ناصر دیوان کازرونی

ناصر دیوان کازرونی
ناصر دیوان کازرونی
زادهٔ	۳ دی ۱۲۵۳ کازرون
درگذشت	۹ اردیبهشت ۱۳۲۱ (۶۸ سال) کازرون
آرامگاه	کازرون
محل زندگی	کازرون
ملیت	ایرانی
دیگر نام‌ها	خواجه عبدالله امیرعضدی- ناصر لشکر
نژاد	آریایی، پارس
شهروندی	ایران
کارهای برجسته	رهبر قیام کازرون و فارس علیه استعمار انگلستان
عنوان	ناصر لشکر
فرزندان	حسن علی خان، امرالله خان، محمد خان، کرامت االه خان، موسی خان، حیدر خان، یدالله خان، امان‌الله خان خانم طوبی بی بی، خانم فاطمه بی بی، خانم صدیقه، خانم شریعت، خانم نصرت
والدین	حاج خواجه حسنعلی خان_فاطمه بی بی دیلمی
خویشاوندان	امیرعضدالدوله دیلمی،

ناصر دیوان خان کازرونی معروف به ناصرلشکر (زادهٔ دی ماه ۱۲۵۳ در کازرون - درگذشت ۹ اردیبهشت ۱۳۲۱ در کازرون) با قومیت و نسب پارس رهبر قیام مردم کازرون علیه استعمارگران انگلیسی بود که همراه با سردار عشایر صولت‌الدوله قشقایی در جنگ اول جهانی علیه انگلیسی‌ها جنگید.

تولد و ایام جوانی

وی در ۳ دی ۱۲۵۳ در شهرستان کازرون از پدری به نام حسنعلی و از قوم پارس متولد گردید، پدر و اجداد وی به‌طور موروثی به سمت کلانتری کازرون منصوب می‌شدند. دوران جوانی ناصر دیوان مصادف با رقابت‌های سیاسی و اقتصادی بنیان برانداز قدرت‌های بزرگ آن زمان یعنی روس و انگلستان در کشور ما بود، روح حساس و سر پرشور ناصر دیوان در چنین هنگامه‌ای، حیات را برای خود ننگ می‌دانست و نمی‌توانست به آسانی شاهد نابودی کشور خود به دست استعمار باشد، در چنین زمانی ناصر دیوان همراه با کازرونی‌ها قیام نمود، جهادی که هدفش جز مبارزه با استعمار و مقابله با ظلم و ستم بیگانگان نبود.

زمینه شورش

در دوران جنگ اول جهانی «آلمانی‌ها که نیرویی در خاورمیانه نداشتند، دست به بازی زیرکانه‌ای زدند. هدف آنان این بود که مسلمانان هند و افغانستان و ایران را به جانبداری از برادران مسلمان ترک خود برانگیزند و حضور متفقین را متزلزل سازند و بعد انگلیسیها را مجبور کنند تا سپاهیانی از اروپا برای سرکوبی شورش‌ها به این منطقه بیاورند. بریتانیا چه در زمان جنگ و چه بعد از جنگ دربارهٔ دامنه عملیات آلمان در ایران بسیار مبالغه می‌کرد تا بتواند نقشه‌ای بعد از جنگ خود را در این ناحیه توجیه کند. در واقع آلمانی‌ها با استفاده زیرکانه از عشایر، دردسرهایی برای انگلیسی‌ها در جنوب ایران و حتی در مناطق نفتی جنوب غربی ایجاد کردند.»

انگیزه مبارزات

مهم‌ترین انگیزه مبارزات ناصر دیوان، میهن‌پرستی و دفاع از خاک میهن، و نیز اهداف دینی مذهبی بود. نخست رهبری خردمندانه ناصردیوان کازرونی و سپس فتاوی علما و مراجع آن زمان نظیر آیت‌الله شیرازی، آیت‌الله کاشانی و روحانیون متنفذ محلی نظیر سید عبدالحسین نجفی لاری، حاج شیخ جعفر محلاتی و حاج شیخ محمد حسین مجتهد برازجانی از جمله عنصر مهم در شکل‌گیری حرکتی بود که مردم کازرون را در جبهه‌ای متحد و متشکل از پیر و جوان در مقابل هجوم استعمارگران قرار داد

تفکر و اندیشه

گفته‌ها و سخنرانی‌ها و نامه‌های هر کس نشان دهنده طرز تفکر و روحیه اندیشه، جهان بینی و ایمان یک شخص می‌باشد. از این جهت برای شناخت بیشتر ناصر دیوان این مرد ایمان و عمل نگاهی هم به سخنان او می‌کنیم که از او بیادگار مانده‌است: «ما به موجب تعالیم اسلامی باید با قوای کفر جهاد کرده از تسلط ملحدین به مردم مسلمان جلوگیری به عمل آوریم.» «من هدفی جز استقلال و عظمت وطن ندارم و با هر کس که با ایران دشمن باشد و در جهت مخالفت مصالح ما گام بردارد مبارزه خواهیم کرد.» «ما که تا جان در بدن داریم جانبازی خواهیم کرد و با دشمنان ایران انبازی نخواهیم جست.» «من به پشتیبانی شما [مردم کازرون] با دولت مقتدر بیگانه [انگلیس] وارد جنگ شده‌ام زیرا می‌دانم شما همه شجاعت پیشه و وطن دوست هیچوقت راضی نیستید که پای اجنبی در شهر شما باز شود.»

خصوصیت اجتماعی و اخلاقی

ناصر دیوان مردی بزرگ بود با خصلت‌های انسانی و مردم دوستی، بنا به گفته نزدیکان او، وی ماهانه برای فقرا و بیچارگان مقداری غذا و آذوقه و هم‌چنین پول مقرری تعیین کرده بود و در اواخر هر ماه فقراء و بیچارگان و بینوایان شهر در کنار خانه او جمع می‌شدند. خانه وی همیشه بر روی عموم باز بود و بدین جهت هر انسان نیازمندی را به سوی خود جذب می‌کرد، بخشودگی، فداکاری، احترام به کودکان، ایجاد آثار خیریه از خصوصیات دیگر وی می‌توان نام برد. دینداری و ایمان به خدا از خصوصیات بارز ناصر دیوان بود و در تمام جهادهای خود نظر به فتوای جهاد مراجع عالیقدر از جمله عبد الحسین لاری و علمای اعلام کازرون داشت. دوستی اهل بیت و پرداختن به آن‌ها و فنا شدن در ولایت آن‌ها از نکات بارز زندگی این مرد به‌شمار می‌آید. وی همان‌طور که در حفظ استقلال و عظمت وطن بی‌نظیر بود در برپایی شعائر اسلامی (از جمله مراسم تاسوعا، عاشورا، تعزیه) نیز معروف بود و نسبت به ادای فرایض مذهبی حرص شدیدی داشت. از خصوصیات چشمگیر ناصر دیوان، فتوت، جوانمردی وفرزانگی است.

مرگ

ناصر دیوان در اردیبهشت ماه ۱۳۲۱ سرانجام پس از سال‌ها تلاش و مبارزه علیه استعمارگران و متجاوزین درگذشت و در محلی بنام شاه ارغوان (شارغون، به زبان بومی) در کازرون بخاک سپرده شد.

منابع

• «kazeroonnema.ir: کازرون نما».
• ناصردیوان کازرونی به روایت اسناد، پژوهش موسی مطهری زاده، مجموعه آثار فارس پژوهی ۷، انتشارات کازرونیه، چاپ نخست ۱۳۸۲
• «ویژگیهای فرهنگی شهرستان کازرون». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ نوامبر ۲۰۱۱.
• http://vista.ir/?view=article&id=587433.
• «فداکاری در بلندی‌های زاگرس». روزنامه جام جم.
• هفته نامه بیشاپور
• سیروس غنی، ایران برآمدن رضاخان، برافتادن قاجار و نقش انگلیسی‌ها، ترجمه حسن کامشاد، تهران، انتشارات نیلوفر، چاپ نهم، ۱۴۰۰