کشتی جنگی

یک کشتی جنگی

کشتی جنگی به آن دسته از کشتی‌هایی گفته می‌شود که برای مبارزه در نظر گرفته می‌شوند. کشتی‌های جنگی علاوه بر اینکه به جنگ‌افزارهای مختلفی مسلح شده‌اند توانایی تحمل صدمات را همم دارند و معمولا از کشتی‌های تجاری سریع‌تر و مانورپذیرتر هستند.

انواع

• ناو زرهی (Armored cruiser)

• کشتی حمله آبی- خاکی (Amphibious assault ship)

• ناو هواپیمابر (Aircraft carrier): یک کشتی جنگی است که برای حمل کردن و پوشش دادن هواپیما‌ها و هلیکوپترهای جنگی طراحی شده‌است و به عنوان یک فرودگاه شناور عمل می‌کند، و اینگونه هواپیماها می‌توانند بدون سوخت‌گیری و توقف، عملیات در مسافت‌های دور را انجام دهند. ناوهای هواپیمابر آمریکا قادر هستند 15 سال بدون توقف حرکت کنند.

• رزم ناو (Battlecruiser): نوعی از ناوهای زره‌دار هستند که هزینه ساخت بالا همچون نبردناو دارند ولی در ساخت آنها از قدرت آتش و زره به نفع سرعت بالا کاسته شده است. پس از شروع جنگ جهانی دوم به بعد دیگر هیچ رزم ناوی ساخته نشد چرا که نیاز به ساخت هواپیمای بیشتر ساخت این ناوها را در اولویت قرار نمی‌داد.

• نبردناو (Battleship): نوعی کشتی جنگی بزرگ با زره ضخیم است که دارای توپخانه‌ای با بزرگترین قطرینهٔ (کالیبر) توپ است. نبردناوها از سال ۱۸۷۵ تا پایان جنگ جهانی دوم قدرتمندترین کشتی‌های جنگی به شمار رفته و با قدرت آتش و زره بهتری نسبت به رزم‌ناوها، ناوها و ناوشکن‌ها اهمیتی استراتژیکی فوق‌العاده‌ای داشته و نمادی از قدرت ناوگان دریایی یک کشور به شمار می‌رفتند اما پیشرفت هواپیماهای جنگی و افزایش برد آن‌ها و همین‌طور ساخت بمب‌ها و موشک‌های هدایت‌شونده موجب شد تا اهمیت توپ‌های بزرگ و دوربرد رو به کاهش بگذارد. زره نبردناوها هم به هیچ‌وجه قدرت حفاظت از آن‌ها در مقابل برخورد موشک‌های دارای کلاهک هسته‌ای را نداشت و مشخص شد که احتمال درگیری بین نبردناوها بسیار پایین است، در نتیجه تمامی کشورها نبردناوهای خود را که هزینه تولید و نگهداری بسیار سنگینی داشتند از نیروی دریایی خارج کردند. هرچند آمریکایی‌ها در دهه ۱۹۸۰ مجددا ۴ نبردناو کلاس آیوای ساخت جنگ جهانی دوم خود را به خدمت فراخواندند اما آن‌ها نیز در اوایل دهه ۱۹۹۰ از فعالیت خارج شده و آخرین آن‌ها در سال‌ ۲۰۰۶ به طور قطعی از فهرست تجهیزات ارتش خارج شد.

• کشتی اصلی (Capital ship): بزرگترین و مهمترین کشتی در ناوگان یک کشور می باشد.

• کشتی مهاجم تاجر نما (Merchant raider): هرگونه کشتی زرهی که برای حمله به کشتی های دیگر به شکل یک کشتی تجاری تغییر شکل داده است.

• ناوچه سبک (Corvette): یک کشتی جنگی کوچک، با قابلیت مانور بالا و آتشبار سبک است، از ناوچه کوچکتر و از شناور گشتی بزرگتر است.

• ناو (Cruiser): ناو یک نوع کشتی جنگی بزرگ است که به صورت عمده از اواخر سدهٔ نوزدهم تا پایان جنگ سرد کاربرد داشت. در اواخر سدهٔ بیستم با بازنشسته شدن رزمناوها، ناوها به بزرگترین جنگده شناور تبدیل گشتند و ماموریت آنها بیشتر حفاظت ناوگان‌ها از حملات هوایی و حمله ناوشکنهای دشمن بود. در ابتدای قرن بیستم ناوها سنگین‌ترین کشتی نظامی در حال کار بوده که فقط پنج کشور ایالات متحده، روسیه، فرانسه، ایتالیا، پرو از آنها بهرهمند بودند و در حال حاضر با مرخص کردن ناو ویتوری ونتو توسط ایتالیا، و تنها ناو فرانسه، فقط سه کشور باقیمانده دارای ناو هستند.

• ناوشکن (Destroyer): نوعی کشتی جنگی سریع، با توان مانور بالا و برد عملیاتی بالا است که برای اسکورت ناوگان‌ها یا گروه‌های رزمی و دفاع از آن‌ها در برابر شناورهای کوچک و سبک بکار می‌رود. پیش از جنگ جهانی دوم بیشتر ناوشکن‌ها شناورهایی سبک بدون توانایی اقیانوس‌پیمایی بودند. اما پس از جنگ جهانی دوم ورود موشک‌های هدایت‌شونده به صحنهٔ نبردهای دریایی زمینه‌ساز تحولات وسیعی در طراحی و کاربردهای کشتی‌های جنگی شد. ناوشکن‌ها توانستند به لطف موشک‌های دوربرد نقش‌هایی را بر عهده بگیرند که پیشتر تنها به ناوهای جنگی و نبردناوها تعلق داشت. این وضعیت باعث شد تا ناوشکن‌های بزرگتر و قدرتمندتری با توانایی شرکت در عملیات‌های منفرد ساخته شود. در این دوران حفاظت از ناوهای هواپیمابر و مدیریت پدافند هوایی ناوگروه‌ها اصلی‌ترین ماموریت ناوشکن‌ها شد و برخی از وظایف سنتی ناوشکن‌ها همچون اسکورت کاروان‌های دریایی و گشت ساحلی به ناوچه‌ها واگذار شد.اکنون در آغاز سدهٔ ۲۱ ناوشکن‌ها به سنگین‌ترین واحدهای جنگ سطحی برای استفاده عمومی تبدیل شده‌اند. تنها سه کشور (آمریکا، روسیه و پرو) ناوهای سنگینتر در خدمت دارند و هیچ کشوری نبردناو در خدمت ندارد. ناوشکن‌های مدرن، که ناوشکن موشک‌انداز شناخته می‌شوند، از دید تُناژ (وزنی) مشابه ناوهای جنگ جهانی دوم هستند ولی از دید قدرت آتش برتری فوق‌العاده‌ای بر آن‌ها دارند و حتی قادر به شلیک موشک‌های دارای کلاهک اتمی نیز هستند.

• درِدنوت (Dreadnought): نوع غالب نبردناوها در اوایل قرن بیستم بودند.

• شناور تندرو تهاجمی (Fast attack craft): نوعی شناور جنگیِ کوچک، سریع، چابک و دارای قابلیت تهاجمی است که به توپ، موشک‌های ضدکشتی و یا اژدر مسلح می‌شود. این نوع شناورها معمولاً در نزدیکی خط ساحلی استفاده می‌شوند چراکه اندازهٔ کوچک آن‌ها باعث می‌شود تا مقدار محدودی سوخت، مهمات و تدارکات و آب شیرین با خود حمل کنند و در نتیجه از توانایی اقیانوس‌پیمایی و قابلیت دفاعی کامل برای عملیات در آب‌های آزاد بهره‌مند نباشند. شناورهای تندرو معمولاً در کلاس وزنی ۵۰ تا ۴۰۰ تن ساخته شده و بیشینه سرعت آن‌ها بین ۴۵ تا ۹۵ کیلومتر بر ساعت است. امتیاز اصلی این شناورها نسبت به کشتی‌های جنگی دیگر هزینه‌های پایین‌تر تولید و استفاده از آن‌هاست.

• کشتی آتشین (Fire ship)

• ناوچه (Frigate)

• گالیون (Galleon)

• ناوشکن موشک انداز (Guided missile destroyer)

• گان بوت (Gunboat)

• ناو سنگین (Heavy cruiser)

• ناو بالگرد بر (Helicopter carrier)

• آیرونکلاد (Ironclad warship)

• درازکشتی (Longship)

• مرد جنگی (Man-of-war)

• کشتی مین روب (Minesweeper)

• شکارچی مین (Minehunter)

• کشتی مین گذار (Minelayer)

• شناور موشک انداز (Missile boat)

• مانیتور (Monitor )

• کشتی ماهیگیری جنگی (Naval Trawler)

• شناور گشتی (Patrol boat)

• اسلوپ (اسلوپ)

• زیردریایی (Submarine)

• شناور اژدر افکن (Torpedo boat)

منابع

مشارکت کنندگان ویکی‌پدیا،Warship، ویکی‌پدیا انگلیسی، داشنامه آزاد، بازبینی شده در ۲۲دسامبر ۲۰۱۲