ویکی‌پدیا:انتخابات هیئت نظارت/گره‌گشایی
 | این صفحه یکی از سیاست‌های ویکی‌پدیای فارسی است. این سیاست در نزد عدهٔ زیادی از ویرایشگران مقبولیت دارد و تفاهم بر آن است که همهٔ کاربران ملزم به پیروی از آن‌اند. قبل از انجام هر گونه تغییری در این صفحه، بایستی بر روی آن اجماع شده باشد. |
این صفحه متممی برای سیاست انتخابات هیئت نظارت است که به توضیح فنی نحوهٔ گره‌گشایی از آرای مساوی می‌پردازد.
مقدمه[ویرایش]
مستقل از این که رأی‌گیری برای هیئت نظارت به چه شکلی انجام شود، همیشه این احتمال وجود دارد که جامعهٔ ویکی‌پدیا به دو یا چند نفر به شکلی رأی بدهد که در انتها رتبه‌ای مساوی در نتایج انتخابات به دست آورند. مثلاً اگر رأی‌گیری صرفاً با آرای مثبت و منفی باشد، چنانچه دو نامزد هر دو دقیقاً ۲۰ رأی موافق و ۲ مخالف کسب کنند، رتبهٔ آن‌ها در نتایج یکی خواهد بود (مثلاً هر دو «سوم» می‌شوند).
این مسأله زمانی مهم می‌شود که تساوی رتبهٔ دو کاربر، در تصمیم این که کدام عضو اصلی است و کدام علی‌البدل اشکال ایجاد کند. مثلاً فرض کنید که از هفت نفری که به هیئت راه یافته‌اند، رتبهٔ چهار نفر آخر دقیقاً یکسان باشد. در این حالت معلوم نیست که کدام دو نفرشان باید عضو اصلی بشوند و کدام دو نفر عضو علی البدل.
برای حل این تساوی، باید به شکلی عادلانه (بدون سوگیری) و تصادفی (غیر قابل پیش‌بینی)، رتبه‌ها را گره‌گشایی کرد. مثلاً اگر فقط رتبهٔ دو نفر مساوی باشد، می‌توان با یک سکهٔ نااریب (سکه‌ای شانس شیر و خط آمدنش یکی است) مشخص کرد کدام یک از دو نفر باید عضو اصلی بشود.
برای ویکی‌پدیا انجام شیر و خط ممکن نیست؛ برای گره‌گشایی از تساوی‌ها نیاز به روشی است که هم عادلانه و تصادفی باشد، و هم در خود ویکی انجام شود و ثبت شود. به بیان دیگر، نیاز به تولید اعداد تصادفی در خود ویکی است به شکلی که زمانی که عدد تصادفی ایجاد شد، مقدارش ثبت شود و هرگز تغییر نکند. جامعهٔ ویکی‌پدیا در بحثی[۱] روش گره‌گشایی را انتخاب و در مورد آن توافق کرد.
نحوهٔ گره‌گشایی[ویرایش]
اگر رتبهٔ n نامزد در نتیجهٔ انتخابات با هم برابر باشد، یکی از دیوانسالاران موظف می‌شود که گره‌گشایی انجام بدهد. دیوانسالار مذکور برای هر یک از نامزدهای یادشده یک زیر صفحه در صفحهٔ انتخابات می‌سازد (مثلاً به صورت ویکی‌پدیا:انتخابات هیئت نظارت/دورهٔ فلان/گره‌گشایی/کاربر فلانی). سپس با استفاده از Quarry عددی تصادفی که توسط مدیاویکی در زمان ایجاد هر صفحه ثبت می‌شود (در ستون page_random از جدول page در پایگاه داده) استخراج می‌شود و صفحه‌های یادشده بر اساس بزرگی عدد تصادفی مرتب می‌شوند. به این ترتیب نامزدهای یاد شده هم به صورت کاملاً تصادفی مرتب می‌شوند و هر کس عدد کوچکتری به او رسیده، رتبهٔ بالاتری خواهد داشت.
برای نمونه در یک آزمایش برای سه نامزد خیالی صفحه‌هایی ساخته شد و سپس توسط این کوئری اعداد تصادفی مربوط به آن زیرصفحه‌ها به دست آمد. در این مثال، کاربر «آزمایشی ۳» رتبهٔ نخست بین سه کاربر را دارا است و کاربر «آزمایشی ۱» رتبهٔ آخر. اگر فرضاً بنا بود از بین این‌ها فقط یکی وارد هیئت نظارت بشود، کاربر «آزمایشی ۳» وارد هیئت می‌شود، و «آزمایشی ۲» و «آزمایشی ۳» به ترتیب می‌شدند علی‌البدل اول و علی‌البدل دوم.
تذکر[ویرایش]
- اگر ساز و کار انتخابات هیئت نظارت چنان تغییر کرد که نامزدها خودشان برای معرفی خودشان زیر صفحه‌ای بسازند، این زیرصفحه‌ها نباید برای گره‌گشایی به کار بروند چرا که مقدار عدد تصادفی منسوب به ایشان قبل از انجام انتخابات معلوم است و می‌تواند به طور بالقوه روی آرای کاربران اثر بگذارد. عمل گره‌گشایی باید پس از اتمام دورهٔ رأی‌گیری و فقط یک بار توسط یکی از دیوانسالاران انجام بگیرد.
- گره‌گشایی فقط زمانی انجام می‌شود که در ترکیب اعضای اصلی و علی‌البدل هیئت تاثیر داشته باشد. برای مثال اگر تنها تساوی بین نفر دوم و سوم باشد از آنجا که هیئت پنج نفره است و ترتیب این که چه کسی دوم شده و چه کسی سوم روی ترکیب هیئت اثر ندارد، گره‌گشایی انجام نخواهد شد.