دشمن دشمن من دوست من است

متفقین جنگ جهانی دوم در کنفرانس یالتا، وینستون چرچیل، فرانکلین روزولت و ژوزف استالین، سال ۱۹۴۵

دشمن دشمن من دوست من است ضرب‌المثل عنوان می‌کند که دو طرف می‌توانند با هم علیه یک دشمن مشترک متحد شوند. این ضرب‌المثل تحت عنوان ضرب‌المثلی با ریشه عربی یاد می‌شود که علی بن ابی طالب در حکمت ۲۹۵ کتاب نهج البلاغه حدود قرن ۱ هجری به شرح آن پرداخته. قدیمی‌ترین شکل این ضرب‌المثل در رساله‌ای به زبان سانسکریت در مورد کشورداری یافت شده که قدمت آن به قرن چهارم پیش از میلاد برمی‌گردد. قدیمی‌ترین استفاده شناخته‌شده از این ضرب‌المثل در زبان عربی قرن ۱ هجری و پس از آن در زبان انگلیسی مربوط به سال ۱۸۸۴ است.

نقل قول علی بن ابی طالب

علی بن ابی طالب نیز در این خصوص نقل قولی دارد: أَصْدِقَاؤُکَ ثَلاَثَةٌ، وَ أَعْدَاؤُکَ ثَلاثَةٌ؛ فَأَصْدِقَاؤُکَ: صَدِيقُکَ، وَ صَدِيقُ صَدِيقِکَ، وَ عَدُوُّ عَدُوِّکَ. وَ أَعْدَاؤُکَ: عَدُوُّکَ، وَ عَدُوُّ صَدِيقِکَ، وَ صَدِيقُ عَدُوِّکَ. دوستان تو سه گروهند و دشمنانت نیز سه گروه؛ دوستانت عبارتند از: دوست تو و دوست دوست تو و دشمن دشمن تو. دشمنانت عبارتند از: دشمن تو و دشمن دوست تو و دوست دشمن تو.

جستارهای وابسته

• اصل طرد ثالث
• انتخاب بین بد و بدتر
• علی بن ابی طالب
• نهج البلاغه

منابع

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «The enemy of my enemy is my friend». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲ اوت ۲۰۱۴.