سیروس علی‌نژاد: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: بطور⟸به‌طور
Kave20 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: افزودن القاب
خط ۱: خط ۱:
'''سیروس علی‌نژاد''' روزنامه‌نگار ایرانی است. او سردبیری دو نشریه [[آینده (نشریه)|آینده]] و [[آدینه (نشریه)|آدینه]] را بر عهده داشته‌است.
'''سیروس علی‌نژاد''' از باسابقه‌ترین روزنامه‌نگاران ایران است. او سردبیری نشریاتی از جمله نشریه [[آدینه (نشریه)|آدینه]]، [[دنیای سخن]] و [[زمان (نشریه)|زمان]] را بر عهده داشته‌است.


== فعالیت‌ها ==
== فعالیت‌ها ==
علی‌نژاد در سال ۱۳۲۴ در کاکرود از روستاهای اشکور شهرستان رودسر به دنیا آمد. در شش سالگی زادگاه خود را ترک کرد و به شهر نوشهر مهاجرت کرد. دبستان و دبیرستان را در نوشهر گذراند. در تهران وارد دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی شد و در تابستان سال ۱۳۴۹ زمانی که دانشجو بود به عنوان خبرنگار به روزنامه آیندگان پیوست. یک سال و اندی بعد معاون سردبیر روزنامه آیندگان شد <ref>{{یادکرد وب|نشانی = https://bukharamag.com/1395.11.16220.html|عنوان = گزارش دیدار و گفتگو با سیروس علی نژاد |ناشر = مجله فرهنگی و هنری بخارا|تاریخ بازدید =|تاریخ = ۱۰ بهمن ۱۳۹۵}}</ref>
علی‌نژاد متولد ۱۳۲۴ [[رشت]] است.<ref>http://zamaaneh.com/maroufi/2008/11/post_165.html</ref>او معاون سردبیر [[روزنامه آیندگان]] بود. پس از انقلاب، فعالیت خود را با مجله [[صنعت حمل و نقل]] و سپس آدینه، [[دنیای سخن]]، سفر، زمان و [[پیام امروز]] دنبال کرد. علی‌نژاد در سال ۱۳۶۴ همراه [[فرج سرکوهی]]، [[مسعود بهنود]] و [[غلامحسین ذاکری]]، [[مجله آدینه]] را بنیان نهاد و اولین سردبیر این نشریه بود. آدینه مهم‌ترین و پرنفوذترین نشریه مستقل و غیردولتی ایران در دهه ۶۰ و ۷۰ به شمار می‌رود.<ref>{{یادکرد وب |url=http://journalistsclub.ir/editors/akbar-montajabi/%D9%87%D8%B1%DA%AF%D8%B2-%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%85/ |title=هرگز ارگان کانون نویسندگان نبودیم |accessdate=۲۰ اوت ۲۰۱۳ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140410154908/http://journalistsclub.ir/editors/akbar-montajabi/%D9%87%D8%B1%DA%AF%D8%B2-%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%85/ |archivedate=۱۰ آوریل ۲۰۱۴ |dead-url=yes }}</ref>
همکاری با آیندگان تا مهر ماه سال ۱۳۵۶ ادامه یافت تا آنکه به خاطر انتشار گزارشی از [[محمد قائد]] در روزنامه آیندگان در باره شب های شعر کانون نویسندگان ایران در انستیتو گوته از این روزنامه اخراج شد.


آقای علی‌نژاد این باره می گوید من در آن زمان معاون سردبیر روزنامۀ آیندگان بودم.اتفاقاً در مدت آن ده شب سردبیر روزنامه که مرحوم هوشنگ وزیری بود، به دلیل اختلافاتی که با روزنامه پیدا کرده بود، به روزنامه نمی‌آمد. بهانه گرفته بود که مریض است و نمی‌تواند بیاید. ناگزیر روزنامه به خصوص در بخش خبری توسط من اداره می‌شد. همچنان که وقتی سردبیر حضور داشت عملا روزنامه به دست من می‌گشت. به هر حال از بخت بد، تصمیم‌گیرندۀ نهایی در آن شب‌ها من شده بودم.
تحصیلات ابتدایی و سیکل اول دبیرستان را در نوشهر به پایان برد. پس از آن تحصیل را در دبیرستان شاپور چالوس ادامه داد. برای اخذ دیپلم به تهران رفت و سال آخر دبیرستان را در مدرسه مروی گذراند. پس از دریافت دیپلم و طی دورهٔ سپاه دانش، وارد دانشکدهٔ علوم ارتباطات شد و از سال دوم دانشکده به روزنامه آیندگان پیوست. ابتدا خبرنگار دانشگاه بود و سپس به عنوان معاون تحریری سردبیر به کارش ادامه داد. در سال ۱۳۵۶ در جریان شبهای شعر انستیتو گوته ممنوع القلم و از روزنامه اخراج شد. یک سال بعد در گرماگرم انقلاب به کار روزنامه نگاری بازگشت و از آن زمان تا کنون بجز سه چهار سال اول انقلاب که بیشتر روزنامه‌ها و مجلات بخش خصوصی تعطیل بود، همچنان به کار روزنامه نگاری مشغول است.{{مدرک}}

به گفته وی، زمانی که شب‌های شعر انستیتو گوته برگزار می‌شد،اوضاع کشور قدری آشفته بود، البته نه به حدی که تصور انقلاب وجود داشته باشد. به همین جهت بخش سانسور وزارت اطلاعات و جهانگردی فعال‌تر عمل می‌کرد و توصیه‌های معاون وزارت اطلاعات علنی‌تر صورت می‌گرفت. معاون وزارت اطلاعات و جهانگردی، مرحوم عطاءالله تدین بود ...آقای تدین در آن شب‌ها شخصاً تلفن می‌کرد و به روزنامه‌ها دستور می‌داد که تیتر گزارش شب‌های شعر انستیتو گوته چند ستون باشد.

اما وقتی گزارش آقای قائد به روزنامه رسید، آقای علی‌نژاد می گوید دو سه ساعت بعد، زمانی که آقای قائد نویسندۀ گزارش‌ها مطلب خود را تحویل من داد در نظر من چنان جذاب آمد که فکر کردم باید تیتر را از هر شب دیگر بزرگتر بگیرم. همین کار را هم کردم. اگر درست یادم مانده باشد تیتر مطلب را چهار ستونی گرفتم و نوشتم چهار ستونی چاپ شود.

روز بعد از وقتی آقای علی‌نژاد به روزنامه رفت، نگهبان روزنامه جلویش را گرفت و گفت که دستور داده اند که اجازه ندهم وارد روزنامه شوید و چند روز بعد هم اخراج شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://tarikhirani.ir/fa/news/2683/%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D9%86%D9%87%D8%A7-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B4%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%85|عنوان = سیروس علی‌نژاد: تنها قربانی شب‌های شعر گوته بودم |ناشر = تاریخ ایرانی|تاریخ بازدید =|تاریخ = ۲۵ مهر ۱۳۹۱}}</ref>

او در اوایل انقلاب دوباره به کار مطبوعات بازگشت. مدتی سردبیر ماهنامه «سبز»، سپس معاون سردبیر مجله «تهران مصور» شد. با بسته شدن مطبوعات در سال ۵۸ خانه نشین شد تا آنکه در سال ۶۲ به مجله [[صنعت حمل و نقل]] پیوست. علی‌نژاد در سال ۱۳۶۴ همراه [[فرج سرکوهی]]، [[مسعود بهنود]] و [[غلامحسین ذاکری]]، [[مجله آدینه]] را بنیان نهاد و اولین سردبیر این نشریه بود. آدینه مهم‌ترین و پرنفوذترین نشریه مستقل و غیردولتی ایران در دهه ۶۰ و ۷۰ به شمار می‌رود.<ref>{{یادکرد وب |url=http://journalistsclub.ir/editors/akbar-montajabi/%D9%87%D8%B1%DA%AF%D8%B2-%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%85/ |title=هرگز ارگان کانون نویسندگان نبودیم |accessdate=۲۰ اوت ۲۰۱۳ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140410154908/http://journalistsclub.ir/editors/akbar-montajabi/%D9%87%D8%B1%DA%AF%D8%B2-%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%85/ |archivedate=۱۰ آوریل ۲۰۱۴ |dead-url=yes }}</ref>

پس از آن کارش را در مجلات [[دنیای سخن]]، سفر، زمان و [[پیام امروز]] دنبال کرد. از آن زمان تا کنون همچنان به کار روزنامه نگاری مشغول است.


;سمت‌های مطبوعاتی:
;سمت‌های مطبوعاتی:
خط ۱۰: خط ۲۱:
- خبرنگار دانشگاه در روزنامه آیندگان به مدت یک سال(۱۳۴۹)
- خبرنگار دانشگاه در روزنامه آیندگان به مدت یک سال(۱۳۴۹)
- معاون سردبیر روزنامه آیندگان به مدت ۶ سال(۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶)
- معاون سردبیر روزنامه آیندگان به مدت ۶ سال(۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶)
کار خبری در رادیو به مدت دو سال
- کار خبری در رادیو به مدت دو سال
- معاون سردبیر مجله تهران مصور از آغاز تا زمان تعطیل(۱۳۵۸)
- معاون سردبیر مجله تهران مصور از آغاز تا زمان تعطیل(۱۳۵۸)
- دبیر مجلهٔ صنعت حمل و نقل به مدت چند سال
- دبیر مجلهٔ صنعت حمل و نقل به مدت چند سال
خط ۲۲: خط ۳۳:


;کتابها:
;کتابها:
- [https://qoqnoos.ir/Fa/%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%86-%D8%AA%D8%A7-%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%86-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87 از فرانکلین تا لاله زار (زندگی نامه همایون صنعتی زاده) نشر ققنوس]

- [https://www.agahbookshop.com/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%B3%D9%81%D8%B1-%D9%85%D9%8A%E2%80%8C%D9%83%D9%86%D9%8A%D8%AF%D8%9F_29837 چرا سفر می کنید (نشر آگاه)]

- [https://www.agahbookshop.com/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%86_14819 گفتگو با مترجمان (نشر آگاه)]

- [https://www.agahbookshop.com/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%8A-%D8%AF%D8%B1-%DA%86%D9%86%D8%AF-%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88_15702 چند گفتگو دربارهٔ زبان فارسی] (آگاه)

- [https://www.agahbookshop.com/%da%86%d9%86%d8%af-%da%af%d9%81%d8%aa%da%af%d9%88-%d8%af%d8%b1%d8%a8%d8%a7%d8%b1%d9%87-%d8%aa%d8%ac%d8%af%d8%af_26084 چند گفتگو در باره تجدد (آگاه)]


- [https://www.agahbookshop.com/%d8%b7%d9%88%d9%85%d8%a7%d8%b1-%d8%af%d8%b1%d8%af-%d9%88-%d8%af%d8%a7%d8%ba_37805 طومار درد و داغ (آگاه)]
- گفتگو با مترجمان (نشر آگاه)
- چند گفتگو دربارهٔ زبان فارسی (آگاه)


-[https://www.agahbookshop.com/%DA%AF%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D9%8A%D8%AF%D9%87-%D8%A2%D9%8A%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_28889 گفتگوهای برگزیده آیندگان (آگاه)]
;در انتظار چاپ:


- پرویز نقیبی، روزنامه‌نگار صاحب سبک (نشر نیلوفر)
- چند گفتگو در باره تجدد
- وقایع‌نگاری انقلاب
- پرویز نقیبی، روزنامه‌نگار صاحب سبک


== ماجرای اتوبوس ارمنستان ==
== ماجرای اتوبوس ارمنستان ==
{{نوشتار اصلی|ماجرای اتوبوس ارمنستان}}وی در [[ماجرای اتوبوس ارمنستان]] در سال ۱۳۷۵ و در جریان [[قتل‌های زنجیره‌ای ایران|قتل‌های زنجیره‌ای]] در لیست چهره‌های فرهنگی اعزامی بود که قرار بود در اتوبوس توسط دولت جمهوری اسلامی به قتل برسند.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=جمشید برزگر|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/arts/2015/08/150806_l45_armenia_bus_iranian_writers_jb|عنوان=سالگرد 'سفر مرگ'؛ اتوبوسی که دیگر حرکت نمی‌کند؟|بازبینی=2017-07-16}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۳ آذر ۱۳۸۴|وبگاه=رادیوفردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/313765.html|عنوان=مروری بر قتلهای زنجیره‌ای پس از هفت سال: بخش سوم اتوبوس مرگ|بازبینی=2017-07-16}}</ref>
{{نوشتار اصلی|ماجرای اتوبوس ارمنستان}}وی در [[ماجرای اتوبوس ارمنستان]] در سال ۱۳۷۵ و در جریان [[قتل‌های زنجیره‌ای ایران|قتل‌های زنجیره‌ای]] از جمله چهره‌های فرهنگی اعزامی بود که قرار بود در اتوبوس توسط دولت جمهوری اسلامی به قتل برسند.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=جمشید برزگر|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/arts/2015/08/150806_l45_armenia_bus_iranian_writers_jb|عنوان=سالگرد 'سفر مرگ'؛ اتوبوسی که دیگر حرکت نمی‌کند؟|بازبینی=2017-07-16}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۳ آذر ۱۳۸۴|وبگاه=رادیوفردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/313765.html|عنوان=مروری بر قتلهای زنجیره‌ای پس از هفت سال: بخش سوم اتوبوس مرگ|بازبینی=2017-07-16}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۴۲: خط ۵۹:
[[رده:افراد زنده]]
[[رده:افراد زنده]]
[[رده:روزنامه‌نگاران ادبی اهل ایران]]
[[رده:روزنامه‌نگاران ادبی اهل ایران]]
[[رده:اهالی رشت]]
[[رده:اهالی گیلان]]

نسخهٔ ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۲۲:۳۴

سیروس علی‌نژاد از باسابقه‌ترین روزنامه‌نگاران ایران است. او سردبیری نشریاتی از جمله نشریه آدینه، دنیای سخن و زمان را بر عهده داشته‌است.

فعالیت‌ها

علی‌نژاد در سال ۱۳۲۴ در کاکرود از روستاهای اشکور شهرستان رودسر به دنیا آمد. در شش سالگی زادگاه خود را ترک کرد و به شهر نوشهر مهاجرت کرد. دبستان و دبیرستان را در نوشهر گذراند. در تهران وارد دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی شد و در تابستان سال ۱۳۴۹ زمانی که دانشجو بود به عنوان خبرنگار به روزنامه آیندگان پیوست. یک سال و اندی بعد معاون سردبیر روزنامه آیندگان شد [۱] همکاری با آیندگان تا مهر ماه سال ۱۳۵۶ ادامه یافت تا آنکه به خاطر انتشار گزارشی از محمد قائد در روزنامه آیندگان در باره شب های شعر کانون نویسندگان ایران در انستیتو گوته از این روزنامه اخراج شد.

آقای علی‌نژاد این باره می گوید من در آن زمان معاون سردبیر روزنامۀ آیندگان بودم.اتفاقاً در مدت آن ده شب سردبیر روزنامه که مرحوم هوشنگ وزیری بود، به دلیل اختلافاتی که با روزنامه پیدا کرده بود، به روزنامه نمی‌آمد. بهانه گرفته بود که مریض است و نمی‌تواند بیاید. ناگزیر روزنامه به خصوص در بخش خبری توسط من اداره می‌شد. همچنان که وقتی سردبیر حضور داشت عملا روزنامه به دست من می‌گشت. به هر حال از بخت بد، تصمیم‌گیرندۀ نهایی در آن شب‌ها من شده بودم.

به گفته وی، زمانی که شب‌های شعر انستیتو گوته برگزار می‌شد،اوضاع کشور قدری آشفته بود، البته نه به حدی که تصور انقلاب وجود داشته باشد. به همین جهت بخش سانسور وزارت اطلاعات و جهانگردی فعال‌تر عمل می‌کرد و توصیه‌های معاون وزارت اطلاعات علنی‌تر صورت می‌گرفت. معاون وزارت اطلاعات و جهانگردی، مرحوم عطاءالله تدین بود ...آقای تدین در آن شب‌ها شخصاً تلفن می‌کرد و به روزنامه‌ها دستور می‌داد که تیتر گزارش شب‌های شعر انستیتو گوته چند ستون باشد.

اما وقتی گزارش آقای قائد به روزنامه رسید، آقای علی‌نژاد می گوید دو سه ساعت بعد، زمانی که آقای قائد نویسندۀ گزارش‌ها مطلب خود را تحویل من داد در نظر من چنان جذاب آمد که فکر کردم باید تیتر را از هر شب دیگر بزرگتر بگیرم. همین کار را هم کردم. اگر درست یادم مانده باشد تیتر مطلب را چهار ستونی گرفتم و نوشتم چهار ستونی چاپ شود.

روز بعد از وقتی آقای علی‌نژاد به روزنامه رفت، نگهبان روزنامه جلویش را گرفت و گفت که دستور داده اند که اجازه ندهم وارد روزنامه شوید و چند روز بعد هم اخراج شد.[۲]

او در اوایل انقلاب دوباره به کار مطبوعات بازگشت. مدتی سردبیر ماهنامه «سبز»، سپس معاون سردبیر مجله «تهران مصور» شد. با بسته شدن مطبوعات در سال ۵۸ خانه نشین شد تا آنکه در سال ۶۲ به مجله صنعت حمل و نقل پیوست. علی‌نژاد در سال ۱۳۶۴ همراه فرج سرکوهی، مسعود بهنود و غلامحسین ذاکری، مجله آدینه را بنیان نهاد و اولین سردبیر این نشریه بود. آدینه مهم‌ترین و پرنفوذترین نشریه مستقل و غیردولتی ایران در دهه ۶۰ و ۷۰ به شمار می‌رود.[۳]

پس از آن کارش را در مجلات دنیای سخن، سفر، زمان و پیام امروز دنبال کرد. از آن زمان تا کنون همچنان به کار روزنامه نگاری مشغول است.

سمت‌های مطبوعاتی

- خبرنگار دانشگاه در روزنامه آیندگان به مدت یک سال(۱۳۴۹) - معاون سردبیر روزنامه آیندگان به مدت ۶ سال(۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶) - کار خبری در رادیو به مدت دو سال - معاون سردبیر مجله تهران مصور از آغاز تا زمان تعطیل(۱۳۵۸) - دبیر مجلهٔ صنعت حمل و نقل به مدت چند سال - بنیان‌گذار مجله آدینه به اتفاق مسعود بهنود، غلام ذاکری و فرج سرکوهی(۱۳۶۴) - سردبیر مجله آدینه در چهار سال(۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸) - سردبیر مجله دنیای سخن به مدت یک سال (۱۳۶۹) - سردبیر فصلنامه سفر (ویژه نامه مجله صنعت حمل و نقل) به مدت دو سال(۱۳۷۰ تا ۱۳۷۲) - سردبیر مجله زمان به مدت چهار سال(۱۳۷۳ تا ۱۳۷۶) - دبیر شورای تحریریه مجله پیام امروز به مدت سه سال(۱۳۷۷ تا ۱۳۷۹) -از سال ۱۳۸۰ مقالات و گزارش‌های او به‌طور پیوسته در مطبوعات ایران، سایت بی‌بی‌سی فارسی و سایت جدید آنلاین منتشر شده‌است.

کتابها

- از فرانکلین تا لاله زار (زندگی نامه همایون صنعتی زاده) نشر ققنوس

- چرا سفر می کنید (نشر آگاه)

- گفتگو با مترجمان (نشر آگاه)

- چند گفتگو دربارهٔ زبان فارسی (آگاه)

- چند گفتگو در باره تجدد (آگاه)

- طومار درد و داغ (آگاه)

-گفتگوهای برگزیده آیندگان (آگاه)

- پرویز نقیبی، روزنامه‌نگار صاحب سبک (نشر نیلوفر)

ماجرای اتوبوس ارمنستان

وی در ماجرای اتوبوس ارمنستان در سال ۱۳۷۵ و در جریان قتل‌های زنجیره‌ای از جمله چهره‌های فرهنگی اعزامی بود که قرار بود در اتوبوس توسط دولت جمهوری اسلامی به قتل برسند.[۴][۵]

منابع

  1. «گزارش دیدار و گفتگو با سیروس علی نژاد». مجله فرهنگی و هنری بخارا. ۱۰ بهمن ۱۳۹۵.
  2. «سیروس علی‌نژاد: تنها قربانی شب‌های شعر گوته بودم». تاریخ ایرانی. ۲۵ مهر ۱۳۹۱.
  3. «هرگز ارگان کانون نویسندگان نبودیم». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۱۳.
  4. جمشید برزگر. «سالگرد 'سفر مرگ'؛ اتوبوسی که دیگر حرکت نمی‌کند؟». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۶.
  5. «مروری بر قتلهای زنجیره‌ای پس از هفت سال: بخش سوم اتوبوس مرگ». رادیوفردا. ۳ آذر ۱۳۸۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۶.