پیش‌نویس:تکریم دریا در قشم

تکریم دریا با جشن نوروز صیاد در قشم

آئین تکریم دریا یا نوروز صیاد، آئینی است که هر ساله در ابتدای مرداد ماه در جزیره قشم و توسط بومیان روستای صلخ در روزهای تولیدمثل آبزیان برگزار می شود.

نحوه برگزاری

طی انجام این آئین صید متوقف می شود تا آبزیان به تولید مثل و احیای جمعیت خود خود فرصتی داشته باشند. همچنین بر اساس یک باور قدیمی، مردم دریا را به دلیل رزق و روزی ای که به آنان می بخشد، تکریم و خود را در دریا تطهیر می کنند.

در این روز از صبح تا غروب آفتاب به این جشن ادامه می‌دهند و مراسم و آداب سنتی از رَزیف خوانی گرفته تا رقص شوشی ها را که بیش از ۶۰۰ سال قدمت دارد با تمام جزییات برگزار می کنند.

نوروز صیاد

سال صید بومیان دارای چهار فصل است و نخستین فصل آن «جُووا» نام دارد که از اوایل دهه سوم فروردین آغاز می شود و ۱۰۰ روز ادامه می یابد و بیشتر ماههای آن با بهار طبیعت همراه است. پس از آن، فصل گرما به طول ۶۵ روز آغاز می شود که نخستین روز آن نوروز صیاد نامیده می شود و روز به یاد ماندنی برای صیادان است.

در ادامه آن ۲ فصل ۱۰۰ روزه نیز وجود دارد که سال صیادان را تکمیل می کند و زندگی صیادان مطابق آن انجام می شود و در نهایت به زمستان جنوب می رسد.

رسم ها

در این روز آئین های مختلفی به پا داشته میشود:

رزیف خوانی

رزیف آیینی است کهن که صیادان برای حفظ آداب دریانوردی مثل برافراشتن بادبان و کشیدن لنگر و جمع آوری تور ابداع کردند تا رنج ها و مشقت های دریانوردان از بین نرود و در قالب این مراسم و رقص آیینی به آیندگان منتقل شود.

رزیف از کلمه ی ردیف برگرفته شده و از آن جا که هنگام اجرای این مراسم افراد در دو ردیف قرار می گیرند، به این نام شناخته شده است. این مراسم قدرت موسیقی را با حرکات نمایشی که با خیزران یا عصا انجام می شود، به نمایش می گذارد. در این نمایش 30 نفر از مردان جزیره با لباس سفید و محلی در دو ردیف کنار هم قرار می گیرند و چهار نفر نیز در میان آن ها قرار گرفته و دهل می نوازند و با خواندن آوازهای محلی به حرکات رقصندگان ریتم می دهند و ابراز شادمانی می کنند.

شنا

مردم این منطقه بر این باورند که در این روز آب تمامی چشمه ها به دریا می ریزند و آن را مطهر می کنند، آن ها در دریا شنا می کنند تا از آفت بیماری ها و بلاها در امان بمانند. همچنین در روز نوروز صیاد اهالی روستا لباس های نو می پوشند و لباس های کهنه ی خود را به دریا می سپرند، تا درد و نحسی را از خود دور کنند.

گلک کشیدن روی در

یکی از رسم های قابل توجه این روز گلک کشیدن روی در است، گلک نام خاک سرخ جزیره ی هرمز است و در این روز رسم است که حیوانات خود را با گلک سرخ می کنند وبا خود به دریا می برند، همچنین با خاک سرخ بر روی درهایشان علامت می گذارند یا عبارت یا الله را روی در می نویسند و با این حرکت نمادین ورود سال جدید را اعلام می کنند.