گویش رامهرمزی: تفاوت میان نسخه‌ها
واگردانی برچسب‌ها: واگردانی دستی برگردانده‌شده ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
مطابق منبع برچسب‌ها: برگردانده‌شده ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{بهبود منبع}} |
{{بهبود منبع}} |
||
'''لهجه رامهرمزی''' (رومزی) یکی از لهجه های [[گویش بختیاری]] است. که مردم شهر رامهرمز به آن سخن می گویند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.iranicaonline.org/articles/khuzestan-08-dialects|عنوان=ایرانیکا گویش های خوزستان}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.iranicaonline.org/articles/lori-dialects|عنوان=iranicaonline.orgarticleslori-d}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سین یوسفی فرهنگ عامیانه‌ی مردم رامهرمز، قم: نشر مقام محمود، چاپ اول، 1387.(ص ۲۲،۲۳).}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=گویش و آداب و رسوم مردم رامهرمز|نشانی=https://rasekhoon.net/article/amp/show/1359892/گویش-و-آداب-و-رسوم-مردم-رامهرمز|وبگاه=راسخون|تاریخ=2018-01-24|بازبینی=2023-01-18|کد زبان=fa|نام خانوادگی=راسخون |
'''لهجه رامهرمزی''' (رومزی) یکی از لهجه های [[گویش بختیاری]] است. که مردم شهر رامهرمز به آن سخن می گویند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.iranicaonline.org/articles/khuzestan-08-dialects|عنوان=ایرانیکا گویش های خوزستان}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.iranicaonline.org/articles/lori-dialects|عنوان=iranicaonline.orgarticleslori-d}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=تاریخچه و نقشه جامع شهر رامهرمز در ویکی آنا|نشانی=https://ana.press/fa/news/476933|وبگاه=fa|تاریخ=۱۳۹۹/۰۱/۰۶ - ۰۶:۵۷|بازبینی=2023-07-06|کد زبان=fa|نام خانوادگی=https://ana.press}}</ref> لهجه رامهرمزی همان گویش بختیاری با اندکی تغییر است،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سین یوسفی فرهنگ عامیانه‌ی مردم رامهرمز، قم: نشر مقام محمود، چاپ اول، 1387.(ص ۲۲،۲۳).}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=گویش و آداب و رسوم مردم رامهرمز|نشانی=https://rasekhoon.net/article/amp/show/1359892/گویش-و-آداب-و-رسوم-مردم-رامهرمز|وبگاه=راسخون|تاریخ=2018-01-24|بازبینی=2023-01-18|کد زبان=fa|نام خانوادگی=راسخون}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=سرزمیـن ما – خوزستان،متعلق به سرزمین بختیاری|نشانی=https://sarzaminema.ir/%d8%ae%d9%88%d8%b2%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86%d8%8c%d9%85%d8%aa%d8%b9%d9%84%d9%82-%d8%a8%d9%87-%d8%b3%d8%b1%d8%b2%d9%85%db%8c%d9%86-%d8%a8%d8%ae%d8%aa%db%8c%d8%a7%d8%b1%db%8c/|بازبینی=2023-07-06|کد زبان=fa-IR}}</ref>رامهرمز همانند [[مسجدسلیمان]] و [[آغاجاری]] یکی از مراکز گویش وران [[لری بختیاری]] است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.iranicaonline.org/articles/khuzestan-08-dialects|عنوان=ایرانیکا مردم شناسی خوزستان}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=رامهرمز - دایره المعارف فرق اسلامی|نشانی=http://www.wikiferaq.org/index.php/%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2|وبگاه=www.wikiferaq.org|بازبینی=2023-07-06}}</ref> |
||
{{Infobox language|name=لری رامهرمزی|altname=|states=[[ایران]]|region=[[رامهرمز]]|speakers=نامعلوم|date=|ref=|familycolor=Indo-European|fam2=[[زبان‌های هندوایرانی|هندوایرانی]]|fam3=[[زبان‌های ایرانی|ایرانی]]|fam4=[[زبان‌های ایرانی غربی|غربی]]|fam5=[[لری]]|script=|iso3=|glotto=|glottorefname=رامهرمزی|fam6=[[گویش بختیاری]]}} |
{{Infobox language|name=لری رامهرمزی|altname=|states=[[ایران]]|region=[[رامهرمز]]|speakers=نامعلوم|date=|ref=|familycolor=Indo-European|fam2=[[زبان‌های هندوایرانی|هندوایرانی]]|fam3=[[زبان‌های ایرانی|ایرانی]]|fam4=[[زبان‌های ایرانی غربی|غربی]]|fam5=[[لری]]|script=|iso3=|glotto=|glottorefname=رامهرمزی|fam6=[[گویش بختیاری]]}} |
||
نسخهٔ ۱۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۰۹
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
لهجه رامهرمزی (رومزی) یکی از لهجه های گویش بختیاری است. که مردم شهر رامهرمز به آن سخن می گویند.[۱][۲][۳] لهجه رامهرمزی همان گویش بختیاری با اندکی تغییر است،[۴][۵][۶]رامهرمز همانند مسجدسلیمان و آغاجاری یکی از مراکز گویش وران لری بختیاری است.[۷][۸]
| لری رامهرمزی | |
|---|---|
| زبان بومی در | ایران |
| منطقه | رامهرمز |
شمار گویشوران | نامعلوم (بدون تاریخ) |
هندواروپایی
| |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۳–۶۳۹ | – |
جغرافیا
گویش رامهرمزی تنها در شهر رامهرمز رایج است، در مناطق دیگر رامهرمز مردم به گویش اصلی بختیاری تکلم می کنند.[۹]
قوائد رامهرمزی [نیازمند منبع]
لهجه‌ی رامهرمزی تا حدود زیادی همان لهجه‌ی لری بختیاری با اندکی تغییر است.[نیازمند منبع] در کنار آن، تعداد زیادی متل و ضرب‌المثل هم وجود دارد که از طریق آنها می‌توان به آداب و رسوم مردم رامهرمز پی برد.
در اکثر افعالی که در صحبتهای روزمره‌ی مردم رامهرمز از آنها استفاده می‌شود، معمولاً حرف «الف» در جلوی این افعال بکار گرفته می‌شود؛ بعنوان مثال:
«ایگُم»، «ایخُم»، «ایِرم»، «ایتُرم»؛ یعنی، «می‌گویم»، «می‌خواهم»، «میروم»، «می‌توانم».
برای منفی کردن این افعال بجای «الف»، حرف نون به قبل از فعل اضافه می‌شود که بدین شکل در می‌آید:
«نیگُم»، «نیخُم»، «نیُرم»، بعنوان مثال: در یک ضرب‌المثل رامهرمزی که برای منفی کردن فعل، حرف «نون» در جلو فعل قرار گرفته است:
خر با پیغوم او نیخره = خر تشتنه با حرف تشنگیش رفع نمی‌شود (تنها با نشستن و حرف زدن مشکلات حل نمی‌شود).
برای جمع بستن اسامی، معمولاً از حرف لام واگر اسم به حرف «ه» ختم شود، به هنگام جمع بستن حرف «ه» حذف شده و دو حرف «یل» بدان اضافه می‌شود؛ مثال: کُر = پسر که جمع آن می‌شود، کرَل = پسرها و دوور = دختر که جمع آن می‌شود، دوورل = دخترها. زینه = زن که جمع آن می‌شود، زین+ یل = زینیل = زنها که در اینجا ممکن است، بجای دو حرف «یل» از دو حرف گل نیز استفاده شود که بصورت زنگل در می‌آید که بختیاریها بیشتر از این جمع استفاده می‌کنند. در لهجه‌ی رامهرمزی، بعضی از کلمات دو بار جمع بسته می‌شوند، برای مثال به این کلمات دقت کنید:
«خودم»، «خوت»، «خوش»؛ بمعنی «خودم»، «خودت»، «خودش» که وقتی جمع بسته می‌شوند، بدین صورت در می‌آیند: «خومون»، «خوتون»، «خوشون»؛ اما در لهجه‌ی رامهرمزی، این کلمات یک بار دیگر جمع بسته شده و بدین صورت در می‌آیند: «خومونل»، «خوتونل»، «خوشونل».
واژگان [نیازمند منبع]
- زینه zine / زن (زن خانه‌دار)
- خوار Xoar / خواهر
- دا da/ مادر
- بوا boova / پدر
- برار berar / برادر
- جغله Jegele/ پسر بچه
- نیوا niva / نمیتوان
- سیلا sila / سوراخ
- هُسیر hosir/ مادر زن یا مادر شوهر
- گو geo/ برادر
- دِدِی dedei/ خواهر
- دُور dour/ دختر
- کُر Kor/ پسر
- بِتی beti/ خاله
- هالو halou / دایی
- خور زمار xorzemar/ پسر خاله یا دختر خاله
- تاته tatah / عمو
- وازا vaza/ عموزاده
برخی از واژه‌های قدیم در گویش رامهرمزی
- چپیله chapila/ کوچه‌ی دراز و باریک
- تنگاره tegara/ کوچه‌ی باریک و پر پیچ.
- اشکنادش eshkanadesh/ شکستش
- دَک dak/ لرزان
- لیش lis/ بد، تنبل، کثیف...
منابع
- ↑ «ایرانیکا گویش های خوزستان».
- ↑ «iranicaonline.orgarticleslori-d».
- ↑ https://ana.press (۱۳۹۹/۰۱/۰۶ - ۰۶:۵۷). «تاریخچه و نقشه جامع شهر رامهرمز در ویکی آنا». fa. دریافت‌شده در 2023-07-06. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ سین یوسفی فرهنگ عامیانه‌ی مردم رامهرمز، قم: نشر مقام محمود، چاپ اول، 1387.(ص ۲۲،۲۳).
- ↑ راسخون (۲۰۱۸-۰۱-۲۴). «گویش و آداب و رسوم مردم رامهرمز». راسخون. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۸.
- ↑ «سرزمیـن ما – خوزستان،متعلق به سرزمین بختیاری». دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۷-۰۶.
- ↑ «ایرانیکا مردم شناسی خوزستان».
- ↑ «رامهرمز - دایره المعارف فرق اسلامی». www.wikiferaq.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۷-۰۶.
- ↑ «رامهرمز - دایره المعارف فرق اسلامی». www.wikiferaq.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۸.