نعمت‌نامه نصیرالدین‌شاهی

بخشی از متن این برگ: «نوعی دیگر: سنبوسهٔ غیاث‌شاهی: قیمهٔ خوب‌پخته با همچند آن پیاز، قیمه کرده، و زنجبیل خرد کرده و ربع آن و نیم تولچه سیر آس کرده همه یکجا بیامیزد و زعفران سه تولچه در گلاب آس کرده با قیمه بیامیزد و از میان شوربا بادنجان بیرون آرند و با قیمه یکجا کرده در سنبوسه پر کنند و در میان روغن برشته سازند خواه از نان تنک خشکه باشد یا از نان میده یا از خمیر خام؛ هر سه جنس سنبوسه بپزد، لذیذ باشد.»

نعمت‌نامه نصیرالدین‌شاهی کتابی است شامل دستورهای آشپزی به زبان فارسی که در سده شانزدهم میلادی در هند نوشته شده‌است.

این کتاب برای غیاث‌شاه (دوره شاهی: ۱۴۶۹-۱۵۰۰) نوشته شده‌است که پنجمین شاه از شاهان خلجی مالوه بود که در گجرات هندوستان حکومت می‌کردند. غیاث شاه ابن محمودشاه خلجی، یا غیاث‌الدین بن محمود در سال ۸۷۳ ه. ق. جانشین پدرش سلطان محمود خلجی شد، و در سال ۹۰۶ بسبب ستیزی که میان دو پسر او درگرفت درگذشت. و شاید مسموم گردید و مرد.

غیاث‌شاه مردی خوشگذران بود و بیشتر وقت خود را با خوردن و آشامیدن و معاشرت با زنان می‌گذراند. به این منظور کتاب نعمت‌نامه را که آکنده از دستور و تصاویر خوردنی‌ها و آشامیدنی‌های خوش‌گوار است برای او نوشتند اما این کتاب در زمان حکومت پسرش، نصیرالدین، تکمیل شود و به این خاطر نعمت‌نامه نصیرالدین‌شاهی نام گرفت.

دست‌نوشته این کتاب هم‌اینک در مجموعه کتابخانه بریتانیا (بریتیش لایبرری) موجود است.

نگارگری

در این دوره، سبک نقاشی در شمال هندوستان به شکلی یک‌دست دست یافته بود که از ترکیب دو سبک هندو-جاینا و ایرانی حاصل شده‌بود. در سبک شمال هند، به طور معمول هندی‌ها را در اندازه کامل تصویر می‌کردند و غیرهندیان را در اندازه سه‌چهارم تناسب واقعی.

نگاره‌هایی از کتاب نعمت‌نامه نصیرالدین‌شاهی:

• 
• 
• 
• 
  صحنه‌ای از شاه و زنانش

منابع

• نگاره‌های نعمت‌نامه نصیرالدین شاهی
• Life's simple pleasures come packed in a leaf. in: India Today. 24 December 2011. بازدید: دسامبر ۲۰۱۱.