زورخانه پهلوانپور
| زورخانه پهلوان پور | |
|---|---|
 ورودی باشگاه فرهنگی و ورزشی پهلوان پور | |
| نام | زورخانه پهلوان پور |
| کشور | ایران |
| استان | تهران |
| شهرستان | تهران |
| اطلاعات اثر | |
| سال‌های مرمت | ۱۷ دی ۱۳۸۸ |
| کاربری | ورزشگاه |
| دیرینگی | ۱۳۰۴ (خورشیدی) |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره قاجار |
| بانی اثر | حمزه‌علی پهلوانپور |
زورخانه پهلوانپور یکی از قدیمی‌ترین زورخانه‌های تهران است. در محله حسن‌آباد واقع است و هنوز فعالیت دارد.
طبق مطالب مندرج بر تابلوی سردر قدیمی زورخانه، باشگاه فرهنگی و ورزشی پهلوانپور (بازارچه) یکی از قدیمی‌ترین زورخانه‌های تهران قدیم است که در تاریخ ۱۳۰۴ ه.ش توسط حمزه علی پهلوانپور افتتاح شده‌است.
تاریخچه
[ویرایش]مالکیت این زورخانه پس از مرشد حسین سیاه واگذار می‌شود به اصغر بازارچه که یکی از پهلوان‌های خوشنام تهران قدیم بود. در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی، پهلوان حمزه‌علی پهلوانپور معروف به پهلوان شاطر حمزه، پهلوان اول تهران این زورخانه را از اصغر بازارچه که به واسطه مشکلات مالی مجبور به جابجایی زورخانه خود به محل فعلی شده بود خریداری و نام خود یعنی پهلوانپور را بر سردر آن قرار داد و بدین سان زورخانه پهلوانپور متولد شد.[۱]
حمزه‌علی پهلوانپور، مالک چند نانوایی در نقاط مختلف شهر، چند مغازه دیوار به دیوار زورخانه، به همراه سقاخانه «کل‌عباس علی» بود. از آنجا که وی انسانی خیر بوده و تمام درآمد حاصله از این مغازه‌ها را صرف کمک به ورزشکاران و نیازمندان می‌کرد. او و چند پهلوان دیگر در تهران ملقب به «درخانه بازها» شده بودند.[۲] شایان ذکر است سالها بعد هنگامی که زورخانه دچار آتش‌سوزی شده بود پهلوانپور خانه و تعدادی از مغازه‌هایش را فروخت تا هزینه ترمیم آن را بپردازد.[۳]
پس از درگذشت پهلوانپور زورخانه توسط وراث به فروش می‌رسد و خریدار تابلوها و نقاشی‌های قدیمی زورخانه را برداشته و بنای زورخانه را برای سالیان سال رها می‌کند! تا اینکه این زورخانه در راستای احیای ورزش زورخانه‌ای، در ۱۷ دی ۱۳۸۸ه.ش توسط شهرداری منطقه ۱۱ بازسازی و مجدداً راه‌اندازی شد.[۴]
زورخانه پهلوانپور در عمر نزدیک به یک قرنش پهلوانان زیادی در گود (زورخانه) خود دیده‌است. هنوز می‌توان رد و نشان «حاج مصطفی طوسی»، «کل اسمال»، «حاج علی تک تک» و «حاج باقر مهدیه»، «جواد نکوبخت» را بر در و دیوار و عکس‌های یادگاری موزه زورخانه پیدا کرد.[۲][۵]
گلریزان
[ویرایش]سالها است که در شب‌های خاص زورخانه شاهد گلریزان بوده و هست. در زمین‌لرزه ۱۳۴۱ بوئین‌زهرا این زورخانه نیز مانند دیگر زورخانه‌های پایتخت اقدام به گلریزان نمود که در آن زمان مبلغ سیصد هزار تومان جمع شد که توسط حمزه علی پهلوانپور و دیگر پهلوانان که به کمک زلزله زدگان شتافته بودند هزینه و تقسیم شد.
در یکشنبه ۲۲ تیر ۱۳۹۳ ه.ش که پهلوان علیرضا سلیمانی جهت گلریزان در میان گود حضور نداشت! هیئت امنا و اعضای تیم علی بن موسی‌الرضا با یاد و خاطرهٔ مؤسس و بنیان‌گذار درگذشتهٔ آن تیم، جای آن پهلوان را پر کردند و این آیین را با یاد وی برگزار کردند. به همین مناسبت هم علی نعیمی (مدیر و مرشد زورخانه پهلوانپور) در حرکتی نمادین با بازکردن زنگ زورخانه، یاد پهلوان شهر را گرامی داشت.[۶]
گردهمایی
[ویرایش]در ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۲ گردهمایی مرشدان و زورخانه‌داران در زورخانه پهلوانپور با حضور مسعود آئینه چی (نایب رئیس هیئت کشتی پهلوانی و ورزش باستانی وقت استان تهران) تشکیل و ضمن بررسی مشکلات آنان مقرر شد هر ماه یک جلسه برگزار گردد.[۷]
نگارخانه
[ویرایش]-
سردر طبقه دوم و قدیمی باشگاه فرهنگی و ورزشی پهلوان پور -
محل مرشد و گود زورخانه -
ورودی داخلی کوتاه است تا همه هنگام ورود خم شوند و با کرنش وارد شوند -
بخش فرهنگی طبقه دوم -
گود و ملزومات زورخانه -
نمایی از طبقه دوم که تصویر خود پهلوان پهلوانپور نیز در آن نصب شده -
تصویر از پایین گود به بالا تصویر پهلوان پهلوانپور سمت چپ از وسط قرار دارد -
نمای گود و محل قرار‌گیری مرشد از طبقه بالا -
محل استقرار مرشد و اشراف آن به گود
-
جشن ورزشی دومین نفر از سمت راست پهلوان حمزه پهلوان پور
منابع
[ویرایش]- ↑ «قد کشیدن در گود مقدس». ایران آنلاین. ۲۰۱۵-۰۸-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۰۵.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «داش مشتی‌ها و درخونه بازها». highlights of photos. ۱۹۵۰-۰۳-۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۰۵.
- ↑ «نسخه چاپی». kayhanvarzeshi.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۹.
- ↑ «زورخانه پهلوانپور احیا شد». تابناک. ۲۰۱۰-۰۱-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۰۵.
- ↑ «گالری تصاویر زورخانه پهلوانپور». همگردی. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۰۲.
- ↑ «زنگ زورخانه به احترام پهلوان سلیمانی به صدا در نیامد». www.ettelaat.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۰۲.
- ↑ «گردهمایی مرشدان و زورخانه داران پایتخت در زورخانه پهلوان پور». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۳-۰۵-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۲۶.