دودمان نخست مصر

تندیسی آهکی از شخصی بزرگ در حال نشستن مربوط به دودمان نخست پادشاهی مصر؛ موزه مصرشناسی برلین

دودمان نخست مصر باستان دوره‌ای از تاریخ پادشاهی مصر را تشکیل می‌دهد که به همراه دودمان دوم زیر عنوان دوران دودمانی آغازین مصر طبقه‌بندی می‌شوند. در این دودمان شهر تینیس پایتخت مصر بود.

فرمانروایان

پادشاهان و فرمانروایان شناخته شده در تاریخ مصر در دودمان یکم به شرح زیر هستند:

دودمان نخست

نام	توضیح	تاریخ
نارمر	- به احتمالی همان «منس» در فهرست‌های پیشین	۳۱۰۰ - ۳۰۵۰ پ. م.
هور آها	-	۳۰۵۰ - ۳۰۴۹ پ. م.
دجر	-	۳۰۴۹ - ۳۰۰۸ پ. م. (سنگ‌نبشته پالرمو)
دجت	-	۳۰۰۸ - ۲۹۷۵ پ. م.
مرنیث	- مادر دِن	۳۰۰۸ پ. م.؟
دِن	-	۲۹۷۵ - ۲۹۳۵ پ. م.؟
آنجیب	-	۲۹۳۵ - ۲۹۲۵ پ. م.؟ (سنگ‌نبشته پالرمو)
سمرخت	-	۲۹۲۵ - ۲۹۱۶ پ. م.؟ (سنگ‌نبشته پالرمو)
قاعا	-	۲۹۱۶ - ۲۸۹۰ پ. م.؟

اطلاعات دانسته از این دودمان از اندک تندیس‌ها و اشیای به جا مانده از آن دوران که نام‌های پادشاهی را در بر داشتند، به دست آمده‌اند. یکی از مهم‌ترین این اشیا لوحه نارمر است. هیچ اطلاعات ثبت شده با جزییاتی از دو دودمان نخست بر جای نمانده است به جز فهرست مختصر نوشته شده در سنگ‌نبشته پالرمو. در آن هنگام هیروگلیف به شکل کامل ابداع شده بود و تصاویر به کار رفته در آن برای نزدیک سه هزار سال پس از آن دست نخورده باقی ماندند.

صنعت و شهرسازی

آرامگاه‌های بزرگ بر جای مانده از فرعون‌های این دوره در ابیدوس و نقاده، به علاوه گورستان‌های سقاره و حلوان در نزدیکی ممفیس نشان می‌دهند که ساختمان‌ها بیشتر از چوب و آجرهای گلی ساخته می‌شدند و سنگ در موارد کمی برای دیوارها و سطح اتاق‌ها به کار می‌رفت. سنگ اما به مراتب برای ساخت زیورآلات، ظرف، و گاه تندیس به کار می‌رفت. از چوب گز برای ساخت قایق بهره گرفته می‌شد.

قربانی کردن انسان

قربانی کردن انسان به عنوان بخشی از مراسم به خاک سپاری فرعون‌ها در این دودمان انجام می‌شد. در مقبره دجر ۳۳۸ تن به همراه فرعون به خاک سپرده شدند. انسان‌ها و جانورانی که قربانی می‌شدند وظیفه داشتند که پس از مرگ فرعون را در زندگی فراخاکی خود یاری رسانند. به دلایلی نامعلوم این آیین پی از دودمان نخست پیگیری نشد و انسان‌های زنده جایشان را به تندیس‌های کوچک اوشابتی دادند.

همچنین ببینید

• دوران دودمانی آغازین مصر

کتاب‌شناسی

• Kuhrt, Amélie (۱۹۹۵). «The ancient Near East, c. 3000-330 BC». London: Routledge. شابک ۹۷۸۰۴۱۵۰۱۳۵۳۶.
• Shaw, Ian (۲۰۰۰). «The Oxford history of ancient Egypt». Oxford: Oxford University Press. شابک ۰-۱۹-۲۸۰۴۵۸-۸.