پارادوکس دروغگو: تفاوت میان نسخهها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=فوریه|روز=۹|سال=۲۰۱۱|چند = |
{{در دست ویرایش ۲|ماه=فوریه|روز=۹|سال=۲۰۱۱|چند = ۲}}{{Nobots}} |
||
'''پارادوکسهای دروغگو'''{{به انگلیسی|Liar paradox}} یکی از گروه-پارادوکسهای [[خودارجاعی|خودارجاع]] هستند. |
'''پارادوکسهای دروغگو'''{{به انگلیسی|Liar paradox}} یکی از گروه-پارادوکسهای [[خودارجاعی|خودارجاع]] هستند. این پارادوکسها به صورتهای مختلفی قابل طرح هستند: |
||
* جملهٔ بعدی صحیح است. جملهٔ قبلی کاذب است. |
|||
* این جملهای که همین الان دارم میگویم کاذب است. |
|||
* اپیمندس اهل کرت میگوید: همه اهالی کرت دروغگو هستند. |
|||
برای مثال در مورد دوم میپرسیم که آیا این گزاره صادق است یا کاذب؟ اگر صادق باشد، آنچه میگوید درست و مطابق با واقع است، پس درست میگوید که کاذب است، پس هم صادق است و هم کاذب. حال اگر فرض کنیم که کاذب باشد، از آنجا که خودش هم به کذب خود اذعان میکند؛ صادق است. در هر دو حالت به نظر میرسد که این گزاره هم صادق است و هم کاذب. |
|||
نسخهٔ دیگرِ پارادوکس که صورتی سادهشده از [[پارادوکس راسل]] است: |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
جملهای که در زیر میآید صحیح است. |
|||
جملهای که در بالا آمد ناصحیح است. |
|||
هیچیک از جملاتی که در متنِ پارادکس آمد قادر نیستند صادق یا کاذب باشند - |
|||
نسخهٔ دیگرِ پارادکس: |
|||
⚫ | |||
==== راهِحل ==== |
|||
⚫ | |||
[[ca:Paradoxa del mentider]] |
[[ca:Paradoxa del mentider]] |
||
[[cs:Paradox lháře]] |
[[cs:Paradox lháře]] |
نسخهٔ ۹ فوریهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۰۸:۳۸
این مقاله هماکنون برای مدتی کوتاه تحت ویرایش عمده است. این برچسب بهمنظور جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شدهاست. لطفاً تا زمانی که این پیام در اینجا نمایش داده میشود، ویرایشی در این صفحه انجام ندهید. این صفحه آخرین بار در ۹ فوریه ۲۰۱۱، ساعت ۰۸:۳۸ (ساعت هماهنگ جهانی) (۱۳ سال پیش) ویرایش شده است – این زمان تخمینی موجود در میانگر است؛ . اگر این صفحه در چند ساعت اخیر ویرایش نشده است، لطفاً این الگو را حذف کنید. اگر خودتان این الگو را به صفحه اضافه کردهاید، لطفاً در میانهٔ بازههای مختلف ویرایشی آن را حذف کنید یا با {{در دست ساخت}} جایگزین کنید. |
پارادوکسهای دروغگو(به انگلیسی: Liar paradox) یکی از گروه-پارادوکسهای خودارجاع هستند. این پارادوکسها به صورتهای مختلفی قابل طرح هستند:
- جملهٔ بعدی صحیح است. جملهٔ قبلی کاذب است.
- این جملهای که همین الان دارم میگویم کاذب است.
- اپیمندس اهل کرت میگوید: همه اهالی کرت دروغگو هستند.
برای مثال در مورد دوم میپرسیم که آیا این گزاره صادق است یا کاذب؟ اگر صادق باشد، آنچه میگوید درست و مطابق با واقع است، پس درست میگوید که کاذب است، پس هم صادق است و هم کاذب. حال اگر فرض کنیم که کاذب باشد، از آنجا که خودش هم به کذب خود اذعان میکند؛ صادق است. در هر دو حالت به نظر میرسد که این گزاره هم صادق است و هم کاذب.
نسخهٔ دیگرِ پارادوکس که صورتی سادهشده از پارادوکس راسل است:
- یک آرایشگر در شهری هست که میگوید: «فقط و حتماً سرِ کسانی را اصلاح میکنم که خودشان سرِ خودشان را اصلاح نمیکنند». سوال این است: این آرایشگر سرِ خودش را اصلاح میکند یا نه؟ اگر بکند باید نکند و اگر نکند باید بکند.
یکی از راهِحلهایی که برای حل این پارادوکسها پیشنهاد شده ادعای اینست که در هیچ زبانی حقِ صحبت دربارهٔ صدق و کذبِ گزارههایِ خودِ آن زبان وجود ندارد. در نظریهٔ مجموعهها این حرف معادلِ آن است که هیچ مجموعهای نمیتواند عضوِ خودش باشد.