کردی ارکوازی

کردی ارکوازی
کردی ارکوازی
تبار	Default کردی ارکوازی;
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹	–

کردی ارکوازی(به کردی: بن زار ئەرکووازیانه)^[۱] گویش یا لهجه قدیمی ودر اصل کرمانجی و متعلق به بومیان کُرد در شهر دیاربکر و خوزات در کردستان ترکیه است و امروزه جز کردی فیلی محسوب میشود و اصل این گویش از آن ایل ایل ارکوازی بوده و به دلیل مهاجرت جمع کثیری از گویشوران این لهجه زبانی به ایران (ایلام) این لهجه در فلات غربی ایران پراکنده شده است و به دلیل ارتباطات و سکونت و...، گویشوران لهجه ارکوازی در مناطق غربی ایران با گویشوران زبان کردی جنوبی مانند :کوردی کلهری، فیلی(کردی ایلامی)و...دستخوش تغییر شده و امروزه به دلیل گسترش شهرنشینی و تغییر اقلیم سکونت این لهجه را فقط می توان، در صحبت با افراد و بومیان قدیمی ارکوازی استخراج کرد. همچنین امروزه مناطق آبدانان و مهران و شهرستان چوار و بیش از۳۰درصد بافت شهری ایلام با این لهجه تکلم میکنند.^[۲] یکی دیگر از دانشنامه های قدیمی کرد ،این لهجه را زیر مجموعه گورانی معرفی میکند. این گویش، لهجه رایج در ایلام،چوار و ایل ارکوازی میباشد.^[۳]^[۴] ^[۵] کردی ارکوازی یکی از لهجه های کردی فیلی می باشد^[۶]

محدوده مکانی گویش ارکوازی[ویرایش]

مرکز محدوده مکانی این لهجه در زمره ی گویش های کردی جنوبی و از نوع کردی ایلامی است. پروفسور ولادیمیر مینورسکی درباره کردی جنوبی چنین مینویسد:گویش کلهری از چهار قسمت تشکیل شده که یکی از آنها فیلی میباشد و او در زمره گویش های فیلی از سه لهجه که با کردی ارکوازی ارتباط دارند، کردی ارکوازی،کردی ایل ارکوازی و کردی چواری را نام می برد.^[۷] ^[۸]

گویشوران[ویرایش]

به طور اصلی گویشوران کردی ارکوازی در شهر های چوار ، ایلام ،مهران آبدانان و قسمت کوچکی از عراق درشهر های خانقین و مندلی میباشند.^[۹]

منابع[ویرایش]

https://doi.org/10.30495/irll.2021.1935404.1457

https://lamtakam.com/dictionaries/azad/284011/%DA%A9%D9%84%D9%87%D8%B1%DB%8C isna.ir/xdL3Bp https://www.ilamtoday.com/ilam/page/export/?f=htm&n=62546549 https://www.google.com/urlq=httplaq https://rasekhoon.net/article/show/912864/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%AF%DA%AF%D9%8A-%D9%81%D8%B1%D9%82-%D9%88-%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8-%D8%AA%D8%B4%D9%8A%D8%B9-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86#MoreDataArticle

[1] ttps://web.archive.org/web/20140601214606/http://www.linguistik-online.de/59_13/aliakbariFaraji.html به http://www.linguistik-online.de/59_13/a

[2] ttps://web.archive.org/web/20140601214606/http://www.linguistik-online.de/59_13/aliakbariFaraji.html به http://www.linguistik-online.de/59_13/a

[3] ttps://www.ilamtoday.com/ilam/page/export/?f=htm&n=62546549

[4] ttps://doi.org/10.30495/irll.2021.1935404.1457

[5] ttps://rasekhoon.net/article/show/912864/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%AF%DA%AF%D9%8A-%D9%81%D8%B1%D9%82-%D9%88-%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8-%D8%AA%D8%B4%D9%8A%D8%B9-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86#MoreDataArticle

[6] ttps://burathanews.com/arabic/studies/369784

[7] ttps://www.mehrnews.com/news/1654263/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C

[8] ttps://www.ilamtoday.com/ilam/page/export/?f=htm&n=62546549

[9] ttps://lamtakam.com/login

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]