پرش به محتوا

برهم‌زدگی زیستی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
Walrus
رسوب روی عاج چپ یک شیر دریایی. برهم‌زدگی زیستی والروس در رسوبات اعماق قطب شمال دارای اثرات بوم‌سازگان در مقیاس بزرگ است.[۱]
تپه‌های موش‌های دالان‌ساز

برهم‌زدگی زیستی (به انگلیسی: Bioturbation) به عنوان پردازش دوباره خاک و رسوبات توسط جانوران یا گیاهان تعریف می‌شود. این شامل نقب‌زدن، بلعیدن و دفع دانه‌های رسوب است. فعالیت‌های برهم‌زدگی زیستی تأثیر عمیقی بر محیط‌زیست دارند و[۲] گمان می‌رود که محرک اصلی تنوع زیستی باشد.[۳] مطالعه رسمی برهم‌زدگی زیستی در دهه ۱۸۰۰ توسط چارلز داروین در حال آزمایش در باغ خود آغاز شد.[۳] ازهم گسیختگی رسوبات آبزی و خاک‌های خشکی از طریق فعالیت‌های برهم‌زدگی زیستی خدمات بوم‌سازگان قابل توجهی را فراهم می‌کند. اینها شامل تغییر مواد مغذی در رسوبات آبزی و آب‌های پوشاننده، پناه دادن به گونه‌های دیگر به شکل حفره در بوم‌سازگان‌های خشکی و آبی و تولید خاک در خشکی است.[۴][۵]

گراز دریایی، ماهی آزاد و موش‌های دالان‌ساز نمونه‌هایی از برهم زننده‌های بزرگ (large bioturbators) هستند.[۶][۷][۱] اگرچه فعالیت‌های این برهم‌زننده‌های بزرگ کلان‌زیاگان آشکارتر است، اما برهم‌زننده‌های غالب بی‌مهرگان کوچکی مانند کرم‌های خاکی، چندشاخه‌ها، میگوهای گل‌نشین، میگوهای گلی و لارو پشه‌های بی‌نیش هستند.[۳][۸] فعالیت‌های این بی‌مهرگان کوچک که شامل نقب‌زدن و بلع و دفع دانه‌های رسوب می‌شود، به آمیختگی و جایگزینی ساختار رسوب کمک می‌کند.

گوبی‌ها در بیرون از لانه می‌گویی مراقب هستند

رسوبات اکوسیستم دریاچه‌ها و برکه‌ها غنی از مواد آلی هستند و مواد آلی و مواد مغذی بیشتری در رسوبات نسبت به آب‌های پوشاننده دارند.[۹] بازسازی دوباره مواد مغذی از طریق برهم‌زدگی رسوب، مواد مغذی را به ستون آب منتقل می‌کند و در نتیجه، رشد گیاهان آبزی و فیتوپلانکتون‌ها (تولیدکنندگان اولیه) را افزایش می‌دهد.[۹] مواد مغذی اصلی مورد توجه در این شار نیتروژن و فسفر هستند که اغلب سطح تولید اولیه را در یک بوم‌سازگان محدود می‌کنند.[۹] برهم‌زدگی زیستی، شار شکل‌های معدنی (غیرآلی) این عناصر را افزایش می‌دهد که می‌تواند به‌طور مستقیم توسط تولیدکنندگان اولیه استفاده شود. علاوه بر این، برهم‌زدگی زیستی غلظت نیتروژن و مواد آلی دارای فسفر در ستون آب را افزایش می‌دهد که می‌تواند توسط جانوران مصرف شود و معدنی شود.[۹]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Ray, G. Carleton; McCormick-Ray, Jerry; Berg, Peter; Epstein, Howard E. (2006). "Pacific walrus: Benthic bioturbator of Beringia". Journal of Experimental Marine Biology and Ecology. 330 (1): 403–419. doi:10.1016/j.jembe.2005.12.043. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «:26» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  2. Meysman, F; Meddelburg, J; Heip, C (2006). "Bioturbation: a fresh look at Darwin's last idea". Trends in Ecology & Evolution. 21 (12): 688–695. doi:10.1016/j.tree.2006.08.002. PMID 16901581.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Wilkinson, Marshall T.; Richards, Paul J.; Humphreys, Geoff S. (2009-12-01). "Breaking ground: Pedological, geological, and ecological implications of soil bioturbation". Earth-Science Reviews. 97 (1): 257–272. Bibcode:2009ESRv...97..257W. doi:10.1016/j.earscirev.2009.09.005. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «:18» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  4. Shaler, N. S. , 1891, The origin and nature of soils, in Powell, J. W. , ed. , USGS 12th Annual report 1890-1891: Washington, D.C. , Government Printing Office, p. 213-45.
  5. Kristensen, E; Penha-Lopes, G; Delefosse, M; Valdemarsen, T; Quintana, CO; Banta, GT (2012-02-02). "What is bioturbation? The need for a precise definition for fauna in aquatic sciences". Marine Ecology Progress Series (به انگلیسی). 446: 285–302. Bibcode:2012MEPS..446..285K. doi:10.3354/meps09506. ISSN 0171-8630.
  6. Humphreys, G. S. , and Mitchell, P. B. , 1983, A preliminary assessment of the role of bioturbation and rainwash on sandstone hillslopes in the Sydney Basin, in Australian and New Zealand Geomorphology Group, p. 66-80.
  7. Pillay, D (2010-06-23). "Expanding the envelope: linking invertebrate bioturbators with micro-evolutionary change". Marine Ecology Progress Series (به انگلیسی). 409: 301–303. Bibcode:2010MEPS..409..301P. doi:10.3354/meps08628. ISSN 0171-8630.
  8. Braeckman, U; Provoost, P; Gribsholt, B; Gansbeke, D Van; Middelburg, JJ; Soetaert, K; Vincx, M; Vanaverbeke, J (2010-01-28). "Role of macrofauna functional traits and density in biogeochemical fluxes and bioturbation". Marine Ecology Progress Series (به انگلیسی). 399: 173–186. Bibcode:2010MEPS..399..173B. doi:10.3354/meps08336. ISSN 0171-8630.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ Adámek, Zdeněk; Maršálek, Blahoslav (2013-02-01). "Bioturbation of sediments by benthic macroinvertebrates and fish and its implication for pond ecosystems: a review". Aquaculture International (به انگلیسی). 21 (1): 1–17. doi:10.1007/s10499-012-9527-3. ISSN 0967-6120.

پیوند به بیرون[ویرایش]