رهنورد زریاب
محمداعظم رهنورد زریاب | |
---|---|
زادهٔ | مرداد ۱۳۲۳ کابل، افغانستان |
درگذشت | ۲۱ آذر ۱۳۹۹ (۷۶ سال) کابل، افغانستان |
علت مرگ | ویروس کرونا، سندرم حاد تنفسی ۲ |
محل زندگی | کابل |
ملیت | تاجیک |
محل تحصیل | دانشگاه کابل، دانشگاه ویلز جنوبی |
شاگرد | منوچهر فرادیس |
پیشه | نویسنده |
سالهای فعالیت | ۱۳۴۲ تا ۱۳۹۹ هجری خورشیدی |
شناختهشده برای | پژوهش در ادبیات، و فرهنگ |
آثار | رمان: گلنار و آیینه، چار گرد قلا گشتم، شورشی که آدمیزادگکان و جانورکان برپا کردند، کاکه ششپر و دختر شاه پریان، درویش پنجم، سکهیی که سلیمان یافت
داستان کوتاه: داستانها (شش عنوان در دو مجلد) سایر: قلندرنامه، هذیانهای دور غربت، چه ها که نوشتیم، آزادی گفتار و اندیشه، پایان کار سه روینتن و... |
همسر(ها) | سپوژمی زریاب |
فرزندان | نگین، شبنم و پرند |
رَهنورد زریاب (زاده ۳ شهریور / سنبله در کابل – درگذشته ۲۱ آذر ۱۳۹۹ در کابل)[۱] از نویسندگان معاصر افغانستان در عرصهٔ داستانهای کوتاه بود.[۲][۳]
زندگینامه
رهنورد زریاب در سال سوم سنبله ۱۳۲۳ در کابل چشم به جهان گشود. پدرش از غزنی و مادرش از شمال کشور بود. او لیسه حبیبیه را به پایان رسانید و وارد دانشگاه کابل شد و رشته خبرنگاری را انتخاب کرد. مدتی پس از پایان تحصیل با استفاده از یک بورس تحصیلی به بریتانیا رفت و از دانشگاه ویلز جنوبی گواهینامهٔ کارشناسی ارشد گرفت.[۴]
رهنورد زریاب در اوایل ده ۱۳۷۰ خورشیدی به فرانسه مهاجرت کرد و پس از سقوط طالبان به کابل بازگشت و برای مدتی به عنوان مشاور وزارت اطلاعات و فرهنگ کار کرد.[۵] پس از آن کار خود را به عنوان ویراستار در تلویزیون طلوع به عنوان ویراستار ادامه داد.[۱] او همچنین به عنوان رئیس انجمن نویسندگان افغانستان نیز کار کرده بود.[۵]
در پاییز سال ۱۳۹۱ منوچهر فرادیس نویسنده افغانستانی، نشری را به نام محمداعظم رهنورد زریاب تأسیس کرد. اکنون این نشر، از ناشران صاحبنام و مهم افغانستان در حوزه پارسی زبان حساب میشود که آثار ادبی پارسی زبان و جهان را منتشر کرده است.[نیازمند منبع]
رهنورد زریاب از نظر شمار نوشتهها پرکارترین نویسنده افغانستان در چند دهه اخیر بود و به سبکهای گوناگون مینوشت.[۱]
زریاب که در هفتههای پایانی عمرش به کرونا مبتلا شده بود؛ در ۲۱ آذر ۱۳۹۹ (۱۱ نوامبر ۲۰۲۰) در بیمارستان ۴۰۰ بستر (تخت) کابل درگذشت.[۶]
رهنورد زریاب مقالاتی نیز درباه درباره صادق هدایت و بزرگ علوی نوشته است.[۱]
همسر او سپوژمی زریاب، نویسندهای نامدار در افغانستان است. این زوج، سه فرزند دارند.[۱]
فعالیتها
رهنورد زریاب پس از خدمت سربازی به این وظایف اشتغال داشت:[نیازمند منبع]
- خبرنگار در هفتهنامه ژوندون؛
- مدیر عمومی خبرنگاران روزنامه اصلاح ـ انیس؛
- مدیر مسئول فصلنامهٔ ARYANA (Afghanistan Republic) که به زبان انگلیسی چاپ میشد.
- مدیر عمومی دفتر «معرفی افغانستان» (Publicity for Afghanistan؛
- مسئول بخش هنر در وزارت اطلاعات و فرهنگ؛
- آمر دفتر فرهنگ مردم؛
- دبیر روزنامهٔ The Kabul New Times؛
- دبیر بخش داستاننویسی اتحادیهٔ نویسندگان؛
- رئیس اتحادیهٔ نویسندگان افغانستان از ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۰؛
- مشاور وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در دوران حامد کرزی که از این پست استعفا کرد.[نیازمند منبع]
کتابشناسی
از رهنورد زریاب این کتابها به چاپ رسیدهاند:[نیازمند منبع]
- داستانها (مجموعهٔ شش جلدی داستانهای کوتاه):
- شهر طلسم شده
- مردی که سایهاش ترکش کرد
- دزد اسپ
- و باران میبارید
- سگ و تفنگ
- مارهای زیر درختان سنجد
- پیراهنها (ترجمه چند داستان از چند نویسنده جهان)
- حاشیهها (مجموعه مقالههای پژوهشی)
- گنگ خوابدیده (مجموعه مقالههای پژوهشی)
- پایان کار سه رویینتن (مجموعهٔ مقالههای پژوهشی)
- زیبای زیر خاک خفته (گزیده داستانهای کوتاه)
- گلنار و آیینه (رمان) نشر زریاب
- چهها که نوشتیم (مقالههای پژوهشی و یادوارهها)
- دور قمر (بین سالهای ۱۳۷۳ و ۱۳۷۵ در شمارههای مسلسل «وفا» در پیشاور به چاپ رسیدهاست)
- … و شیخ گفت (داستایتها) نشر زریاب[۷]
- چار گرد قلا گشتم (رمان) نشر زریاب
- شورشی که آدمی زادهگکان و جانورکان برپا کردند (رمان) نشر زریاب
- قلندرنامه
- کاکه شش پر و دختر شاه پریان (رمان)
- درویش پنجم (رمان) نشر زریاب
- سکهای که سلیمان یافت (رمان) نشر زریاب
- آزای اندیشه و گفتار (مجموعه مقالههای پژوهشی)
- هذیانهای دور غربت (طنزها)
رمانهای ناتمام
- سیب و ارستاطالیس
- رازهای دایه پیر
- و سرانجام آقای سحرخیز بیدار میشود
- زن بدخشانی
- رهنورد زریاب فیلمنامهٔ فلم «اختر مسخره» را نیز نوشتهاست.[نیازمند منبع]
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ «رهنورد زریاب نویسنده مطرح افغانستان درگذشت». بیبیسی فارسی. ۲۱ آذر ۱۳۹۹.
- ↑ سهراب سیرت (۲۰۲۰-۱۲-۱۱). «کارنامه پربار خالق 'گلنار و آیینه'، نویسندهای که رمانش ناتمام ماند». بیبیسی فارسی. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۱.
- ↑ «مراسم تشییع جنازه رهنورد زریاب در کابل برگزار شد». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۱۲-۱۱. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۱.
- ↑ شاهقاسمی، الف. (۱۳۹۴). سفر قندهار، جامعه و رسانه در افغانستان. پاریس: نشر یوتوپیا.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «مراسم تشییع جنازه رهنورد زریاب در کابل برگزار شد». بیبیسی فارسی. ۲۱ آذر ۱۳۹۹.
- ↑ «واکنشها به درگذشت زریاب، 'افغانستان نویسنده نامآور تاریخش را از دست داد'». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۱۲-۱۱. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۱.
- ↑ «داستایت؛ بیانی کهن برای پرداختن به مسائل روزگار معاصر». خبرگزاری کتاب ايران (ایبنا). ۵ مرداد ۱۳۹۹. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۱.
منابع
- «رهنورد زریاب». فردا (farda.org). دریافتشده در ۱ مارس ۲۰۱۱.
- روانفرهادی. «افغانستان: ادبیات (AFGHANISTAN xii. Literature)». دانشنامهٔ ایرانیکا. دریافتشده در ۱ مارس ۲۰۱۱.