گل شاه‌عباسی

مقدمه

گلجام گلی است که هزاران سال است که فکر مردمان چین،مصریرا به خود جلب کرده است.و نشانه ی طراوتبوده است،ودر عهد قدیم در آسیا مورد قبول بوده است و نماد خورشید در بین این مردمان بوده است،در آثاری که به دست آمده است از استان همدان با جام برنزی بر می خوریم که گل شاه عباسی اولیه نقش بسته شده است.و با یک بند به همدیگر متصل می شده اند.از آثاری که بدست آمده می توان گفت که این گل به دوره هخامنشیان باز می گردد.عالی ترین نمونه گل های شاه عباسی را می توان در گچ بری های حراب مسجد مارلیک کرمان مشاهده کرد. گل

تاریخچه

این طرح یکی از طرح های اصلی فرش ایران می باشد.چون در دوره شاه عباس صفوی به اوج خود رسیده است.عباس اول که لقب شاه عباس بزرگ داشت.از پادشاهان قدرتمند و پر نفوذ صفوی بوده است،شاه عباس با ازبک ها ،عثمانی ها و پرتغالی ها جنگید و پیروز شد،تنها به هدف حفظ سرزمین اجدادیش.در دوره ی حکومت این پادشاه به دلیل آنکه ساختمان های مجلل ،مساجدشکوهمند،و گسترش عظیم بازرگانی بسیار متمایز از سایر پادشاهان حکومت صفوی بوده است،او برای بافت فالی و پارچه کارگاه های بزرگ و زیادی تاسیس کرد.که بافت این دستبافته ها هم دارای تزیین بسیار دل پذیر بوده است.این دستبافته های ایرانی علاوه بر اینکه باعث زیبای کاخ های سلطنتی می شده بودند،به بعضی از سرزمین های دیگر اهدا می شده است.حدود300تخته قالی ابریشمی بافته شده است در این دوره،بیشتر در شهر های اصفهان،کاشان،بافته می شده اند. .

متن

شاه عباسی یکی از گل های می باشد که به دوره قبل از اسلام باز می گردد.که با نام های گل اناری،پنچه پلنگی نیز مشهور بوده است.چون این گل در نزد ایرانیان قدیم تقدس خاصی برخوردار می شده است.نقوش شاه عباسی به دو صورت غالب و مغلوب در شکل های 4پر،5پر،6پردر زمینه فرش با حاشیه های فرش به کار می روند.در این طرح ها ی شاه عباسی از بند هایختایی و گاهی بند هایاسلیمی استفاده می کندد.گل شاه عباسی که در گردش های ختایی شکل می گیرد.ختایی طرح و نقش ها و دسته های باریک و پیچ گل است،که نمداری از شاخه طبیعی گیاهی است. یک ختایی را نمی توان ختایی گل مرغی یا پروانه ای یا گل شاه عباسی خواند چون تعداد گل های ریز و درشت و گل های اصلی یک ختایی رانمونه ی شاه عباسی تشکیل داد.اساسا فقط آرایه و گل شاه عباسی تکرار نمی شود،طرح های شاه عباسی با گردش های ختایی معنا پیدا می کند،ختایی هم مانند اسلیمی ها قانون ها و مبانی خاص تکنیکی و بصریخود را دارند. که حفظ و رعایت آن موجب زیبایی،لطافت،و بداعت در آثار طرح های شاه عباسی می شود.