دولت های چپگرای ایرانی: تفاوت میان نسخهها
Wikinegarr (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Zastarbaba (بحث | مشارکتها) ویژگی پیوندهای پیشنهادی: ۲ پیوند افزوده شد. |
||
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<!-- الگوی پیشنهاد حذف را فقط مدیران میتوانند بردارند لطفاً آن را برندارید --> |
|||
{{نظرخواهی برای حذف/تاریخدار|page=دولت های چپگرای ایرانی|timestamp=20240609222921|year=۲۰۲۴|month=ژوئن|day=۹|جاed=yes|help=off}} |
|||
<!-- فقط برای استفادهٔ مدیران: {{پیشینه حذف|صفحه=دولت های چپگرای ایرانی|تاریخ=۹ ژوئن ۲۰۲۴|نتیجه=بماند}} --> |
|||
<!-- متن بعد از این پیام را میتوانید ویرایش کنید --> |
|||
'''دولت های چپگرای ایرانی'''، دولت هایی بودند که روئسای آنها صراحتاً رویه های اقتصادی تقویت کننده بخش عمومی و محدود کننده بخش خصوصی را جهت کاهش اختلافات طبقاتی و حمایت از طبقه کارگر، ترویج و پیگیری میکردند. برخی از روئسای این دولت ها مانند میرحسین موسوی، علاوه بر سیاستگذاری چپگرایانه، سابقه عضویت در احزاب سوسیالیست را نیز داشنه اند و برخی دیگر مانند شاپور بختیار، علناً دولت خود را دولت سوسیال دموکرات نامیده بودند.»<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=در یک نگاه: میرحسین موسوی|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/1735766.html|کوشش=رادیو فردا|تاریخ=2009-05-20|تاریخ بازبینی=2024-06-09|زبان=fa|نام خانوادگی=رادیوفردا}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Melliun Iran|نشانی=https://www.melliun.org/nehzat/n06/10/mabanibakh.htm|وبگاه=www.melliun.org|بازبینی=2024-06-09}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=کودتای ۲۸ مرداد؛ عامل تداوم سیاستهای وابستهگرایانه|نشانی=https://mejalehhafteh.com/2019/08/21/%da%a9%d9%88%d8%af%d8%aa%d8%a7%db%8c-%db%b2%db%b8-%d9%85%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%af%d8%9b-%d8%b9%d8%a7%d9%85%d9%84-%d8%aa%d8%af%d8%a7%d9%88%d9%85-%d8%b3%db%8c%d8%a7%d8%b3%d8%aa%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%db%8c/|وبگاه=مجله هفته – مجله سیاست بین المللی – سال هجدهم|تاریخ=2019-08-21|بازبینی=2024-06-09|کد زبان=fa-IR}}</ref> |
'''دولت های چپگرای ایرانی'''، دولت هایی بودند که روئسای آنها صراحتاً رویه های اقتصادی تقویت کننده بخش عمومی و محدود کننده بخش خصوصی را جهت کاهش اختلافات طبقاتی و حمایت از طبقه کارگر، ترویج و پیگیری میکردند. برخی از روئسای این دولت ها مانند میرحسین موسوی، علاوه بر سیاستگذاری چپگرایانه، سابقه عضویت در احزاب سوسیالیست را نیز داشنه اند و برخی دیگر مانند شاپور بختیار، علناً دولت خود را دولت سوسیال دموکرات نامیده بودند.»<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=در یک نگاه: میرحسین موسوی|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/1735766.html|کوشش=رادیو فردا|تاریخ=2009-05-20|تاریخ بازبینی=2024-06-09|زبان=fa|نام خانوادگی=رادیوفردا}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Melliun Iran|نشانی=https://www.melliun.org/nehzat/n06/10/mabanibakh.htm|وبگاه=www.melliun.org|بازبینی=2024-06-09}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=کودتای ۲۸ مرداد؛ عامل تداوم سیاستهای وابستهگرایانه|نشانی=https://mejalehhafteh.com/2019/08/21/%da%a9%d9%88%d8%af%d8%aa%d8%a7%db%8c-%db%b2%db%b8-%d9%85%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%af%d8%9b-%d8%b9%d8%a7%d9%85%d9%84-%d8%aa%d8%af%d8%a7%d9%88%d9%85-%d8%b3%db%8c%d8%a7%d8%b3%d8%aa%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%db%8c/|وبگاه=مجله هفته – مجله سیاست بین المللی – سال هجدهم|تاریخ=2019-08-21|بازبینی=2024-06-09|کد زبان=fa-IR}}</ref> |
||
== در دوران پهلوی == |
== در دوران پهلوی == |
||
=== دولت مصدق === |
=== دولت مصدق === |
||
در دوران پهلوی، دولت مصدق، به عنوان اولین دولت مرکزی چپگرا و سوسیال دموکرات سکولار در تاریخ ایران نیز شناخته میشوند. علاوه بر آنکه گروه های چپ اغلب از مصدق پشتیبانی میکردند، خود مصدق نیز به سیاست های کارگری و ضد سرمایه داری اشارتی کرده بود:«من به تمام مقرراتی که حمایت از رنجبر می کند، معتقدم . من غیر از حمایت از این طبقه مرامی ندارم و نمی خواهم کارگر به نفع سرمایه دار زبون و بیچاره شود»<ref>{{یادکرد وب|عنوان=کودتای ۲۸ مرداد؛ عامل تداوم سیاستهای وابستهگرایانه|نشانی=https://mejalehhafteh.com/2019/08/21/%da%a9%d9%88%d8%af%d8%aa%d8%a7%db%8c-%db%b2%db%b8-%d9%85%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%af%d8%9b-%d8%b9%d8%a7%d9%85%d9%84-%d8%aa%d8%af%d8%a7%d9%88%d9%85-%d8%b3%db%8c%d8%a7%d8%b3%d8%aa%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%db%8c/|وبگاه=مجله هفته – مجله سیاست بین المللی – سال هجدهم|تاریخ=2019-08-21|بازبینی=2024-06-09|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.pezhvakeiran.com/maghaleh-10338.html|عنوان=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=New Page 1|نشانی=https://www.manouchehr-salehi.de/Archiv/2012/Mosadegh-2012.htm|وبگاه=www.manouchehr-salehi.de|بازبینی=2024-06-09}}</ref> |
در دوران پهلوی، دولت مصدق، به عنوان اولین دولت مرکزی چپگرا و سوسیال دموکرات سکولار در [[تاریخ ایران]] نیز شناخته میشوند.{{مدرک}} علاوه بر آنکه گروه های چپ اغلب از مصدق پشتیبانی میکردند، خود مصدق نیز به سیاست های کارگری و ضد [[سرمایهداری|سرمایه داری]] اشارتی کرده بود:«من به تمام مقرراتی که حمایت از رنجبر می کند، معتقدم . من غیر از حمایت از این طبقه مرامی ندارم و نمی خواهم کارگر به نفع سرمایه دار زبون و بیچاره شود»<ref>{{یادکرد وب|عنوان=کودتای ۲۸ مرداد؛ عامل تداوم سیاستهای وابستهگرایانه|نشانی=https://mejalehhafteh.com/2019/08/21/%da%a9%d9%88%d8%af%d8%aa%d8%a7%db%8c-%db%b2%db%b8-%d9%85%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%af%d8%9b-%d8%b9%d8%a7%d9%85%d9%84-%d8%aa%d8%af%d8%a7%d9%88%d9%85-%d8%b3%db%8c%d8%a7%d8%b3%d8%aa%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%db%8c/|وبگاه=مجله هفته – مجله سیاست بین المللی – سال هجدهم|تاریخ=2019-08-21|بازبینی=2024-06-09|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.pezhvakeiran.com/maghaleh-10338.html|عنوان=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=New Page 1|نشانی=https://www.manouchehr-salehi.de/Archiv/2012/Mosadegh-2012.htm|وبگاه=www.manouchehr-salehi.de|بازبینی=2024-06-09}}</ref> |
||
=== دولت بختیار === |
=== دولت بختیار === |
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۱۲
این صفحه مطابق سیاست حذف ویکیپدیا برای حذف در نظر گرفته شدهاست. لطفاً اندیشههای خود را دربارهٔ این موضوع در نظرخواهی مربوط به این صفحه، که در صفحهٔ نظرخواهیهای برای حذف، قرار دارد، به اشتراک بگذارید. در ویرایش آزاد هستید، ولی صفحه نباید خالی شود و این آگاهسازی تا زمانی که بحث بسته شود نباید حذف شود. برای اطلاعات بیشتر، به ویژه دربارهٔ ادغام یا انتقال صفحه در مدت بحث، راهنمای حذف را بخوانید. |
دولت های چپگرای ایرانی، دولت هایی بودند که روئسای آنها صراحتاً رویه های اقتصادی تقویت کننده بخش عمومی و محدود کننده بخش خصوصی را جهت کاهش اختلافات طبقاتی و حمایت از طبقه کارگر، ترویج و پیگیری میکردند. برخی از روئسای این دولت ها مانند میرحسین موسوی، علاوه بر سیاستگذاری چپگرایانه، سابقه عضویت در احزاب سوسیالیست را نیز داشنه اند و برخی دیگر مانند شاپور بختیار، علناً دولت خود را دولت سوسیال دموکرات نامیده بودند.»[۱][۲][۳]
در دوران پهلوی[ویرایش]
دولت مصدق[ویرایش]
در دوران پهلوی، دولت مصدق، به عنوان اولین دولت مرکزی چپگرا و سوسیال دموکرات سکولار در تاریخ ایران نیز شناخته میشوند.[نیازمند منبع] علاوه بر آنکه گروه های چپ اغلب از مصدق پشتیبانی میکردند، خود مصدق نیز به سیاست های کارگری و ضد سرمایه داری اشارتی کرده بود:«من به تمام مقرراتی که حمایت از رنجبر می کند، معتقدم . من غیر از حمایت از این طبقه مرامی ندارم و نمی خواهم کارگر به نفع سرمایه دار زبون و بیچاره شود»[۴][۵][۶]
دولت بختیار[ویرایش]
دولت بختیار یکی دیگر از دولت هایی بود که مانند دولت مصدق برخاسته از جریان نهضت ملی بود، این دولت بار ها توسط خود بختیار و مفسران سیاسی، یک دولت چپگرای سوسیال دموکرات نامگذاری شد.[۷][۸] او گفته بود که همیشه پیرو این (تز) می باشد که اصولاً رژیم سرمایه داری به معنی استعمار و استثمار است.[۹]
در دوران جمهوری اسلامی[ویرایش]
دولت موسوی[ویرایش]
موسوی پیش از نخست وزیری، با گروههای چپ اسلامی مانند نهضت خداپرستان سوسیالیست نزدیکی داشت و از جمله کسانی بود که در جلسههای سخنرانی علی شریعتی در حسینیه ارشاد تهران حاضر میشد. او از جمله افرادی بود که در تأسیس جنبش مسلمانان مبارز که جریانی چپگرا بود با حبیبالله پیمان که از سوسیالیست های مشهور مسلمان بود، همکاری کرد.[۱۰] خامنهای که متعلق به جناح راست جمهوری اسلامی بود، با اجبار مجلس و روح الله خمینی مجبور شد علیرغم اختلاف نظرات جدی اش با موسوی، او را به عنوان نخست وزیر دولت انتخاب بکند. اختلافات موسوی و خامنه ای تا پایان دولت باقی ماندند و تقریبا تمام آنها به دلیل تمایل شدید موسوی به اقتصاد دولتی و ضدیت او با تقویت سرمایه داری و بخش خصوصی بود.[۱۱] [۱۲]خود خامنهای نیز در خصوص اختلافاتش با سیاست های چپگرایانه دولت موسوی کفته بود :«در دههی اول، پیشرفت را بسیاری از انقلابیون در الگوی چپ؛ چپ دههی شصت، یعنی الگوی گرایشمند به سوسیالیسم میدیدند. هر کس هم مخالفت میکرد، یک تهمتی، لکهای، چیزی متوجهش میکردند. یک عدهای از مسئولین، دستاندرکاران، فعالین عرصهی کار در جمهوری اسلامی، نگاهشان نگاه حاکمیت دولت و مالکیت دولت بود؛ خوب، این نگاه، نگاه غلطی بود. نگاه به پیشرفت کشور از زاویهی دید تفکر شرقیِ سوسیالیستیِ چپ محسوب میشد؛ این غلط بود.»[۱۳]
منابع[ویرایش]
- ↑ رادیوفردا (۲۰۰۹-۰۵-۲۰). «در یک نگاه: میرحسین موسوی». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۹.
- ↑ «Melliun Iran». www.melliun.org. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۹.
- ↑ «کودتای ۲۸ مرداد؛ عامل تداوم سیاستهای وابستهگرایانه». مجله هفته – مجله سیاست بین المللی – سال هجدهم. ۲۰۱۹-۰۸-۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۹.
- ↑ «کودتای ۲۸ مرداد؛ عامل تداوم سیاستهای وابستهگرایانه». مجله هفته – مجله سیاست بین المللی – سال هجدهم. ۲۰۱۹-۰۸-۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۹.
- ↑ https://www.pezhvakeiran.com/maghaleh-10338.html. پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ «New Page 1». www.manouchehr-salehi.de. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۹.
- ↑ «Melliun Iran». www.melliun.org. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۹.
- ↑ «چرا طبقه متوسط، چپ ها و روشنفکران از بختیار حمایت نکردند؟». BBC News فارسی. ۲۰۱۱-۰۸-۰۲. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۹.
- ↑ «مرکز بررسی اسناد تاریخی». historydocuments.org. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۹.
- ↑ رادیوفردا (۲۰۰۹-۰۵-۲۰). «در یک نگاه: میرحسین موسوی». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۹.
- ↑ «دائرة المعارف بزرگ اسلامی - مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی - کتابخانه مدرسه فقاهت». lib.eshia.ir. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۹.
- ↑ «میرحسین موسوی و ماجرای اختلافها در حزب جمهوری». پرتال جامع علوم انسانی. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۹.
- ↑ https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=1698. پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک); پیوند خارجی در|وبگاه=
وجود دارد (کمک); پارامتر|پیوند=
ناموجود یا خالی (کمک)