ابراهیم خان ظهیرالدوله

ابراهیم خان ظهیرالدوله از ۱۲۱۶ تا ۱۲۴۰ هجری قمری در دوره حکومت فتحعلیشاه قاجار حاکم کرمان بوده‌است. ابراهیم خان که از خویشاوندان نزدیک شاه قاجار، پسر عمو، پسرخوانده و داماد فتحعلیشاه و از امیران و فرمانروایان اوایل دورۀ قاجاریه بوده است. وی با مردم ستمدیدۀ کرمان رفتاری مسالمت‌آمیز داشت و در آبادانی این شهر بسیار کوشید. بناها و قنوات و مزارع بسیاری در شهر و اطراف آن احداث کرد.

مهمترین بناهای به جامانده از ابراهیم خان در کرمان

• مدرسۀ ابراهیم‌خان (ابراهیمیه)- ۱۲۳۲ق/۱۸۱۷م
• مجموعۀ ابراهیم‌خان شامل حمام، بازار، آب‌انبار و خلوت‌خانه
• دروازۀ ارک

در دوران فرمان روایی در کرمان مبادرت به ایجاد یک سری بناهای بسیار ارزنده در مرکز شهر و جنب مجموعه گنجعلیخان نموده‌است که امروز این بناها یکی از چند مجموعه تاریخی کرمان را تسکیل می‌دهد این مجموعه عبارت است از بازار حمام آب انبار مدرسه. از مهم‌ترین بناهای او در کرمان مدرسۀ ابراهیم‌خان (ابراهیمیه) است که در ۱۲۳۲ق/۱۸۱۷ ساخته شده است. مدرسه که اکنون نیز برجاست نمونه‌های زیبایی از کاشی‌کاری، و مقرنس‌سازی و گچ‌بری به چشم می‌خورد .مجموعه ابراهیم خان تا حدود زیادی از فضاهای معماری صفوی الهام گرفته و اکنون یکی از مجموعه‌های با ارزش و زیبای آثار تاریخی کرمان است.دروازۀ ارک نیز از ساخته‌های او است.

بازماندگان

ظهیرالدوله به هنگام در گذشت ۲۱ دختر و ۲۰ پسر از خود برجای گذاشت. یکی از فرزندان او عباسقلی‌خان بود که جانشین پدر در کرمان گردید. فرزند دیگر او رستم‌خان با گوهر خانم دختر فتحعلی شاه ازدواج کرد. مشهورترین فرزند او حاج محمدکریم‌خان کرمانی است که از شاگردان شیخ احمد احسائی و سید کاظم رشتی بود و بعدها از پیشوایان برجستهٔ شیخیه گردید.

جستارهای وابسته

• کرمان
• مجموعه ابراهیم خان

منابع

• ابراهیم خان ظهیرالدوله قاجار، سید علی آل داوود، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی