پرش به محتوا

فوکه-وولف اف‌و ۱۵۹

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
فوکه-وولف اف‌و ۱۵۹
کاربری هواگرد جنگنده
کشور سازنده آلمان نازی
تولیدکننده فوکه-وولف
طراح کورت تانک
نخستین پرواز ۱۹۳۵
تعداد ساخته‌شده ۳ پیش‌نمونه
توسعه‌یافته از اف‌و ۵۶

فوکه-وولف اف‌و ۱۵۹ (به آلمانی: Focke-Wulf Fw 159) یک هواگرد بال‌چتری تک موتوره تک سرنشین از نوع جنگنده ساخت شرکت فوکه-وولف بود که نخستین پروازش را در سال ۱۹۳۵ انجام داد. این هواگرد هیچگاه وارد خط تولید نشد و در مجموع تنها ۳ فروند از آن تولید گردید.

طراحی و توسعه

[ویرایش]

فوکه-وولف در رقابت با سه شرکت دیگر برای تکمیل درخواست وزارت هوانوردی رایش سوم مبنی بر یک هواگرد جنگنده تمام فلزی بال‌پایین[۱] جهت جایگزینی هاینکل اچ‌ایی ۵۱ و آرادو آر ۶۸[۲] در سال ۱۹۳۴ (هواگرد مسلح شماره ۴)، اف‌و ۱۵۹ را ارائه کرد. دلیل تأکید بر بال‌پایین بودن این هواگرد، منسوخ شدن پیکربندی‌های دیگر از جمله دوباله و بال‌چتری پیش از آن زمان بود.[۳] وزارت هوانوردی در درخواست خود خواهان سه پیش‌نمونه پیش از پایان سال ۱۹۳۴ شده بود.[۳] اف‌و ۱۵۹ که همانند سایر رقبا از موتور جدید[۳] یونکرس یومو ۲۱۰بی[۱] بهره می‌برد، با شاسی نیمه یکپارچه[۴] پیکربندی بال‌چتری خود را از هواگرد آموزشی موفق شرکت، اف‌و ۵۶ به ارث برده بود. این بال چتری با میله تقویت‌شده بود.[۱] همان موفقیت اف‌و ۵۶ باعث شد که با وجود بال‌چتری بودن اف‌و ۱۵۹ ورود آن به رقابت جنگنده جدید، توسط وزارت هوانوردی مورد پذیرش واقع شود.[۳] بال چتری میدان وسیعی در جانب پایین هواگرد به خلبان داده بود.[۲] اتاقک سرپوشیده دارای بخش پیشین ضدگلوله[۲] و ارابه فرود آن با اهرم توسط خلبان جمع شونده رو به عقب داخل بخش زیرین بدنه بود. این درحالی بود که ترکیب بال‌چتری و ارابه فرود جمع شونده در هواگردها نادر و به کارگیران آن انگشت شمار بوند.[۳] با وجود منحصر به فرد بودن ساختار آن[۳] فرایند جمع شدن ارابه فرود پیچیده و مشکل آفرین به نظر می‌آمد. آسمانه کابین روی دو ریل به سمت عقب باز می‌شد.[۵] چرخ‌های ارابه فرود دارای ترمز[۲] و سیستم تعلیق[۴] هیدرولیکی بودند. محفظه سوخت ۳۲۰ لیتری زیر کابین خلبان و جلوتر از آن قرار داشت.[۲] جهت سهولت فرایند تعمیر و نگهداری بخش جلویی بدنه در قالب چند قسمت دورالومینی[۴] برای دسترسی به موتور و تسلیحات به صورت کامل جداشدنی بود.[۳] این حالت تنها به خاطر بال‌چتری بودن آن امکان‌پذیر بود و هواگردهای بال‌پایین قادر به استفاده از آن نبودند.[۶] بال‌ها نیز از دورالومین ساخته شده بودند.[۵]

پیش‌نمونه اول نخستین بار در فرودگاهی در برمن[۳] در ۱۶ دسامبر[۲] ۱۹۳۵ به پرواز درآمد. پس از برخاستن هواگرد ارابه فرود به راحتی جمع شد[۵] اما پس از انجام بدون مشکل[۲] نیم ساعته پرواز آزمایشی، هنگامی که خلبان قصد فرود داشت متوجه باز نشدن کامل یکی از چرخ های[۲] ارابه فرود شد. او با توجه به جداشونده نبودن محفظه سوخت در این پیش‌نمونه[۳] و برای جلوگیری از انفجار تا اتمام سوخت هواگرد تا یک و نیم ساعت دیگر[۳] به پرواز ادامه داد. با توجه به نبود تجهیزات رادیویی در این پیش‌نمونه،[۳] برای رساندن پیام به او از نوشته‌های گچی بر باند فرود استفاده شد[۳] اما هیچ‌یک از پیشنهادها مؤثر واقع نگردید. حتی خلبان دیگری به کمک یک اف‌و ۵۶ به هوا بلند شد تا به صورت مستقیم به او کمک کند.[۵] بال‌چتری بودن اف‌و ۱۵۹ فرود یک‌طرفه هواگرد را نیز مشکل می‌کرد.[۲] نهایتاً پس از اتمام سوخت، خلبان با همان ارابه نیمه باز اقدام به فرود کرد. ارابه فرود نیمه باز بلافاصله پس از برخورد به زمین شکسته شد و هواگرد شروع به غلت زدن کرد تا در آخر به صورت واژگون متوقف شد.[۳] با وجود این که خلبان تنها چند جراحت جزئی برداشت اما هواگرد به صورت کامل منهدم گردید.[۳] در حالی که ارابه فرود در مرحله طراحی بر روی زمین به راحتی باز و بسته می‌شد، مشخص شد مهندسان طراح فشار هوا را هنگام پرواز در نظر نگرفته بودند.[۳] این امر خود به دلیل نبود تجربه مشابه در این شرکت بود زیرا همه هواگردهای قبلی این شرکت (بجز اف‌و ۵۸ با ساختار بال پایین و اف‌و ۵۶) با ارابه فرود ثابت ساخته شده بودند.[۲] این پیش نمونه از یک ملخ دو تیغه چوبی با زاویه ثابت استفاده می‌کرد.[۳]

پیش‌نمونه دوم با ارابه فرود تقویت شده و ابزار هیدرولیک قوی‌تر طراحی شد.[۲] مشکل ارابه فرود همچنان به شدت پابرجا[۲] و سرعت صعود و چرخش این پیش‌نمونه نیز بسیار ضعیف بود. این پیش‌نمونه نخستین هواگرد فوکه-وولف بود که در رقابت شرکت کرد[۷] و به وضوح در رقابت با سایر رقبا بدترین نمونه به حساب می‌آمد.[۷]

در پیش‌نمونه سوم که موتور قدرتمندتر یونکرس یومو ۲۱۰وی[۳] و ملخ سه تیغه چوبی با زاویه ثابت[۳] استفاده می‌کرد و دو مسلسل هماهنگ شده ام‌گه ۱۷ نیز در دماغه آن تعبیه شده بود،[۱] با وجود اشاره به جایگیری حداقل ۱۰۰۰ فشنگ در هر مسلسل در درخواست وزارت هوانوردی، هر یک این مسلسل‌ها با توجه به کمبود فضا تنها ۵۰۰ فشنگ داشتند.[۲] طرحی نیز برای قرار دادن یک توپ خودکار ۲۰ میلی‌متری وجود داشت که با توجه خلق گرمای بسیار زیاد درون موتور عملی نشد.[۴] با وجود ویژگی‌های خوب هنگام پرواز، مشکل ارابه فرود هنوز حل نشده[۲] و سرعت صعود و چرخش همچنان راضی کننده نبود و مقاومت آن به هوا نسبت به رقبایش یعنی آرادو آر ۸۰، هاینکل ۱۱۲ و مسرشمیت ب‌اف ۱۰۹ بیشتر بود. با تغییر موتور قطعات بدنه روی آن دیگر جداشونده نبودند.[۳]

در نهایت اف‌و ۱۵۹ تنها در مرحله پیش‌نمونه باقی ماند و مورد علاقه وزارت هوانوردی واقع نشد تا دست آخر ب‌اف ۱۰۹ برنده این رقابت گردد.

مشخصات فنی (پیش‌نمونه دوم)

[ویرایش]
ماکت فوکه-وولف اف‌و ۱۵۹

مشخصات عمومی

[ویرایش]
  • خدمه: ۱ نفر
  • طول: ۹٫۷۷ متر
  • طول بال: ۱۲٫۴ متر
  • ارتفاع: ۳٫۷۵ متر
  • مساحت بال: ۱۴ متر مربع
  • وزن خالی: ۱۸۷۵ کیلوگرم
  • وزن ناخالص: ۲۲۵۰ کیلوگرم
  • نیرومحرکه: یک موتور پیستونی ۱۲ سیلندر یونکرس یومو ۲۱۰دی خنک شونده با مایعات: ۶۸۰ اسب بخار
  • پروانه: ملخ دو تیغه چوبی با زاویه ثابت
  • ظرفیت محفظه سوخت: ۳۲۰ لیتر[۲]
  • نسبات توان به وزن: ۳٫۴۶ کیلوگرم بر اسب بخار[۲]

عملکرد

[ویرایش]
  • حداکثر سرعت: ۳۸۵ کیلومتر بر ساعت در ۴۰۰۰ متری
  • پایاسیر: ۲۵۵ کیلومتر بر ساعت
  • برد: ۶۵۰ کیلومتر
  • حداکثر ارتفاع: ۷۲۰۰ متر[۳]
  • سرعت صعود: ۹٫۸ متر بر ثانیه،[۲] ۱۰۰۰ متر در ۱ دقیقه و ۴۵ ثانیه[۲]

تسلیحات

[ویرایش]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]

پیوند به بیرون

[ویرایش]