بادکنک‌ماهیان

بادکنک‌ماهیان
بادکنک‌ماهی خال‌سفید
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
زیرشاخه:	مهره‌داران
رده:	پرتوبالگان
راسته:	چهاردندان‌شکلان
تیره:	بادکنک‌ماهیان
سرده‌ها
Arothron Auriglobus Canthigaster Carinotetraodon Chelonodon Colomesus Contusus Ephippion Feroxodon Fugu Gastrophysus Javichthys Lagocephalus Liosaccus Marilyna Monotretus Omegaphora Pelagocephalus Polyspina Reicheltia Sphoeroides Takifugu Tetractenos Tetraodon Torquigener Tylerius Xenopterus

بادکُنَک‌ماهیان که بادکنک‌ماهیان چهاردندانی و فوگل‌ماهیان (Tetraodontidae) نیز نامیده می‌شوند یکی از خانواده‌های ماهیان هستند. بادکنک‌ماهیان به گونه‌ای تکامل یافته‌اند که می‌توانند به هر دو سو و حتی به عقب شنا کنند. آن‌ها در هنگام ترس یا رویارویی با خطر بدن خود را با بلعیدن آب تا چند برابر متورم می‌کنند.

این ماهیان در آب‌های جنوبی ایران نیز زندگی می‌کنند که از رایج‌ترین گونه در ایران، گونه بادکنک‌ماهی خال‌شیری (Chelonodon patoca) است. بادکنک‌ماهیان از لحاظ آکواریومی و زینتی و بعضاً خوراکی در خاور دور دارای ارزش خوبی می‌باشند.

بادکنک ماهیان از لحاظ ژنتیکی بسیار دارای ژنهای کمتری می باشند .(حدود یک چهارم انسان) علت این موضوع حذف اینترون می باشد . به گونه ای که تا حد امکان ماده ژنتیکی خود را کاهش داده تا جایی که اختلالی در عملکرد ارگانیسم ایجاد نشود. در این حالت مقدار حذف ماده ژنتیکی بیشتر از افزودن ان است که از لحاظ ژنتیکی حائظ اهمیت می باشد.

گونه‌های موجود در ایران

• بادکنک‌ماهی خالدار Stellatus Arothrn
• بادکنک‌ماهی خاکستری Immaculatus.A
• بادکنک‌ماهی گورخری reticularis.. A
• بادکنک‌ماهی خال‌شیری Patoca chelonodon
• فوگل‌ماهی لکه‌دار Guentheri Lagocephalus
• فوگل‌ماهی صاف Inermis.L
• فوگل‌ماهی زیتونی lunaris. L
• فوگل‌ماهی دراز Sceleratus.L
• بادکنک‌ماهی کوتوله خال‌زرد Flavimaculosus Torquigener
• پوفی‌ماهی خالدار قرمز Solandri Canthigaster.

مصرف غذایی

روده، تخمدان و کبد این گونه از ماهی‌ها حاوی سم تترو دوتوکسین است که ۱۲۰۰ برابر کشنده‌تر از سم سیانور است. سم موجود در یک بادکنک‌ماهی می‌تواند جان ۳۰ نفر را بگیرد. این ماهی در ژاپن به عنوان غذایی تجملی مصرف می‌شود. برای طبخ این ماهی باید دوره‌های آموزشی طولانی‌مدتی را گذراند. این ماهی‌ها نخست توسط آشپزهای ماهر، سم‌زدایی شده و سپس به فروش می‌رسند.

نگارخانه

• 
• 
• 

منابع

بادکنک‌ماهی شاخدارمرغ به حالت پف‌کرده، در پارک ملی ساموآی آمریکا.

• حمیدرضا بارگاهی و فریدون عوفی، بررسی تنوع گونه‌ای و پراکنش بادکنک ماهیان خلیج فارس و دریای عمان، ۱۳/۳/۱۳۸۷
• اسدی، هدایت و دیگران، اطلس ماهیان خلیج فارس و دریای عمان، سازمان تحقیقات و آموزش شیلات ایران، تهران: ۱۳۷۵.