تشبیه: تفاوت میان نسخهها
برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
برچسبها: برگرداندهشده حذف حجم زیادی از مطالب منبعدار ویرایشگر دیداری |
||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
۳-ادات تشبیه: به اداتی که نشانگر تشبیه هستند، ادات تشبیه گفته میشود. پرکاربردترین این ادات عبارتاند از: «مانند، مثل، همانند، بهسان، چون، چو، به کردار، پنداری، گویی، به رنگ، به شکل، به اسلوب و…». |
۳-ادات تشبیه: به اداتی که نشانگر تشبیه هستند، ادات تشبیه گفته میشود. پرکاربردترین این ادات عبارتاند از: «مانند، مثل، همانند، بهسان، چون، چو، به کردار، پنداری، گویی، به رنگ، به شکل، به اسلوب و…». |
||
۴-وجه شبه: به امر ادعایی که ارتباط مشبّه و مشبّهبه را نشان میدهد و نحوهٔ مانندگی آنها را نشان میدهد، وجه شبه |
۴-وجه شبه: به امر ادعایی که ارتباط مشبّه و مشبّهبه را نشان میدهد و نحوهٔ مانندگی آنها را نشان میدهد، وجه شبه میگ |
||
یا تشبیه مرسل میگویند. |
|||
تشبیهی که در آن نه وجه شبه ذکر شود و نه ادات تشبیه بلیغ است. تشبیه بلیغ رساترین، زیباترین و مؤثرترین تشبیهات است. تشبیه بلیغ |
|||
{{شعر}} |
|||
{{ب|یکی نیزهٔ تیز برداشت گیو|چو دندان غول و چو چنگال دیو}} |
|||
{{پایان شعر}} |
|||
تشبیه مفرد به مفرد:دو طرف تشبیه هر دو مفرد باشد. مانند تشبیه روی به گل. |
|||
تشبیه مرکب به مرکب: دو طرف تشبیه دو چیز یا بیشتر باشد. |
|||
{{شعر}} |
|||
{{ب|می اندر کف ساقی بیحجاب|سهیلی است در پنجهٔ آفتاب}} |
|||
{{پایان شعر}} |
|||
تشبیه جمع:یک چیز را به چند چیز تشبیه کنند. |
|||
{{شعر}} |
|||
{{ب|برخیز که شد بار دگر ابر بهار|از بهر صفای بوستان و گلزار}} |
|||
{{پایان شعر}} |
|||
تشبیه تسویه: چند چیز را به یک چیز تشبیه کنند. |
|||
تشبیه مفروق:هرگمثال: |
|||
(تن در جامه به باده دÃÃ |
|||
* |
* |
||
* مثال: |
|||
{{شعر}} |
|||
{{ب|شبی چون چاه بیژن تنگ و تاریک| چو بیژن در میان چاه او من}} |
|||
{{پایان شعر}} |
|||
(شاعر شب را به چاه بیژن و خود را به بیژن در چاه تشبیه کرده است) |
|||
* مثال:ست نوازنده ارغنون تشبیه کرده است) |
|||
* مثال: |
|||
{{شعر}} |
|||
{{ب|آن برگ رزان بین که بر آن شاخ رزانست|گویی به مثل پیرهن رنگرزانست}} |
|||
{{پایان شعر}} |
|||
([[منوچهری]] در این شعر رنگ برگ درختان |
|||
پاییزی را به پیرهن رنگرزان تشبیه کرده است) |
|||
* مثال: |
|||
{تو آفتاب و دلم همچو سایه در پی تو} |
|||
(در اینجا تو به آفتاب تشبیه شده و دل من به سایه) |
|||
== منابع == |
|||
{{پانویس}} |
|||
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=تاریخ ادبیات در ایران|نویسنده=ذبیحالله صفا|ترجمه=|ناشر=ابنسینا|شهر=تهران |کوشش= |ویرایش= |صفحه=۴۴۸ |سال=۱۳۴۲|شابک=}} |
|||
* [[شفیعی کدکنی]]، محمدرضا. صور خیال در [[شعر فارسی]]. تهران. انتشارات نیل ۱۳۵۰ |
|||
* همایی، جلال الدین، فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران، هما، ۱۳۸۴ |
|||
[[رده:آرایههای ادبی]] |
[[رده:آرایههای ادبی]] |
نسخهٔ ۲۵ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۵۴
این مقاله نیازمند ویکیسازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. |
تشبیه به یاد آوردن شباهت یا شباهتهای دو چیز مختلف از جهت یا جهات گوناگون است.
تعریف
تشبیه، در علم بیان مانند کردن چیزی است به چیزی دیگر. تشبیه مانندگی مبتنی بر کذب است یا با اغراق همراه است؛ یعنی باید دو چیز را که در واقع به یکدیگر شبیه نیستند یا شباهتی آشکارا ندارند را، به هم مانند کنیم. در تشبیه، نویسنده یا شاعر شباهتی را ادعا و برقرار یا آشکار میکند؛ بنابراین، تشبیه جملهای است که تمام ارکان تشبیه را داشته باشد اما مبتنی بر صدق باشد- چون مخیل نیست، تشبیه نیز به حساب نمیآید. مثلاً در جملهٔ «سگ مانند شغال است» چون جمله مخیل نیست و در عالم واقع هم سگ و شغال از یک گونهاند، تشبیهی روی نداده است. اما جملهٔ تشبیهی جملهای است که به ظاهر درست نمینماید، و باعث اعجاب میشود و کسی در دید منطقی به آن باور ندارد.
ارکان تشبیه
تشبیه را به چهار رکن: مشبه، مشبهٌبه، ادات تشبیه و وجه شبه تقسیم کردهاند که مشبه و مشبهٌبه را که در اصطلاح طرفین تشبیه مینامند، دو رکن اصلی تشبیه به شمار میآیند.
۱-مشبّه: کلمهای است که آن را به چیز دیگر مانند کردهاند.یا کلمه ای است که چیزی به آن مانند شدهاست.
۲-مشبه به: چیزی که مشبّه ، به آن مانندشده را مشبّهبه میگویند.
۳-ادات تشبیه: به اداتی که نشانگر تشبیه هستند، ادات تشبیه گفته میشود. پرکاربردترین این ادات عبارتاند از: «مانند، مثل، همانند، بهسان، چون، چو، به کردار، پنداری، گویی، به رنگ، به شکل، به اسلوب و…».
۴-وجه شبه: به امر ادعایی که ارتباط مشبّه و مشبّهبه را نشان میدهد و نحوهٔ مانندگی آنها را نشان میدهد، وجه شبه میگ