اینزاک
| اینزاک | |
|---|---|
خدای دیلمون | |
 | |
| مرکز فرهنگی غالب | آگاروم |
| اطلاعات شخصی | |
| شریک زندگی | مسکیلاک یا dPA.NI.PA[۲] |
اینزاک (نیز اینزاگ، انزاک،[۳] آنزاک؛[۱] در آثار قدیمی انشاگ[۴]) خدای اصلی پانتئون دیلمون بود.
در دیلمون
[ویرایش]نام و شخصیت
[ویرایش]اینزاک یکی از دو خدایی اصلی دیلمون (دیگری مسکیلاک) بود.[۵] این نظر مطرح شده است که او با درخت خرما در ارتباط بوده است.[۶] املای نام او درجهای از تنوع را نشان می دهد، صورتهای انزاگ، انزاک[۳] و آنزاک[۱] نیز گواهی شدهاند. املایی که با نشانهٔ میخی in آغاز میشود در منابعی که از خود دیلمون به دست آمده، غلبه دارد.[۷] درباره منشأ نام در میان پژوهشگران اختلاف وجود دارد.[۸]
پرستش
[ویرایش]برخلاف منابع بینالنهرینی که معمولاً اینزاک را خدای دیلمون مینامند، خود دیلمونیها معمولاً از او به عنوان خدای آگاروم یاد میکردند.[۲]
ارتباط با سایر خداییان
[ویرایش]مسکیلاک همسر اینراک بود.[۹] جرمی بلک و آنتونی گرین پیشنهاد دیگری دادند که ممکن است او را مادر اینزاک در نظر گرفت.[۱۰]
اندرو آر جرج اشاره میکند که ارتباط فرضی بین انکی و اینزاک با منابع بینالنهرینی مطابقت دارد که در آن خدای اخیر گاهی به دیلمون مرتبط میشود.[۱۱]
در بینالنهرین
[ویرایش]اینزاک در منابع بینالنهرین نیز گواهی شده است.[۱۰] قدیمیترین نمونه در یکی از استوانههای گودئا آمده[۱۲] که نام او به صورت dNin-zà-ga[۹] («ارباب پناهگاه») ترجمه شده است.[۱۲] در این کتیبه آمده که خدای بینالنهرینی، نینگیرسو، به او دستور داده است که در زمان ساخت انینو، مقدار زیادی مس در اختیار گودئا قرار دهد.[۱۳]
ارتباط با سایر خداییان
[ویرایش]در نسخهٔ متاخر فهرست خدای آن = آنوم (ša amēli)، اینزاک همتای نابو است.[۹]
اساطیر
[ویرایش]اینزاک در اسطوره انکی و نینهورساگ ظاهر میشود.[۱۴]
در عیلام
[ویرایش]اینزاک در شوش در غرب عیلام نیز پرستش میشد.[۱۵][۱۶]
پانویس
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Dalley 2020, p. 17.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Glassner 2009, p. 240.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Potts 1999, p. 179.
- ↑ Kramer 1944, p. 19.
- ↑ Potts 1993, p. 162.
- ↑ al-Nashef 2012, p. 349.
- ↑ al-Nashef 2012, p. 344.
- ↑ al-Nashef 2012, pp. 343-344.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ Krebernik 1997, p. 94.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Black & Green 1992, p. 66.
- ↑ George 2003, p. 510.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ al-Nashef 2012, p. 343.
- ↑ Edzard 1997, p. 78.
- ↑ Katz 2008, p. 337.
- ↑ Potts 1993, p. 193.
- ↑ Dalley 2013, p. 181.
منابع
[ویرایش]- al-Nashef, Khaled (2012) [1986]. "The Deities of Dilmun". In Al Khalifa, Shaikha Haya Ali; Rice, Michael (eds.). Bahrain Through The Ages: The Archaeology. Taylor & Francis. ISBN 978-1-136-14178-2. Retrieved 2022-09-26.
- Alvarez-Mon, Javier (2018). "Puzur-Inšušinak, the last king of Akkad? Text and Image Reconsidered.". In Nasrabadi, B. (ed.). Elam and its neighbors: recent research and new perspectives. Proceedings of the international congress held at Johannes Gutenberg University Mainz, September 21-23, 2016. Hildesheim: Verlag Franzbecker. ISBN 978-3-88120-868-0. OCLC 1159428969.
- Black, Jeremy; Green, Anthony (1992). Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia: An Illustrated Dictionary. The British Museum * Press. ISBN 0714117056.
- Dalley, Stephanie (2013). "Gods from north-eastern and north-western Arabia in cuneiform texts from the First Sealand Dynasty, and a cuneiform inscription from Tell en-Naṣbeh, c.1500 BC". Arabian Archaeology and Epigraphy. Wiley. 24 (2): 177–185. doi:10.1111/aae.12005. ISSN 0905-7196.
- Dalley, Stephanie (2020). "The First Sealand Dynasty: Literacy, Economy, and the Likely Location of Dūr-Enlil(ē) in Southern Mesopotamia at the end of the Old Babylonian Period". Babylonia under the Sealand and Kassite Dynasties. De Gruyter. pp. 9–27. doi:10.1515/9781501510298-002. ISBN 9781501510298. S2CID 234965944.
- Edzard, Dietz-Otto (1997). Gudea and his dynasty. Toronto Buffalo: University of Toronto Press. ISBN 0-8020-4187-6. OCLC 809041550.
- George, Andrew R. (1993). House most high: the temples of ancient Mesopotamia. Winona Lake: Eisenbrauns. ISBN 0-931464-80-3. OCLC 27813103.
- George, Andrew R. (2003). The Babylonian Gilgamesh epic: introduction, critical edition and cuneiform texts. Oxford New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-814922-0. OCLC 51668477.
- Glassner, Jean-Jacques (2009) [1996]. "Dilmun, Magan and Meluhha: Some Observations on Language, Toponymy, Anthroponymy and Theonymy". In Reade, Julian (ed.). Indian Ocean In Antiquity. Taylor & Francis. ISBN 978-1-136-15531-4. Retrieved 2022-09-25.
- Henkelman, Wouter F. M. (2008). The other gods who are: studies in Elamite-Iranian acculturation based on the Persepolis fortification texts. Leiden: Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten. ISBN 978-90-6258-414-7.
- Howard-Carter, Theresa (1987). "Dilmun: At Sea or Not at Sea? A Review Article". Journal of Cuneiform Studies. American Schools of Oriental Research. 39 (1): 54–117. doi:10.2307/1359986. ISSN 0022-0256. JSTOR 1359986. S2CID 163963264. Retrieved 2022-09-25.
- Katz, Dina (2008). "Enki and Ninhursaga, Part Two". Bibliotheca Orientalis. Peeters Publishers. 65 (3): 320–342. doi:10.2143/bior.65.3.2033365. ISSN 0006-1913.
- Kramer, Samuel N. (1944). "Dilmun, the Land of the Living". Bulletin of the American Schools of Oriental Research. American Schools of Oriental Research (96): 18–28. doi:10.2307/1355094. ISSN 2161-8062. JSTOR 1355094. S2CID 164143967. Retrieved 2022-09-26.
- Krebernik, Manfred (1997), "Meskilak, Mesikila, Ninsikila", Reallexikon der Assyriologie (به آلمانی), retrieved 2022-09-24
- Krebernik, Manfred (1998), "Nin-inzak", Reallexikon der Assyriologie (به آلمانی), retrieved 2022-09-24
- Krebernik, Manfred (2005), "dPA.NI.PA", Reallexikon der Assyriologie (به آلمانی), retrieved 2022-09-25
- Krebernik, Manfred (2013), "Šuluḫḫītum", Reallexikon der Assyriologie (به آلمانی), retrieved 2022-09-25
- Lambert, Wilfred G. (1997). "Processions to the Akītu House". Revue d'Assyriologie et d'archéologie orientale. Presses Universitaires de France. 91 (1): 49–80. ISSN 0373-6032. JSTOR 23281980. Retrieved 2022-09-26.
- Marchesi, Gianni (2014), "Tilmun A. Philologisch · Tilmun A. Philological", Reallexikon der Assyriologie, retrieved 2022-09-25
- Marchesi, Gianni (2017). "Appendix 5. Inscriptions from the Royal Mounds of A'ali (Bahrain) and Related Texts". The royal mounds of A'ali in Bahrain: the emergence of kingship in early Dilmun. Jutland Archaeological Society Publications. Vol. 100. Aarhus University Press. ISBN 978-87-93423-16-9. OCLC 1019551153.
- Olijdam, Eric (1997). "Nippur and Dilmun in the second half of the fourteenth century BC: a re-evaluation of the Ilī-ippašra letters". Proceedings of the Seminar for Arabian Studies. Archaeopress. 27: 199–203. ISSN 0308-8421. JSTOR 41223599. Retrieved 2022-09-25.
- Potts, Daniel T. (1986). "Nippur and Dilmun in the 14th Century B. C." Proceedings of the Seminar for Arabian Studies. Archaeopress. 16: 169–174. ISSN 0308-8421. JSTOR 41223243. Retrieved 2022-09-25.
- Potts, Daniel T. (1993). "The Late Prehistoric, Protohistoric, and Early Historic Periods in Eastern Arabia (ca. 5000–1200 B.C.)". Journal of World Prehistory. Springer. 7 (2): 163–212. doi:10.1007/BF00975450. ISSN 0892-7537. JSTOR 25800631. S2CID 161909722. Retrieved 2022-09-25.
- Potts, Daniel T. (1999). The Archaeology of Elam. Cambridge University Press. doi:10.1017/cbo9780511489617. ISBN 978-0-521-56358-1.
- Potts, Daniel T.; Blau, Soren (1998). "Identities in the East Arabian Region". Mediterranean Archaeology. Meditarch. 11: 27–38. ISSN 1030-8482. JSTOR 24667864. Retrieved 2022-09-25.
- Steinkeller, Piotr (2018). "The Birth of Elam in History". The Elamite world. Abingdon, Oxon. ISBN 978-1-315-65803-2. OCLC 1022561448.
- Westenholz, Joan G. (2010). "Ninkarrak – an Akkadian goddess in Sumerian guise". Von Göttern und Menschen. Brill. pp. 377–405. doi:10.1163/9789004187474_020. ISBN 9789004187481.
- Zadok, Ran (2014). "On Population Groups in the Documents from the Time of the First Sealand Dynasty". Tel Aviv. Maney Publishing. 41 (2): 222–237. doi:10.1179/0334435514z.00000000036. ISSN 0334-4355. S2CID 161962886.
- Zadok, Ran (2018). "The Peoples of Elam". The Elamite world. Abingdon, Oxon. ISBN 978-1-315-65803-2. OCLC 1022561448.