آرپژ

در موسیقی نوعی آکورد شکسته که در آن نغمات به‌صورت متوالی از بم به زیر یا از زیر به بم اجرا می‌شود را آرپژ (arpege) یا چنگ‌سان می‌گویند.

آرپژ به عبارتی نواختن تک به تک نت‌های یک آکورد به جای اجرای همزمان آن‌ها است. واژه فرانسوی آرپژ و ایتالیایی آرپجیو هر دو به معنی «همانند ساز چنگ» هستند. صدای حاصل از آکوردی که به شیوۀ چنگسان نواخته می‌شود چنگسانه نامیده می‌شود. فن آرپژ در نوازندگی سازهای پیانو، چنگ و گیتار بسیار کاربرد دارد.

نکته مهم آرپژ این است که هر انگشت دارای استقلال و شخصیت خاص خود است. اغلب هر انگشت وظیفه ضربه زدن به یک سیم مشخص را برعهده دارد. در نواختن قطعات سرعتی آرپژها نباید مبهم و درهم گوش برسد، بلکه باید تک تک نتها با فاصله زمانی منظم و به وضوح شنیده شود.

به صدا درآوردن متوالی نت‌های یک آکورد به شیوهٔ چنگسان را چنگسان‌سازی ^arpeggiation می‌گویند. اجرای آکورد شکسته با پرش کمانه به‌صورت متوالی بر روی سیم‌های متفاوت کمانه‌کشی چنگسان ^{arpeggiando یا arpeggiato} نام دارد. آکورد چهارششی که معمولاً در قسمت ضعیف میزان و بر روی درجهٔ یکم می‌آید و در بین حالت‌های دیگر همین آکورد قرار می‌گیرد آکورد چهارشش چنگسان است.

آرپژهای مرسوم در گیتار اغلب به صورت زیرمجموعه‌هایی از آرپژهای ۳/۴ و ۶/۸ و ۴/۴ است.

منابع

• Wayne, Chuck; Patt, Ralph (1965). Guitar arpeggio dictionary: A library of over 2000 arpeggios, Including a diagram projector and viewing screen, Showing 25 types of arpeggios. H. Adler. pp. 1–51.