014-5793(91)80308-P. PMID 2013321. S2CID 38952277.
- Holtschmidt H, Sandhoff K, Kwon HY, et al. (1991). "Sulfatide activator protein. Alternative splicing that generates three mRNAs and a newly found mutation responsible for a clinical disease". J. Biol. Chem. 266 (12): 7556–60. doi:10.1016/S0021-9258(20)89483-6. PMID 2019586.
- Hineno T, Sano A, Kondoh K, et al. (1991). "Secretion of sphingolipid hydrolase activator precursor, prosaposin". Biochem. Biophys. Res. Commun. 176 (2): 668–74. doi:10.1016/S0006-291X(05)80236-0. PMID 2025281.
- Schnabel D, Schröder M, Sandhoff K (1991). "Mutation in the sphingolipid activator protein 2 in a patient with a variant of Gaucher disease". FEBS Lett. 284 (1): 57–9. doi:10.1016/0014-5793(91)80760-Z. PMID 2060627. S2CID 42681055.
- Zhang XL, Rafi MA, DeGala G, Wenger DA (1991). "The mechanism for a 33-nucleotide insertion in mRNA causing sphingolipid activator protein (SAP-1)-deficient metachromatic leukodystrophy". Hum. Genet. 87 (2): 211–5. doi:10.1007/BF00204185. PMID 2066109. S2CID 23791396.
- Fürst W, Schubert J, Machleidt W, et al. (1990). "The complete amino-acid sequences of human ganglioside GM2 activator protein and cerebroside sulfate activator protein". Eur. J. Biochem. 192 (3): 709–14. doi:10.1111/j.1432-1033.1990.tb19280.x. PMID 2209618.
- Rafi MA, Zhang XL, DeGala G, Wenger DA (1990). "Detection of a point mutation in sphingolipid activator protein-1 mRNA in patients with a variant form of metachromatic leukodystrophy". Biochem. Biophys. Res. Commun. 166 (2): 1017–23. doi:10.1016/0006-291X(90)90912-7. PMID 2302219.
- Kretz KA, Carson GS, Morimoto S, et al. (1990). "Characterization of a mutation in a family with saposin B deficiency: a glycosylation site defect". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 87 (7): 2541–4. Bibcode:1990PNAS...87.2541K. doi:10.1073/pnas.87.7.2541. PMC 53725. PMID 2320574.
- Nakano T, Sandhoff K, Stümper J, et al. (1989). "Structure of full-length cDNA coding for sulfatide activator, a Co-beta-glucosidase and two other homologous proteins: two alternate forms of the sulfatide activator". J. Biochem. 105 (2): 152–4. doi:10.1093/oxfordjournals.jbchem.a122629. PMID 2498298.
- Rorman EG, Grabowski GA (1990). "Molecular cloning of a human co-beta-glucosidase cDNA: evidence that four sphingolipid hydrolase activator proteins are encoded by single genes in humans and rats". Genomics. 5 (3): 486–92. doi:10.1016/0888-7543(89)90014-1. PMID 2515150.
- Morimoto S, Martin BM, Yamamoto Y, et al. (1989). "Saposin A: second cerebrosidase activator protein". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 86 (9): 3389–93. Bibcode:1989PNAS...86.3389M. doi:10.1073/pnas.86.9.3389. PMC 287138. PMID 2717620.
- Dewji NN, Wenger DA, O'Brien JS (1988). "Nucleotide sequence of cloned cDNA for human sphingolipid activator protein 1 precursor". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 84 (23): 8652–6. doi:10.1073/pnas.84.23.8652. PMC 299604. PMID 2825202.
- O'Brien JS, Kretz KA, Dewji N, et al. (1988). "Coding of two sphingolipid activator proteins (SAP-1 and SAP-2) by same genetic locus". Science. 241 (4869): 1098–101. Bibcode:1988Sci...241.1098O. doi:10.1126/science.2842863. PMID 2842863.
- Morimoto S, Martin BM, Kishimoto Y, O'Brien JS (1988). "Saposin D: a sphingomyelinase activator". Biochem. Biophys. Res. Commun. 156 (1): 403–10. doi:10.1016/S0006-291X(88)80855-6. PMID 2845979.
- Dewji N, Wenger D, Fujibayashi S, et al. (1986). "Molecular cloning of the sphingolipid activator protein-1 (SAP-1), the sulfatide sulfatase activator". Biochem. Biophys. Res. Commun. 134 (2): 989–94. doi:10.1016/S0006-291X(86)80518-6. PMID 2868718.
پیوند به بیرون
[ویرایش]- Saposins در سرعنوانهای موضوعی پزشکی (MeSH) در کتابخانهٔ ملی پزشکی ایالات متحدهٔ آمریکا