قطعنامه ۵۵۲ شورای امنیت: تفاوت میان نسخه‌ها

قطعنامهٔ شمارهٔ ۵۵۲
(سازمان ملل متحد)
قطعنامهٔ شمارهٔ ۵۵۲; (سازمان ملل متحد)
تاریخ	۱ ژوئن {{{year}}}
نوبت جلسه	۲۵۴۶
کُد	S/RES/552 (سند)
موضوع	ایران
رأی‌گیری	۱۳ موافق; بدون مخالف; ۲ ممتنع
نتیجه	تصویب
اعضای شورای امنیت
اعضای دائم	چین; فرانسه; بریتانیا; ایالات متحده آمریکا; اتحاد جماهیر شوروی;
اعضای غیر دائم	بورکینافاسو; مصر; هند; مالت; هلند; نیکاراگوئه; پاکستان; پرو; جمهوری سوسیالیستی اوکراین شوروی; زیمبابوه;

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۱۷ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۲۲

قطعنامه ۵۵۲ شورای امنیت سازمان ملل متحد که در تاریخ ۱ ژوئن ۱۹۸۴ یا ۱۱ خرداد ۱۳۶۳ تصویب شد، سندی بین‌المللی دربارهٔ نامه‌ای است که از سوی کشورهای عربی حوزهٔ خلیج فارس مبنی بر حملهٔ ایران به کشتی‌های باری عربستان سعودی و کویت به شورای امنیت نوشته شده بود.

تصویب

پیشینه

در پی جنگ بین ایران و عراق، درگیری‌های نظامی در خلیج فارس شکل گرفت که به جنگ نفت‌کش‌ها مشهور شد. در این جنگ، هر دو طرف به انهدام نفت‌کش‌های یکدیگر اقدام کردند. با توجه به حمایت‌های برخی کشورهای منطقه از عراق در این جنگ، ایران علاوه بر نفت‌کش‌های عراقی، به چند نفت‌کش عرب دیگر حمله کرد. همچنین ایران تهدید کرد که در صورت ادامه نبرد نفت‌کش‌ها، تنگه هرمز را به روی همه کشتی‌ها خواهد بست.^[۱] به دنبال شکایت شورای همکاری خلیج فارس در تاریخ ۲۱ مه ۱۹۸۴ / ۳۱ اردیبهشت ۱۳۶۳، نسبت به نقض آزادی کشتی‌رانی از سوی نیروهای ایرانی، جلسه شورای امنیت سازمان ملل برگزار شد.^[۲]

جلسه تصویب

قطعنامه ۵۵۲ شورای امنیت سازمان ملل متحد در تاریخ ۱ ژوئن ۱۹۸۴^[۳] یا ۱۱ خرداد ۱۳۶۳ از سوی کشورهای عربی حوزهٔ خلیج فارس مبنی بر حملهٔ ایران به کشتی‌های باری عربستان سعودی و کویت به شورای امنیت نوشته شده بود، طی جلسه ۲۵۴۶ شورای امنیت تصویب شد. به این قطعنامه ۱۳ رای موافق و ۲ رای ممتنع داده شد.^[۲] دو رای ممتنع در تصویب این قطعنامه از جانب کشورهای نیکاراگوئه و زیمبابوه بود.^[۴]

متن قطعنامه

در این قطعنامه شورا به ۸ بند اشاره کرد:^[۵]

از تمام کشورها می‌خواهد بنابر مقررات بین‌المللی به حق کشتی‌رانی آزاد احترام بگذارند؛
بر حق کشتی‌رانی آزاد در آب‌های بین‌المللی و مسیرهای دریایی برای باربری به و از تمام بنادر و سازه‌های کشورهای ساحلی و کشورهایی که طرفیتی در درگیری‌ها ندارند تأکید مجدد می‌کند؛
از تمام کشورها می‌خواهد که به تمامیت ارضی کشورهایی که طرف جنگ نیستند احترام بگذارند و حداکثر خویشتن‌داری را اعمال نمایند و از هر اقدامی که می‌تواند به افزایش بیشتر و گسترش درگیری کمک نماید خودداری نمایند؛
حملات اخیر به کشتی‌های بازرگانی که به بنادر کویت و عربستان سعودی رفت و آمد دارند را محکوم می‌کند؛
می‌خواهد که این حملات بدون درنگ متوقف شده و هیچ مزاحمتی برای کشتی‌هایی که به کشورهایی رفت و آمد دارند که دخالتی در درگیری‌ها ندارند ایجاد نشود؛
تصمیم می‌گیرد که در صورت عدم رعایت قطعنامهٔ حاضر، شورا دوباره تشکیل جلسه دهد تا دربارهٔ اقدامات مؤثر که با وخامت اوضاع متناسب باشند به بحث بنشیند تا از کشتی‌رانی آزاد در منطقه اطمینان حاصل شود؛
از دبیرکل درخواست می‌کند از پیشرفت اجرای قطعنامهٔ حاضر گزارش دهد؛
تصمیم می‌گیرد تا موضوع را در دستور کار خود نگاه دارد.

واکنش‌ها

ایران

اگرچه قطعنامه ۵۵۲ ایران را به دلیل حمله به کشتی‌ها محکوم می‌کرد، عراق نیز از قبل تعداد نامشخصی را مورد حمله قرار داده بود که منجر به ادعای عدم بیطرفی قطعنامه توسط ایران شد.^[۶] همچنین مقامات ایران، به‌خاطر عدم اشاره به عراق به خاطر آغازگر بحران و همین‌طور یکی از ادامه‌دهندگان حمله به نفت‌کش‌ها محکوم کردند.^[۷] در نامه رسمی ایران به دبیرکل سازمان ملل، از نتیجه این قطعنامه که برگشت آرامش به کشتی‌رانی در خلیج فارس بود، استقبال شده بود.^[۸]

دیگران

در روزهای پس از تصویب این قطعنامه، دو فروند F-15 عربستان سعودی، دو فروند F-4 فانتوم ایرانی را بر فراز حریم هوایی عربستان سعودی سرنگون کردند.^[۹]

جستارهای وابسته

پانویس

↑ «قطعنامه‌های شورای امنیت در حمایت از جنایت صدام - تسنیم». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۷.
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ «بازخوانی مسئولیت بین‌المللی رژیم بعث عراق در جنگ تحمیلی علیه ایران» (PDF). hds.sndu.ac.ir.
↑ "نشست‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد" (به انگلیسی). SECURITY COUNCIL RESOLUTIONS.
↑ متن اصلی http://unscr.com/files/1984/00552.pdf. پیوند خارجی در |title= وجود دارد (کمک)
↑ «قطعنامه ۵۵۲ شورای امنیت سازمان ملل متحد - ویکی‌نبشته». fa.wikisource.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۷.
↑ Ramazani, Rouhollah K. (1986). Revolutionary Iran: challenge and response in the Middle East. Johns Hopkins University Press. p. 106. ISBN 978-0-8018-3377-9.
↑ «قطعنامه‌های شورای امنیت دربارهٔ جنگ ایران و عراق در یک نگاه-مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی». psri.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۷.
↑ «مروری بر 12 قطعنامه سازمان ملل در خصوص جنگ تحمیلی عراق علیه ایران». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۰۷-۰۹-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۷.
↑ Hume, Cameron R. (1994). The United Nations, Iran, and Iraq: how peacemaking changed. Indiana University Press. p. 74. ISBN 978-0-253-32874-8.

[1] «قطعنامه‌های شورای امنیت در حمایت از جنایت صدام - تسنیم». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۷.

[:45-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ «بازخوانی مسئولیت بین‌المللی رژیم بعث عراق در جنگ تحمیلی علیه ایران» (PDF). hds.sndu.ac.ir.

[3] "نشست‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد" (به انگلیسی). SECURITY COUNCIL RESOLUTIONS.

[4] متن اصلی http://unscr.com/files/1984/00552.pdf. پیوند خارجی در |title= وجود دارد (کمک)

[5] «قطعنامه ۵۵۲ شورای امنیت سازمان ملل متحد - ویکی‌نبشته». fa.wikisource.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۷.

[6] Ramazani, Rouhollah K. (1986). Revolutionary Iran: challenge and response in the Middle East. Johns Hopkins University Press. p. 106. ISBN 978-0-8018-3377-9.

[7] «قطعنامه‌های شورای امنیت دربارهٔ جنگ ایران و عراق در یک نگاه-مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی». psri.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۷.

[8] «مروری بر 12 قطعنامه سازمان ملل در خصوص جنگ تحمیلی عراق علیه ایران». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۰۷-۰۹-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۷.

[9] Hume, Cameron R. (1994). The United Nations, Iran, and Iraq: how peacemaking changed. Indiana University Press. p. 74. ISBN 978-0-253-32874-8.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۳: / خط ۳: @@
 |تاریخ = ۱ ژوئن
 |سال‌ف = ۱۹۸۴
 |نوبت جلسه = ۲۵۴۶
 |کد قطعنامه =S/RES/552
 |اصل سند =http://daccess-dds-ny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/487/82/IMG/NR048782.pdf?OpenElement
 |موافق =۱۳
 |ممتنع =۲
 |مخالف =۰
 |موضوع =ایران
 |نتیجه = تصویب
 |سال = ۱۹۸۴
 |تصویر =Earnest Will map.png
 |عرض تصویر =
 |یادداشت =
 }}
-'''قطعنامه ۵۵۲ شورای امنیت''' [[سازمان ملل متحد]] که در تاریخ [[۱ ژوئن]] ۱۹۸۴ یا ۱۱ خرداد ۱۳۶۳ تصویب شد، سندی بین‌المللی دربارهٔ نامه‌ای است که از سوی کشورهای عربی حوزهٔ [[خلیج فارس]] مبنی بر حملهٔ ایران به کشتی‌های باری [[عربستان سعودی]] و کویت به شورای امنیت نوشته شده بود. <ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://www.un.org/documents/scres.htm|عنوان =نشست‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد| ناشر =[[شورای امنیت|SECURITY COUNCIL RESOLUTIONS]]|کد زبان=en}}</ref>
+'''قطعنامه ۵۵۲ شورای امنیت''' [[سازمان ملل متحد]] که در تاریخ [[۱ ژوئن]] ۱۹۸۴ یا ۱۱ خرداد ۱۳۶۳ تصویب شد، سندی بین‌المللی دربارهٔ نامه‌ای است که از سوی کشورهای عربی حوزهٔ [[خلیج فارس]] مبنی بر حملهٔ ایران به کشتی‌های باری [[عربستان سعودی]] و کویت به شورای امنیت نوشته شده بود.
-== مفاد ==
+== تصویب ==
+=== پیشینه ===
-پس از شنیدن شکایات بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات  در مورد حملات ایران به کشتی‌های آنها، شورا این حملات را محکوم کرد و تأکید کرد که کشورهای عضو باید از تهدید یا زور در روابط بین‌المللی خودداری کنند.
+در پی جنگ بین ایران و عراق، درگیری‌های نظامی در خلیج فارس شکل گرفت که به جنگ نفت‌کش‌ها مشهور شد. در این جنگ، هر دو طرف به انهدام نفت‌کش‌های یکدیگر اقدام کردند. با توجه به حمایت‌های برخی کشورهای منطقه از عراق در این جنگ، ایران علاوه بر نفت‌کش‌های عراقی، به چند نفت‌کش عرب دیگر حمله کرد. همچنین ایران تهدید کرد که در صورت ادامه نبرد نفت‌کش‌ها، تنگه هرمز را به روی همه کشتی‌ها خواهد بست.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=قطعنامه‌های شورای امنیت در حمایت از جنایت صدام - تسنیم|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/07/08/875541/قطعنامه-های-شورای-امنیت-در-حمایت-از-جنایت-صدام|وبگاه=خبرگزاری تسنیم {{!}} Tasnim|بازبینی=2024-06-17|کد زبان=fa}}</ref> به دنبال شکایت شورای همکاری خلیج فارس در تاریخ ۲۱ مه ۱۹۸۴ / ۳۱ اردیبهشت ۱۳۶۳، نسبت به نقض آزادی کشتی‌رانی از سوی نیروهای ایرانی، جلسه شورای امنیت سازمان ملل برگزار شد.<ref name=":45">{{یادکرد وب|وبگاه=hds.sndu.ac.ir|نشانی=https://hds.sndu.ac.ir/article_520_78c18c229ad83c6e9cd25c09a948d3d0.pdf|عنوان=بازخوانی مسئولیت بین‌المللی رژیم بعث عراق در جنگ تحمیلی علیه ایران}}</ref>
+=== جلسه تصویب ===
-شورا سپس از همه کشورها خواست به کشتیرانی آزاد در آبهای بین المللی مطابق با قوانین بین المللی احترام بگذارند و خواستار احترام به تمامیت ارضی کشورهایی شد که بخشی از درگیری بین ایران و عراق نبودند.
+قطعنامه ۵۵۲ شورای امنیت [[سازمان ملل متحد]] در تاریخ [[۱ ژوئن]] ۱۹۸۴<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.un.org/documents/scres.htm|عنوان=نشست‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد|ناشر=[[شورای امنیت|SECURITY COUNCIL RESOLUTIONS]]|کد زبان=en}}</ref> یا ۱۱ خرداد ۱۳۶۳ از سوی کشورهای عربی حوزهٔ [[خلیج فارس]] مبنی بر حملهٔ ایران به کشتی‌های باری [[عربستان سعودی]] و کویت به شورای امنیت نوشته شده بود، طی جلسه ۲۵۴۶ شورای امنیت تصویب شد. به این قطعنامه ۱۳ رای موافق و ۲ رای ممتنع داده شد.<ref name=":45"/> دو رای ممتنع در تصویب این قطعنامه از جانب کشورهای نیکاراگوئه و زیمبابوه بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=متن اصلی http://unscr.com/files/1984/00552.pdf}}</ref>
+== متن قطعنامه ==
-این قطعنامه از ایران خواسته بود تا حملات به کشتی های تجاری به و از بنادر کویت و عربستان سعودی را متوقف کند.
+در این قطعنامه شورا به ۸ بند اشاره کرد:<ref>{{یادکرد وب|عنوان=قطعنامه ۵۵۲ شورای امنیت سازمان ملل متحد - ویکی‌نبشته|نشانی=https://fa.wikisource.org/wiki/قطعنامه_۵۵۲_شورای_امنیت_سازمان_ملل_متحد|وبگاه=fa.wikisource.org|بازبینی=2024-06-17|کد زبان=fa}}</ref>
+# از تمام کشورها می‌خواهد بنابر مقررات بین‌المللی به حق کشتی‌رانی آزاد احترام بگذارند؛
+# بر حق کشتی‌رانی آزاد در آب‌های بین‌المللی و مسیرهای دریایی برای باربری به و از تمام بنادر و سازه‌های کشورهای ساحلی و کشورهایی که طرفیتی در درگیری‌ها ندارند تأکید مجدد می‌کند؛
+# از تمام کشورها می‌خواهد که به تمامیت ارضی کشورهایی که طرف جنگ نیستند احترام بگذارند و حداکثر خویشتن‌داری را اعمال نمایند و از هر اقدامی که می‌تواند به افزایش بیشتر و گسترش درگیری کمک نماید خودداری نمایند؛
+# حملات اخیر به کشتی‌های بازرگانی که به بنادر کویت و عربستان سعودی رفت و آمد دارند را محکوم می‌کند؛
+# می‌خواهد که این حملات بدون درنگ متوقف شده و هیچ مزاحمتی برای کشتی‌هایی که به کشورهایی رفت و آمد دارند که دخالتی در درگیری‌ها ندارند ایجاد نشود؛
+# تصمیم می‌گیرد که در صورت عدم رعایت قطعنامهٔ حاضر، شورا دوباره تشکیل جلسه دهد تا دربارهٔ اقدامات مؤثر که با وخامت اوضاع متناسب باشند به بحث بنشیند تا از کشتی‌رانی آزاد در منطقه اطمینان حاصل شود؛
+# از دبیرکل درخواست می‌کند از پیشرفت اجرای قطعنامهٔ حاضر گزارش دهد؛
+# تصمیم می‌گیرد تا موضوع را در دستور کار خود نگاه دارد.
+== واکنش‌ها ==
-قطعنامه در پایان اعلام کرد که در صورت عدم اجرای قطعنامه حاضر، مجدداً برای بررسی اقدامات بعدی که می تواند در این مورد انجام دهد، تشکیل جلسه خواهد داد. همچنین از [[خاویر پرز دکوئیار]]، دبیر کل درخواست کرد تا در مورد پیشرفت اجرای قطعنامه گزارش دهد.
+=== ایران ===
+اگرچه قطعنامه ۵۵۲ ایران را به دلیل حمله به کشتی‌ها محکوم می‌کرد، عراق نیز از قبل تعداد نامشخصی را مورد حمله قرار داده بود که منجر به ادعای عدم بیطرفی قطعنامه توسط ایران شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Ramazani, Rouhollah K. (1986). Revolutionary Iran: challenge and response in the Middle East. Johns Hopkins University Press. p. 106. ISBN 978-0-8018-3377-9.}}</ref> همچنین مقامات ایران، به‌خاطر عدم اشاره به عراق به خاطر آغازگر بحران و همین‌طور یکی از ادامه‌دهندگان حمله به نفت‌کش‌ها محکوم کردند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=قطعنامه‌های شورای امنیت دربارهٔ جنگ ایران و عراق در یک نگاه-مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی|نشانی=https://psri.ir/?id=q6xrpoj3uv|وبگاه=psri.ir|بازبینی=2024-06-17}}</ref> در نامه رسمی ایران به دبیرکل سازمان ملل، از نتیجه این قطعنامه که برگشت آرامش به کشتی‌رانی در خلیج فارس بود، استقبال شده بود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مروری بر 12 قطعنامه سازمان ملل در خصوص جنگ تحمیلی عراق علیه ایران|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/558871/مروری-بر-12-قطعنامه-سازمان-ملل-در-خصوص-جنگ-تحمیلی-عراق-علیه-ایران|وبگاه=خبرگزاری مهر {{!}} اخبار ایران و جهان {{!}} Mehr News Agency|تاریخ=2007-09-26|بازبینی=2024-06-17|کد زبان=fa}}</ref>
-این قطعنامه با ۱۳ رای موافق و دو رای ممتنع از نیکاراگوئه و زیمبابوه به تصویب رسید.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=متن اصلی http://unscr.com/files/1984/00552.pdf}}</ref>
-اگرچه قطعنامه ۵۵۲ ایران را به دلیل حمله به کشتی‌ها محکوم می‌کرد، عراق نیز از قبل تعداد نامشخصی را مورد حمله قرار داده بود که منجر به ادعای عدم بیطرفی قطعنامه توسط ایران شد. <ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Ramazani, Rouhollah K. (1986). Revolutionary Iran: challenge and response in the Middle East. Johns Hopkins University Press. p. 106. ISBN 978-0-8018-3377-9.}}</ref>
+=== دیگران ===
 در روزهای پس از تصویب این قطعنامه، دو فروند F-15 عربستان سعودی، دو فروند F-4 فانتوم ایرانی را بر فراز حریم هوایی عربستان سعودی سرنگون کردند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Hume, Cameron R. (1994). The United Nations, Iran, and Iraq: how peacemaking changed. Indiana University Press. p. 74. ISBN 978-0-253-32874-8.}}</ref>
@@ خط ۴۱: / خط ۵۱: @@
 * [[قطعنامه ۵۱۴ شورای امنیت]]
 * [[قطعنامه ۴۷۹ شورای امنیت]]
-* [[شورای امنیت]]
 * [[فهرست قطعنامه‌های شورای امنیت ۵۰۱ تا ۶۰۰]] (۱۹۸۲ – ۱۹۸۷)
 {{ویکی‌نبشته-کامل|قطعنامه ۵۵۲ شورای امنیت سازمان ملل متحد}}
 == پانویس ==
 {{پانویس}}
 {{قطعنامه‌های شورای امنیت ۱۹۸۴}}
-{{قطعنامه-خرد}}
 [[رده:ایران در ۱۹۸۴ (میلادی)]]
 [[رده:رویدادهای ژوئن ۱۹۸۴]]
 [[رده:قطعنامه‌های شورای امنیت در سال ۱۹۸۴]]
-[[رده:قطعنامه‌های شورای امنیت در مورد ایران|قطعنامه 0552]]
+[[رده:قطعنامه‌های شورای امنیت در مورد ایران|قطعنامه ۰۵۵۲]]
 [[رده:قطعنامه‌های شورای امنیت در مورد بحرین]]
 [[رده:قطعنامه‌های شورای امنیت در مورد عربستان سعودی]]