ناوبری جانوران

کبوتر دریایی مانکسمی‌تواند مستقیماً با گذر از هزاران کیلومتر در خشکی و دریا به سوی خانه پرواز کند.

ناوبری جانوران (انگلیسی: Animal navigation) توانایی بسیاری از حیوانات برای یافتن راه دقیق خود بدون نقشه و ابزار است. پرندگانی مانند پرستوی قطب شمال، حشرات مانند پروانه شهریار و ماهیانی مانند ماهی آزاد به‌طور منظم هزاران مایل به مناطق تولید مثل خود مهاجرت می‌کنند، و بسیاری از گونه‌های دیگر به‌طور مؤثر؛ هرچند در مسافت کمتری، به همین گونه حرکت می‌کنند.

چارلز داروین در سال ۱۸۷۳ به عنوان یک مکانیزم احتمالی، ناوبری کور را که از موقعیت معلوم فقط با استفاده از فقط اطلاعات مربوط به سرعت و جهت حرکت شخص تعیین می‌کرد، پیشنهاد کرد. در سدهٔ ۲۰، کارل فون فریش نشان داد که زنبورهای عسل می‌توانند توسط خورشید، الگوی قطبی شدن آسمان آبی و میدان مغناطیسی زمین حرکت کنند. از این موارد، آن‌ها در صورت امکان به خورشید اعتماد می‌کنند. ویلیام تینسلی کیتون نشان داد که کبوترهای خانگی می‌توانند به همین ترتیب از طیف گسترده‌ای از نشانه‌های ناوبری استفاده کنند. از جمله خورشید، میدان مغناطیسی زمین، بویایی و بینایی. رونالد لاکلی نشان داد که یک پرنده دریایی کوچک، آب شیرین مانکس، می‌تواند جهت‌گیری کند و با سرعت کامل به خانه پرواز کند، وقتی که از خانه آزاد شود، به شرطی که خورشید یا ستاره‌ها قابل مشاهده باشند.

چندین گونه از حیوانات می‌توانند نشانه‌هایی از انواع مختلف را برای جهت‌گیری و حرکت مؤثر به یکدیگر ادغام کنند. حشرات و پرندگان می‌توانند نشانه‌های آموخته شده را با جهت‌گیری حس شده (از میدان مغناطیسی زمین یا از آسمان) ترکیب کنند تا مکان آنها را شناسایی کنند و بنابراین برای پیمایش. "نقشه"های داخلی اغلب با استفاده از بینایی تشکیل می‌شوند، اما ممکن است از حواس دیگری از جمله بویایی و اکولاسازی نیز استفاده شود.

توانایی فعالیت حیوانات وحشی ممکن است تحت تأثیر منفی محصولات انسانی باشد. به عنوان مثال، شواهدی وجود دارد که سموم دفع آفات ممکن است در ناوبری زنبور عسل تداخل ایجاد کند و چراغ‌ها ممکن است به ناوبری لاک پشت آسیب برسانند.

جستارهای وابسته

• مهاجرت جانوران

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Animal navigation». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۰.