حسین خان قاجار سردار ایروانی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

درخط

نسخهٔ ‏۱۸ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۲۸

حسین خان قاجار قزوینی سردارایروانی پسر محمد خان قاجار بیگلربیگی ایروان در حدود سال ۱۱۵۵ قمری متولد و در سال ۱۲۴۵ قمری در سن ۹۰ سالگی درگذشت^[۱] حسین خان قاجار قزوینی و برادرش حسن خان سردار ملقب به ساری اصلان از مفاخر ایران می‌باشند.

ماموریت‌های جنگی آغاز سلطنت فتحعلی شاه

در ایام که باباخان جهانبانی (فتحعلی شاه) از سال ۱۲۰۹ تا ۱۲۱۱ قمری حاکم فارس بود حسین خان سردار نیز در دستگاه او مشغول خدمت و در آن زمان معروف به حسین بیک قاجار قزوینی و شغلش یوزباشی غلامان خاصه بود. پس از کشته شدن آغا محمد خان در پناه آباد (شوشی) در ذیحجه ۱۲۱۱ قمری، باباخان در محرم ۱۲۱۲ با ششصد سوار زبده به سرکردگی حسین بیک یوزباشی عازم تهران شد. پس از شورش صادق خان شقاقی، فتحعلی شاه در اوخر تابستان ۱۲۱۲ قمری حسین بیگ قاجار قزوینی که سرکرده سواران همراهش در سفر شیراز بود را لقب خانی داد و به سمت قوللر آقاسی باشی (رئیس غلامان) منصوب کرد و به عنوان جلودار به سوی قزوین برای جنگ با صادق خان شقاقی فرستاد.^[۲] لسان الملک سپهر در ناسخ التواریخ می‌نویسد در سال ۱۲۱۲ قمری فتحعلی شاه پس از شورش محمد خان زند پسر زکی خان زند که با بیست هزار سپاهی از بصره به اصفهان تاخت و این شهر را تسخیر کرد. سپاهیان زبده ای به فرماندهی حسین خان قاجارقزوینی قوللر آغاسی و مهرعلی خان واشلو و الله وردی خان عضدانلو قاجار به دفع محمد خان زند مأمور کرد. سپاهیان قاجار محمد خان زند را شکست سنگینی دادند.^[۳]

سردار ایروان

فتحعلی شاه در سال ۱۲۲۱ قمری برای یاری رساندن به ابراهیم خلیل خان جوانشیر حاکم قراباغ و بیرون کردن روس‌ها از پناه آباد (شوشی) حسین خان قاجار قزوینی را به همراه اسماعیل خان سردار دامغانی و امان الله خان افشار خمسه به شوشی فرستاد؛ ولی قبل از رسیدن آنها روس‌ها ابراهیم خلیل خان را با سی و یک نفر از زن و بچه و بستگانش کشته بودند. سپس در همین سال حسین خان سردار قاجار به همراه امان الله خان افشار برای دفع مصطفی خان حاکم شیروان که با روس‌ها بر علیه ایران سازش کرده بود و همچنین کوچاندن ایلات آن منطقه به نواحی قراجه داغ (ارسباران) و موغان مأمور شدند. در همین سال و پس از این مأموریت به سرداری ایروان منصوب و از این تاریخ به سردار ایروانی مشهور شد.^[۴]

جنگهای ایران و روسیه

در دوره دوم جنگهای ایران و روسیه یکی ازاولین اقدامات نظامی انجام شده این بود که در روز جمعه ۶ مرداد ۱۲۰۵ خورشیدی مطابق با ۲۲ ذی الحجه ۱۲۴۱ قمری حسین خان قاجار سردار ایروانی بیگلربیگی ایروان با پنج هزار تن از لشگریان خود از مرزی که در آن تاریخ پس از عهد نامه گلستان معین شده بود گذشته و وارد متصرفات روسیه شد.^[۵] بر اساس ماده دوازدهم عهدنامه ترکمنچای حسین خان قاجار سردار ایروانی و برادرش حسن خان سردار از کلیه دارایی و املاک خود بکلی محروم شدند.^[۶]^[۷]^[۸]

پانویس

↑ بامداد، شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلد یک، 401.
↑ بامداد، شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلدسوم، 64 و 65.
↑ اجلالی، بنیان حکومت قاجار، 23.
↑ بامداد، شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلد یک، 403.
↑ نفیسی، تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دوره معاصر جلد دوم، 588.
↑ نفیسی، تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دوره معاصر جلد دوم، 675.
↑ بامداد، شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلد یک، 329 و 330.
↑ ماده دوازدهم عهدنامه ترکمانچای

منابع

بامداد، مهدی (۱۳۷۱). شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14. تهران: زوّار.
نفیسی، سعید (۱۳۹۱). تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دوره معاصر. تهران: اساطیر. شابک ۹۷۸ ۹۶۴ ۳۳۱ ۴۶۴ ۴.
اجلالی، فرزاد (۱۳۷۳). بنیان حکومت قاجار. تهران: نشر نی.
متن عهدنامه ترکمانچای. «عهد نامه ترکمان چای[نسخه خطی]». سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

[1] بامداد، شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلد یک، 401.

[2] بامداد، شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلدسوم، 64 و 65.

[3] اجلالی، بنیان حکومت قاجار، 23.

[4] بامداد، شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلد یک، 403.

[5] نفیسی، تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دوره معاصر جلد دوم، 588.

[6] نفیسی، تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دوره معاصر جلد دوم، 675.

[7] بامداد، شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلد یک، 329 و 330.

[8] ماده دوازدهم عهدنامه ترکمانچای

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 '''حسین خان قاجار قزوینی''' سردارایروانی پسر محمد خان قاجار بیگلربیگی ایروان در حدود سال ۱۱۵۵ قمری متولد و در سال ۱۲۴۵ قمری در سن ۹۰ سالگی درگذشت<ref>{{پک|بامداد|1371|ک=شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلد یک|ص=401}}</ref> حسین خان قاجار قزوینی و برادرش [[محمدحسن خان سردار ایروانی|حسن خان سردار]] ملقب به ساری اصلان از مفاخر ایران می‌باشند.
-==ماموریت های جنگی آغاز سلطنت فتحعلی شاه==
+== ماموریت‌های جنگی آغاز سلطنت فتحعلی شاه ==
 در ایام که باباخان جهانبانی (فتحعلی شاه) از سال ۱۲۰۹ تا ۱۲۱۱ قمری حاکم فارس بود حسین خان سردار نیز در دستگاه او مشغول خدمت و در آن زمان معروف به حسین بیک قاجار قزوینی و شغلش یوزباشی غلامان خاصه بود. پس از کشته شدن [[آغا محمد خان]] در پناه آباد (شوشی) در ذیحجه ۱۲۱۱ قمری، باباخان در محرم ۱۲۱۲ با ششصد سوار زبده به سرکردگی حسین بیک یوزباشی عازم تهران شد.
-پس از شورش [[صادق خان شقاقی]]، فتحعلی شاه در اوخر تابستان 1212 قمری  حسین بیگ قاجار قزوینی که سرکرده سواران همراهش در سفر شیراز بود را لقب خانی داد و به سمت قوللر آقاسی باشی ( رئیس غلامان) منصوب کرد و به عنوان جلودار به سوی [[قزوین]] برای جنگ با صادق خان شقاقی فرستاد.<ref>{{پک|بامداد|1371|ک=شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلدسوم|ص=64 و 65}}</ref>
+پس از شورش [[صادق خان شقاقی]]، فتحعلی شاه در اوخر تابستان ۱۲۱۲ قمری حسین بیگ قاجار قزوینی که سرکرده سواران همراهش در سفر شیراز بود را لقب خانی داد و به سمت قوللر آقاسی باشی (رئیس غلامان) منصوب کرد و به عنوان جلودار به سوی [[قزوین]] برای جنگ با صادق خان شقاقی فرستاد.<ref>{{پک|بامداد|1371|ک=شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلدسوم|ص=64 و 65}}</ref>
-[[لسان الملک سپهر]] در [[ناسخ التواریخ]] می نویسد در سال 1212 قمری فتحعلی شاه پس از شورش [[محمد خان زند]] پسر [[زکی خان زند]] که با بیست هزار سپاهی از [[بصره]] به [[اصفهان]] تاخت و این شهر را تسخیر کرد. سپاهیان زبده ای به فرماندهی  '''حسین خان قاجارقزوینی'''  ''قوللر آغاسی''  و  '''مهرعلی خان واشلو'''  و  '''الـله وردی خان عضدانلو قاجار''' به دفع محمد خان زند مامور کرد.سپاهیان قاجار محمد خان زند را شکست سنگینی دادند.<ref>{{پک|اجلالی|1373|ک=بنیان حکومت قاجار|ص=23}}</ref>
+[[لسان الملک سپهر]] در [[ناسخ التواریخ]] می‌نویسد در سال ۱۲۱۲ قمری فتحعلی شاه پس از شورش [[محمد خان زند]] پسر [[زکی خان زند]] که با بیست هزار سپاهی از [[بصره]] به [[اصفهان]] تاخت و این شهر را تسخیر کرد. سپاهیان زبده ای به فرماندهی '''حسین خان قاجارقزوینی''' ''قوللر آغاسی'' و '''مهرعلی خان واشلو''' و '''الله وردی خان عضدانلو قاجار''' به دفع محمد خان زند مأمور کرد. سپاهیان قاجار محمد خان زند را شکست سنگینی دادند.<ref>{{پک|اجلالی|1373|ک=بنیان حکومت قاجار|ص=23}}</ref>
-== سردار ایروان==
+== سردار ایروان ==
-فتحعلی شاه در سال 1221 قمری برای یاری رساندن به [[ابراهیم خلیل خان جوانشیر]] حاکم [[قراباغ]] و بیرون کردن روس ها از پناه آباد (شوشی) حسین خان قاجار قزوینی را به همراه اسماعیل خان سردار دامغانی و امان الـله خان افشار خمسه به شوشی فرستاد.ولی قبل از رسیدن آنها روس ها ابراهیم خلیل خان را با سی و یک نفر از زن و بچه و بستگانش کشته بودند.سپس در همین سال حسین خان سردار قاجار به همراه امان الـله خان افشار برای دفع مصطفی خان حاکم [[شیروان (جمهوری آذربایجان)|شیروان]] که با روس ها بر علیه ایران سازش کرده بود و همچنین کوچاندن ایلات آن منطقه به نواحی [[قراجه داغ]] (ارسباران) و موغان مامور شدند.در همین سال و پس از این ماموریت به سرداری [[ایروان]] منصوب و از این تاریخ به سردار ایروانی مشهور شد.<ref>{{پک|بامداد|1371|ک=شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلد یک|ص=403}}</ref>
+فتحعلی شاه در سال ۱۲۲۱ قمری برای یاری رساندن به [[ابراهیم خلیل خان جوانشیر]] حاکم [[قراباغ]] و بیرون کردن روس‌ها از پناه آباد (شوشی) حسین خان قاجار قزوینی را به همراه اسماعیل خان سردار دامغانی و امان الله خان افشار خمسه به شوشی فرستاد؛ ولی قبل از رسیدن آنها روس‌ها ابراهیم خلیل خان را با سی و یک نفر از زن و بچه و بستگانش کشته بودند. سپس در همین سال حسین خان سردار قاجار به همراه امان الله خان افشار برای دفع مصطفی خان حاکم [[شیروان (جمهوری آذربایجان)|شیروان]] که با روس‌ها بر علیه ایران سازش کرده بود و همچنین کوچاندن ایلات آن منطقه به نواحی [[قراجه داغ]] (ارسباران) و موغان مأمور شدند. در همین سال و پس از این مأموریت به سرداری [[ایروان]] منصوب و از این تاریخ به سردار ایروانی مشهور شد.<ref>{{پک|بامداد|1371|ک=شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلد یک|ص=403}}</ref>
 == جنگهای ایران و روسیه ==
 در دوره دوم جنگهای ایران و روسیه یکی ازاولین اقدامات نظامی انجام شده این بود که در روز جمعه ۶ مرداد ۱۲۰۵ خورشیدی مطابق با ۲۲ ذی الحجه ۱۲۴۱ قمری حسین خان قاجار سردار ایروانی بیگلربیگی ایروان با پنج هزار تن از لشگریان خود از مرزی که در آن تاریخ پس از [[عهدنامه گلستان|عهد نامه گلستان]] معین شده بود گذشته و وارد متصرفات [[روسیه تزاری|روسیه]] شد.<ref>{{پک|نفیسی|1391|ک=تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دوره معاصر جلد دوم|ص=588}}</ref>
-بر اساس ماده دوازدهم عهدنامه ترکمنچای حسین خان قاجار سردار ایروانی و برادرش حسن خان سردار از کلیه دارایی و املاک خود بکلی محروم شدند.<ref>{{پک|نفیسی|1391|ک=تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دوره معاصر جلد دوم|ص=675}}</ref><ref>{{پک|بامداد|1371|ک=شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلد یک|ص=329 و 330}}</ref> <ref> ماده دوازدهم عهدنامه ترکمانچای </ref>
+بر اساس ماده دوازدهم عهدنامه ترکمنچای حسین خان قاجار سردار ایروانی و برادرش حسن خان سردار از کلیه دارایی و املاک خود بکلی محروم شدند.<ref>{{پک|نفیسی|1391|ک=تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دوره معاصر جلد دوم|ص=675}}</ref><ref>{{پک|بامداد|1371|ک=شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلد یک|ص=329 و 330}}</ref><ref>ماده دوازدهم عهدنامه ترکمانچای</ref>
 == پانویس ==
-{{پانویس}}
+{{پانویس|۲}}
 == منابع ==
 * {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=بامداد |نام=مهدی |کتاب= شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14| ناشر=زوّار |سال=1371 |مکان=تهران |شابک=}}
 * {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=نفیسی |نام=سعید |کتاب=تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دوره معاصر | ناشر=اساطیر |سال=1391 |مکان=تهران |شابک=978 964 331 464 4}}
-*{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=اجلالی |نام= فرزاد|کتاب=بنیان حکومت قاجار | ناشر= نشر نی |سال=1373 |مکان=تهران |شابک=}}
+* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=اجلالی |نام= فرزاد|کتاب=بنیان حکومت قاجار | ناشر= نشر نی |سال=1373 |مکان=تهران |شابک=}}
-*{{یادکرد وب |نویسنده = متن عهدنامه ترکمانچای |نشانی=http://dl.nlai.ir/UI/1A872FCF-795B-4DE1-9445-5A2131EF4259/Catalogue.aspx |عنوان= عهد نامه ترکمان چای[نسخه خطی]
+* {{یادکرد وب |نویسنده = متن عهدنامه ترکمانچای |نشانی=http://dl.nlai.ir/UI/1A872FCF-795B-4DE1-9445-5A2131EF4259/Catalogue.aspx |عنوان= عهد نامه ترکمان چای[نسخه خطی]
   | ناشر = سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران|تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}