آتیکوس (فیلسوف)
آتیکوس (حدود ۱۷۵ پس از میلاد) فیلسوف افلاطونی باستان بود که در قرن دوم عصر مسیحیت، در زمان امپراتور مارکوس ائورلیوس زندگی میکرد.[۱][۲] دوران زندگی او به دوران افلاطونی میانه رسید و یکی از برجستهترین نمایندگان آن بود.
آتیکوس شدیداً ضد فلسفه مشاء بود. از نوشتههای آتیکوس، که تنها بهصورت قطعات بهدست آمده است، میتوان دریافت که او محافظهکار بوده و میخواست آنچه را که بهعنوان آموزههای اصلی افلاطون میدید، از نفوذ عناصر ارسطویی پاک کند. آتیکوس بهعنوان مفسر افلاطون، از نظر زبانشناختی میاندیشید و از تفسیر تحتاللفظی، نه استعاری، از آموزه آفرینش افلاطون حمایت میکرد. موضع آتیکوس بیانگر نسخهای از افلاطونیسم است که بر اساس آن انحراف از کلام تحتاللفظی استاد بهمعنای مخالفت بدعتناپذیر جبرانناپذیر است. کار او یک جدل بود که از موقعیت او بهعنوان اولین دارنده کرسی فلسفه افلاطونی در آتن تحت رهبری مارکوس ائورلیوس سرچشمه میگرفت. آتیکوس اصرار داشت که ارسطو خداناباور است، وجود روح را انکار میکند و مشیت الهی را رد میکند. این امر او را به این باور رساند که جهان آغازی در زمان داشته است.
آتیکوس با رد ابدیت جهان و همچنین با درک خود از عقل فعال و نظریه اشکال، و نیز نگرش ضد ارسطویی خود، موضعی قاطعانه در مخالفت با دیدگاههایی داشت که بعدها بخشی از هسته ایدههای نوافلاطونی در دوران باستان پسین شد. او بر بسیاری از فیلسوفان مسیحی تأثیر گذاشت، که اغلب عقاید او را با عقاید خود سازگارتر میدیدند.
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ Dindorfii, Guilielmi (1829). Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae. Vol. 1 Georgius Syncellus et Nicephorus Cp. Bonnae: Impensis Ed. Weberi. p. 666. ark:/13960/t0xp9zq9t.
- ↑ Smith, William, ed. (1870). A Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. Vol. 1. Boston: Little, Brown, and Company. p. 414. ark:/13960/t9s17xn41.
منابع
[ویرایش]- Matthias Baltes: Zur Philosophie des Platonikers Attikos. In: Horst-Dieter Blume, Friedhelm Mann (Hrsg.): Platonismus und Christentum. Festschrift für Heinrich Dörrie. Aschendorff, Münster 1983, شابک ۳−۴۰۲−۰۸۵۰۷−۰, pp. 38–57
- John Dillon: The Middle Platonists. A Study of Platonism 80 B.C. to A.D. 220. Duckworth, London 1977, شابک ۰−۷۱۵۶−۱۰۹۱−۰
- George E. Karamanolis: Plato and Aristotle in Agreement? Platonists on Aristotle from Antiochus to Porphyry. Clarendon Press, Oxford 2006, شابک ۰−۱۹−۹۲۶۴۵۶−۲
- Charlotte Köckert: Christliche Kosmologie und kaiserzeitliche Philosophie (= Studien und Texte zu Antike und Christentum. Band 56). Mohr Siebeck, Tübingen 2009, شابک ۹۷۸−۳−۱۶−۱۴۹۸۳۱−۲, pp. 53–83
- Irmgard Männlein-Robert: Attikos. In: Christoph Riedweg (ed.): Philosophie der Kaiserzeit und der Spätantike (= Grundriss der Geschichte der Philosophie. Die Philosophie der Antike. Band 5/1). Schwabe, Basel 2018, شابک ۹۷۸−۳−۷۹۶۵−۳۶۹۸−۴, pp. 594–601
- Claudio Moreschini: Attico: una figura singolare del medioplatonismo. In: Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, Bd. II 36.1, de Gruyter, Berlin 1987, ISBN شابک ۳−۱۱−۰۱۰۳۷۸−۸, pp. 477–491
- John Whittaker: Atticus. In: Richard Goulet (Hrsg.): Dictionnaire des philosophes antiques, Bd. 1, CNRS, Paris 1989, شابک ۲−۲۲۲−۰۴۰۴۲−۶, pp. 664–665