پرش به محتوا

چرخه آرایه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

چرخه‌های آرایه (به انگلیسی: Taxon cycle) به یک نظریه زیست‌جغرافیایی دربارهٔ چگونگی تکامل گونه‌ها از طریق گسترش و انقباض دامنه پراکنش در طول زمان اشاره دارد که با دگرگونی‌های سازگاری در بوم‌شناسی و ریخت‌شناسی گونه‌ها مرتبط است. مفهوم چرخهٔ آرایه به صراحت توسط زیست‌شناس ادوارد ویلسون در سال ۱۹۶۱[۱] پس از بررسی پراکندگی، زیستگاه، رفتار و ریخت‌شناسی گونه‌های مورچه‌ها در مجمع‌الجزایر ملانزی فرموله شد.[۲]

مراحل چرخهٔ آرایه[ویرایش]

ویلسون گونه‌ها را به «مراحل تکامل» طبقه‌بندی کرد، که امروزه معمولاً در طرح کلی توسط ریکلف و کوکس (۱۹۷۲) توصیف می‌شوند.[۳] با این حال، با ظهور تکنیک‌های مولکولی برای ایجاد روابط تبارزایی کالیبره‌شده با زمان بین گونه‌ها، مفهوم چرخهٔ آرایه برای دربر گرفتن مقیاس‌های زمانی کاملاً تعریف‌شده[۴] و ترکیب با مفاهیمی از تئوری‌های توالی بوم‌شناختی و چرخه گونه‌زایی بیشتر توسعه یافت.[۵] چرخه‌های آرایه عمدتاً در محیط‌های جزیره (مجمع‌الجزایر)، جایی که پراکندگی و جابجایی گونه‌ها به آسانی شناسایی می‌شوند، توصیف شده‌اند،[۶] اما ممکن است در جانداران زنده قاره‌ای نیز رخ دهد.

منابع[ویرایش]

  1. Wilson, Edward O. (1961). "The Nature of the Taxon Cycle in the Melanesian Ant Fauna". The American Naturalist. 95 (882): 169–193. doi:10.1086/282174. ISSN 0003-0147. JSTOR 2458389.
  2. Wilson, Edward O. (1959). "Adaptive Shift and Dispersal in a Tropical Ant Fauna". Evolution. 13 (1): 122–144. doi:10.1111/j.1558-5646.1959.tb02996.x. ISSN 1558-5646.
  3. Ricklefs, Robert E.; Cox, George W. (1972-03-01). "Taxon Cycles in the West Indian Avifauna". The American Naturalist. 106 (948): 195–219. doi:10.1086/282762. ISSN 0003-0147.
  4. Jønsson, Knud Andreas; Irestedt, Martin; Christidis, Les; Clegg, Sonya M.; Holt, Ben G.; Fjeldså, Jon (2014-02-22). "Evidence of taxon cycles in an Indo-Pacific passerine bird radiation (Aves: Pachycephala)". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 281 (1777): 20131727. doi:10.1098/rspb.2013.1727. PMC 3896003. PMID 24403319.
  5. Pepke, Michael Le; Irestedt, Martin; Fjeldså, Jon; Rahbek, Carsten; Jønsson, Knud Andreas (2019). "Reconciling supertramps, great speciators and relict species with the taxon cycle stages of a large island radiation (Aves: Campephagidae)". Journal of Biogeography. 46 (6): 1214–1225. doi:10.1111/jbi.13577. ISSN 1365-2699.
  6. Ricklefs, Robert E.; Bermingham, Eldredge (2002). "The concept of the taxon cycle in biogeography". Global Ecology and Biogeography. 11 (5): 353–361. doi:10.1046/j.1466-822x.2002.00300.x. ISSN 1466-8238.