پیش‌نویس:رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی

علم اطلاعات و دانش‌شناسی نام یک رشتهٔ دانشگاهی در ایران است که از ۱۹ شهریور ۱۳۹۱ از عنوان رشتهٔ کتابداری و اطلاع‌رسانی به عنوان جدید تغییر نام یافت. به دروس دوره لیسانس این رشته علاوه بر درس‌هایی مربوط به کتابداری، درس‌هایی از قبیل، فناوری اطلاعات، مدیریت دانش، مدیریت آرشیو و برنامه‌نویسی اضافه شد. این رشته در خارج از ایران به نام Information science and knowledge management است.

از برخی عناوین درسی مقاطع تحصیلات تکمیلی علم اطلاعات و دانش‌شناسی می‌توان به «مبانی و فلسفه علم»، «فناوری اطلاعات و ارتباطات»، «سیبرنتیک»، «ترسیم نقشه دانش»، «ممیزی دانش»، «طبقه بندی علوم»، «نظریه‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی»، «مدیریت دانش»، «نظام‌های بازیابی اطلاعات»، «پایگاه اطلاعات و مراکز اطلاعاتی»، «پایگاه دانش»، «علم سنجی» و «ارزیابی نظام‌های بازیابی اطلاعات» اشاره کرد.

تغییر عنوان

به دنبال مباحث طولانی در جامعهٔ اطلاع‌رسانی ایران در خصوص نارسا بودن عنوان «اطلاع‌رسانی» و نیز به دلیل وابستگی این حوزه به فناوری‌های اطلاعاتی، طرح تغییر نام رشته اطلاع‌رسانی در شورای گسترش آموزش عالی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران مطرح شد. کمیتهٔ برنامه‌ریزی اطلاع‌رسانی در دفتر گسترش و برنامه‌ریزی آموزش عالی مأمور بررسی گزینه‌های موجود و انتخاب نام مناسب برای رشته شد. عنوان پیشنهادی کمیته مذکور، در تاریخ ۱۹ شهریور ۱۳۹۱ در شورای عالی برنامه‌ریزی (شورای گسترش آموزش عالی) تصویب شد.

در ایران

اولین گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران در دانشگاه تهران با یاری متخصصان و نیز تلاش‌های ایرج افشار مدیر طرح نوسازی کتابخانه‌های دانشگاه تهران، در سال تحصیلی ۱۳۴۵ در دانشکده نوپای علوم تربیتی آغاز به کار کرد. هم‌اکنون رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی در بیش از ۱۰ دانشگاه دولتی، آزاد و پیام نور و همچنین غیرانتفاعی ارائه می‌شود. رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی ارتباط گسترده‌ای با رشته‌های مختلف از جمله علوم رایانه و فناوری اطلاعات دارد. گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس از جمله گروه‌هایی است که به ارائه این رشته در دوره کارشناسی ارشد و دکتری می‌پردازد.

گرایش‌های این رشته در مقاطع تحصیلات تکمیلی

• مدیریت اطلاعات و دانش (دکتری / گرایش)
• بازیابی اطلاعات و دانش (دکتری / گرایش)
• مدیریت اطلاعات (کارشناسی ارشد / گرایش)
• مدیریت کتابخانه‌های دانشگاهی (کارشناسی ارشد / گرایش)
• مطالعات کتابخانه‌های عمومی (کارشناسی ارشد / گرایش)
• مطالعات آرشیو (کارشناسی ارشد / رشته)
• مدیریت و سازماندهی نسخه‌های خطی (کارشناسی ارشد / رشته)
• علم‌سنجی (کارشناسی ارشد / رشته)
• دانشنامه نگاری (کارشناسی ارشد / رشته)
• اقتصاد اطلاعات (کارشناسی ارشد / گرایش)
• کتابداری کودک و نوجوان (کارشناسی ارشد / رشته با دو گرایش گرایش (کتابخانه‌های عمومی/ کتابخانه‌های آموزشگاهی)
• علم اطلاعات و دانش‌شناسی (کارشناسی بدون گرایش)

پیوند به بیرون

• رشته کتابداری وبگاه دانشنامه رشد
• گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس