زردچوبه (سرده)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

زردچوبه
Curcuma zedoaria
1896 illustration[۱]
رده‌بندی علمی e
فرمانرو: گیاهان
کلاد: نهان‌دانگان
کلاد: تک‌لپه‌ای‌ها
کلاد: تک‌لپه‌ای‌های برگ‌بیدی
راسته: Zingiberales
تیره: Zingiberaceae
تبار: Zingibereae
سرده: Curcuma
لینه
مترادف[۲]
  • Kua Rheede ex Medic.
  • Erndlia Giseke
  • Stissera Giseke 1792, illegitimate homonym not Heist. ex Fabr. 1759
  • Hitcheniopsis (Baker) Ridl.
  • Paracautleya R.M.Sm.

سردهٔ زردچوبه (Curcuma) سرده‌ای از گیاهان از خانوادهٔ زنجبیلیان است که دارای گونه‌هایی مانند زردچوبه و لاله سیام است. آن‌ها بومی آسیای جنوب شرقی، جنوب چین، شبه‌قاره هند، گینه نو و شمال استرالیا هستند.[۳] برخی از گونه‌ها بر پایهٔ گزارش‌ها در سایر مناطق گرم جهان مانند مناطق گرمسیری آفریقا، آمریکای مرکزی، فلوریدا و جزایر مختلف اقیانوس آرام، هند و اقیانوس اطلس طبیعی شده‌اند. به‌طور کلی، بیشتر این گیاهان در خاک‌های سست و شنی در مناطق سایه‌دار به خوبی رشد می‌کند.[۲][۴] این سرده دست‌کم دارای ۱۲۸ گونه است.[۵]

گیاه‌شناسی[ویرایش]

ریزوم زردچوبه، قطعه‌های برش خورده و پودر

زردچوبه گیاهی پایا و علفی است که ارتفاع آن به یک متر می‌رسد. ریزوم‌های خوراکی متعددی از خود منشعب می‌کند که فضای داخلی آن زرد یا نارنجی است. این ریزوم‌ها به پودر تبدیل می‌شوند که ادویهٔ زردچوبه است. برگ‌های نیزه‌ای آن مستطیل یا بیضوی و به رنگ سبز یکنواخت و به طول حدود ۵۰ سانتی‌متر و عرض ۷ تا ۲۵ سانتی‌متر است.[۶]

گونه‌ها[ویرایش]

  1. Curcuma aeruginosa Roxb.
  2. Curcuma albiflora Thwaites
  3. Curcuma alismatifolia Gagnep.: Siam tulip
  4. Curcuma amada Roxb.: mango-ginger
  5. Curcuma amarissima Roscoe
  6. Curcuma andersonii (Baker) Škornick.
  7. Curcuma angustifolia Roxb.
  8. Curcuma antinaia Chaveer. & Tanee
  9. Curcuma arida Škornick. & N.S.Lý
  10. Curcuma aromatica Salisb.: wild turmeric
  11. Curcuma arracanensis W.J.Kress & V.Gowda
  12. Curcuma attenuata Wall. ex Baker
  13. Curcuma aurantiaca Zijp
  14. Curcuma australasica Hook.f.
  15. Curcuma bakeriana Hemsl.
  16. Curcuma bella Maknoi, K.Larsen & Sirirugsa
  17. Curcuma bhatii (R.M.Sm.) Škornick. & M.Sabu
  18. Curcuma bicolor Mood & K.Larsen
  19. Curcuma caesia Roxb.
  20. Curcuma campanulata (Kuntze) Škornick.
  21. Curcuma candida (Wall.) Techapr. & Škornick.
  22. Curcuma cannanorensis R.Ansari, V.J.Nair & N.C.Nair
  23. Curcuma caulina J.Graham
  24. Curcuma ceratotheca K.Schum.
  25. Curcuma clovisii Škornick.
  26. Curcuma cochinchinensis Gagnep.
  27. Curcuma codonantha Škornick. , M.Sabu & Prasanthk.
  28. Curcuma coerulea K.Schum.
  29. Curcuma colorata Valeton
  30. Curcuma comosa Roxb.
  31. Curcuma coriacea Mangaly & M.Sabu
  32. Curcuma corniculata Škornick.
  33. Curcuma cotuana Luu, Škornick. & H. Ð.Tran
  34. Curcuma decipiens Dalzell
  35. Curcuma ecomata Craib
  36. Curcuma elata Roxb.
  37. Curcuma euchroma Valeton
  38. Curcuma exigua N.Liu
  39. Curcuma ferruginea Roxb.
  40. Curcuma flammea Škornick.
  41. Curcuma flaviflora S.Q.Tong
  42. Curcuma glans K.Larsen & Mood
  43. Curcuma glauca (Wall.) Škornick.
  44. Curcuma gracillima Gagnep.
  45. Curcuma graminifolia (K.Larsen & Jenjitt.) Škornick.
  46. Curcuma grandiflora Wall. ex Baker
  47. Curcuma gulinqingensis N.H.Xia & Juan Chen
  48. Curcuma haritha Mangaly & M.Sabu
  49. Curcuma harmandii Gagnep.
  50. Curcuma heyneana Valeton & Zijp
  51. Curcuma inodora Blatt.
  52. Curcuma involucrata (King ex Baker) Škornick.
  53. Curcuma karnatakensis Amalraj, Velay. & Mural.
  54. Curcuma kayahensis Nob.Tanaka & M.M.Aung
  55. Curcuma kudagensis Velay. , V.S.Pillai & Amalraj
  56. Curcuma kwangsiensis S.G.Lee & C.F.Liang
  57. Curcuma larsenii Maknoi & Jenjitt.
  58. Curcuma latiflora Valeton
  59. Curcuma latifolia Roscoe
  60. Curcuma leonidii Škornick. & Luu identified at Bu Gia Map National Park[۷]
  61. Curcuma leucorrhiza Roxb.
  62. Curcuma loerzingii Valeton
  63. Curcuma longa L.: turmeric - type species
  64. Curcuma longispica Valeton
  65. Curcuma macrochlamys (Baker) Škornick.
  66. Curcuma mangga Valeton & Zijp
  67. Curcuma meraukensis Valeton
  68. Curcuma montana Roxb.
  69. Curcuma mukhraniae R.Kr.Singh & Arti Garg
  70. Curcuma mutabilis Škornick. , M.Sabu & Prasanthk.
  71. Curcuma myanmarensis (W.J.Kress) Škornick.
  72. Curcuma nankunshanensis N.Liu, X.B.Ye & Juan Chen
  73. Curcuma neilgherrensis Wight
  74. Curcuma newmanii Škornick.
  75. Curcuma oligantha Trimen
  76. Curcuma ornata Wall. ex Baker
  77. Curcuma pambrosima Škornick. & N.S.Lý
  78. Curcuma parviflora Wall.
  79. Curcuma parvula Gage
  80. Curcuma pedicellata (Chaveer. & Mokkamul) Škornick.
  81. Curcuma peramoena Souvann. & Maknoi
  82. Curcuma petiolata Roxb.
  83. Curcuma phaeocaulis Valeton
  84. Curcuma picta Roxb. ex Škornick.
  85. Curcuma pierreana Gagnep.
  86. Curcuma plicata Wall. ex Baker
  87. Curcuma porphyrotaenia Zipp. ex Span.
  88. Curcuma prakasha S.Tripathi
  89. Curcuma prasina Skornick.
  90. Curcuma pseudomontana J.Graham
  91. Curcuma purpurascens Blume
  92. Curcuma putii Maknoi & Jenjitt.
  93. Curcuma pygmaea Škornick. & Šída f.
  94. Curcuma reclinata Roxb.
  95. Curcuma rhabdota Sirirugsa & M.F.Newman
  96. Curcuma rhomba Mood & K.Larsen
  97. Curcuma roscoeana Wall.
  98. Curcuma roxburghii M.A.Rahman & Yusuf
  99. Curcuma rubescens Roxb.
  100. Curcuma rubrobracteata Škornick. , M.Sabu & Prasanthk.
  101. Curcuma sahuynhensis Škornick. & N.S.Lý
  102. Curcuma saraburiensis Boonma & Saensouk
  103. Curcuma sattayasaiorum Chaveer. & Sudmoon
  104. Curcuma scaposa (Nimmo) Škornick. & M.Sabu
  105. Curcuma sessilis Gage
  106. Curcuma sichuanensis X.X.Chen
  107. Curcuma singularis Gagnep.
  108. Curcuma sparganiifolia Gagnep.
  109. Curcuma stenochila Gagnep.
  110. Curcuma strobilifera Wall. ex Baker
  111. Curcuma sumatrana Miq.
  112. Curcuma supraneeana (W.J.Kress & K.Larsen) Škornick.
  113. Curcuma sylvatica Valeton
  114. Curcuma thorelii Gagnep.
  115. Curcuma tongii Y.H.Tan & Li X.Zhang[۸]
  116. Curcuma trichosantha Gagnep.
  117. Curcuma vamana M.Sabu & Mangaly
  118. Curcuma viridiflora Roxb.
  119. Curcuma vitellina Škornick. & H. Ð.Tran
  120. Curcuma wallichii M.A.Rahman & Yusuf
  121. Curcuma wilcockii M.A.Rahman & Yusuf
  122. Curcuma woodii N.H.Xia & Juan Chen
  123. Curcuma xanthella Škornick.
  124. Curcuma yingdeensis N.H.Xia & Juan Chen
  125. Curcuma yunnanensis N.Liu & S.J.Chen
  126. Curcuma zanthorrhiza Roxb.: temu lawak
  127. Curcuma zedoaria (Christm.) Roscoe: zedoary
  128. Curcuma zedoarioides Chaveer. & Tanee

نگارخانه[ویرایش]

  • کورکوما آئروژینوزا
    کورکوما آئروژینوزا
  • کورکوما لونگا
    کورکوما لونگا
  • Curcuma sp.
    Curcuma sp.
  • Curcuma sp.
    Curcuma sp.

منابع[ویرایش]

  1. ↑ Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «World Checklist of Selected Plant Families: Royal Botanic Gardens, Kew». wcsp.science.kew.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۳۰.
  3. ↑ "Curcuma [family ZINGIBERACEAE]".
  4. ↑ Sirirugsa, P.; Larsen, K.; Maknoi, C. (2007). "The Genus Curcuma L. (Zingiberaceae): Distribution and Classification with Reference to Species Diversity in Thailand" (PDF). Gardens' Bulletin Singapore. 59 (1&2): 203–220. Archived from the original (PDF) on 25 July 2021. Retrieved 30 اكتبر 2022. {{cite journal}}: Check date values in: |access-date= (help)
  5. ↑ "Curcuma L. | Plants of the World Online | Kew Science". Plants of the World Online (به انگلیسی). Retrieved 2022-10-30.
  6. ↑ Collectif (2016). Histoire Naturelle (به فرانسوی). Paris: Flammarion. p. 149. ISBN 9782081378599.
  7. ↑ "Leonid crocus (Curcuma leonidii) – a new species discovered in Bu Gia Map National Park in Binh Phuoc province". Vietnam Academy of Science and Technology. Archived from the original on 2014-05-04. Retrieved 2014-05-03.
  8. ↑ Zhang, Li-Xia; Ding, Hong-Bo; Li, Hai-Tao; Zhang, Zhong-Lian; Tan, Yun-Hong (11 March 2019). "Curcuma tongii, a new species of Curcuma subgen. Ecomatae (Zingiberaceae) from southern Yunnan, China". Phytotaxa. 395 (3): 241. doi:10.11646/phytotaxa.395.3.9. S2CID 92158324.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=زردچوبه_(سرده)&oldid=36090455»