سومین جنگ ایران و ترکان: تفاوت میان نسخهها
جز ویرایش AbolfazlT2112 (بحث) به آخرین تغییری که AhmadDamirchi انجام داده بود واگردانده شد برچسب: واگردانی |
اصلاح تایپی برچسبها: برگرداندهشده ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۷: | خط ۷: | ||
| مکان = [[قفقاز جنوبی]] |
| مکان = [[قفقاز جنوبی]] |
||
| قلمرو = |
| قلمرو = |
||
| نتیجه = |
| نتیجه = وضع موجود قبل از نبرد(بینتیجه) |
||
| درگیر۱ = {{تصویر پرچمها|Derafsh Kaviani flag of the late Sassanid Empire.svg}} [[شاهنشاهی ساسانی]]{{سخ}}[[شاهزادهنشین ایبری]] |
| درگیر۱ = {{تصویر پرچمها|Derafsh Kaviani flag of the late Sassanid Empire.svg}} [[شاهنشاهی ساسانی]]{{سخ}}[[شاهزادهنشین ایبری]] |
||
| درگیر۲ = [[خاقانات ترک غربی]]{{سخ}}{{تصویر پرچمها|Byzantine Calvary cross potent (transparent).png}} [[امپراتوری بیزانس تحت خاندان هراکلیوس|امپراتوری بیزانس]] |
| درگیر۲ = [[خاقانات ترک غربی]]{{سخ}}{{تصویر پرچمها|Byzantine Calvary cross potent (transparent).png}} [[امپراتوری بیزانس تحت خاندان هراکلیوس|امپراتوری بیزانس]] |
نسخهٔ ۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۱۱
سومین جنگ ایران و ترکان | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
بخشی از جنگهای شاهنشاهی ساسانیان و گوکترکها و جنگ شاهنشاهی ساسانی و امپراتوری بیزانس (۶۰۲–۶۲۸) | |||||||
| |||||||
طرفهای درگیر | |||||||
شاهنشاهی ساسانی شاهزادهنشین ایبری |
خاقانات ترک غربی امپراتوری بیزانس | ||||||
فرماندهان و رهبران | |||||||
خسرو پرویز شهرپلنگ استفن یکم ایبری |
تون جبغو خان بوری شاد هراکلیوس |
سومین جنگ ایران و ترکان به حملهٔ خاقانات غربی ترک در سال ۶۲۶ میلادی، به ایران در زمان خسرو پرویز گفته میشود.
زمینهٔ تاریخی
ترکان در زمان ساسانیان و به سال ۶۰۰ میلادی به دو خاقانات شرقی و غربی بخش شدند. خاقانات شرقی ترک با امپراتوری چین سر جنگ داشتند و خاقانات غربی ترک راه پیکار با ایران را در پیش گرفتند. اندکی بعد رقابت و دشمنی میان دو خاقانات شرقی و غربی پدید آمد.
امپراتوری چین که خاقانات شرقی را دشمنی خطرناک میشمرد، راه اتحاد با خاقانات غربی ترک را در پیش گرفت. بدین ترتیب اتحاد سه گانهٔ بزرگی، شامل امپراتوری چین، خاقانات غربی ترک و امپراتوری بیزانس بر ضد ایران پدید آمد. چندی بعد خزران ساکن کرانههای ولگا و شمال دریای خزر نیز به سه دولت نامبرده پیوستند و اتحادی چهارگانه بر ضد شاهنشاهی ساسانی ترتیب دادند.
دولت ساسانی نیز کوشید تا با اتحادی دیگر به مقابله دشمنان برخیزد. نخست با خاقانات شرقی ترک اتحاد کرد سپس به منظور جلوگیری از پیوستن اردوی ترکان و خزران به لشکریان بیزانس کوشید، متحدی در قفقاز جستجو کند. این متحد، آوارها بودند که در شمال قفقاز میزیستند. بدین روال دو اتحاد بزرگ جهانی در زمان خسرو پرویز آخرین پادشاه مقتدر ساسانی، برضد یکدیگر تشکیل شد:
- اتحاد چهارگانهٔ امپراتوری چین، خاقانات غربی ترک، خزران و بیزانس.
- اتحاد سهگانهٔ ایران، آوارها و خاقانات شرقی ترک.[۱]
سقوط دژ دربند
استحکامات دربند (در روسیه کنونی) دیوار سنگی بسیار بلندی بود که در زمان خسرو انوشیروان ساخته شد. طول آن چهل کیلومتر و از کوهستان تا کرانهٔ دریای خزر امتداد داشت و خط دفاعی بسیار مستحکمی در برابر سواران مهاجم بهشمار میامد.
این دیوار که از تخته سنگهای بسیار بزرگ ساخته شده بود، هیجده تا بیست متر ارتفاع داشت. ۳۰ برج برفراز این دیوار قرار گرفته بود. دیوار سه دروازهٔ آهنی داشت که یک دروازهٔ آن به دریا گشوده میشد.
در سال ۶۲۶ میلادی خاقانات غربی ترک، جهت حمایت از بیزانس بطرف ایران حمله بردند. در این زمان جنگ شدیدی در جبهههای غرب ایران، بین خسرو پرویز و هراکلیوس در جریان بود.
ترکان این بار توانستند با فرماندهی خان بزرگ تون جبغو خان، ضمن حملات مداوم و پی در پی خویش خطوط دفاعی دربند را شکسته و به سوی جلگههای قفقاز سرازیر شوند.[۲]
تسخیر آران، قفقاز و گرجستان
بعد از سقوط دژ دربند که گذرناپذیر مینمود، ترکان توانستند اران (آلبانیای قفقاز) را تصرف کنند. در پی اران نوبت به گرجستان یا سرزمین ایبری رسید. ترکان و خزران شهر تفلیس (پایتخت گرجستان) را که از مراکز عمدهٔ بازرگانی بهشمار میرفت، محاصره کردند. دیری نپائید که سپاه هراکلیوس امپراتور روم شرقی هم به اردوی ترکان و خزران پیوست. در پای دیوار تفلیس دیدار سران سه سپاه با شکوه فراوان برگزار شد. در این حمله پادگان ایرانی شهر تفلیس، با دلاوری در برابر مهاجمان ایستادگی کرد. هراکلیوس با چهل هزار تن از سپاهیان روم، پای دیوار شهر تفلیس باقیماند ولی تون جبغو خان به علت طولانی شدن مدت محاصره، فرزند خود بوری شاد را به فرماندهی ترکان گمارده و خود بازگشت. این محاصره دو ماه بطول انجامید. سرانجام مهاجمان ناگزیر تفلیس را رها کردند.[۳]
جستارهای وابسته
پانویس
منابع
- رضا، عنایت الله. ایران و ترکان در روزگار ساسانیان. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۵
- ویکیپدیای انگلیسی
- ۶۲۷ (میلادی)
- ۶۲۸ (میلادی)
- ۶۲۹ (میلادی)
- آذربایجان در قرون وسطی
- آسیا در ۶۲۷ (میلادی)
- آسیا در ۶۲۸ (میلادی)
- آسیا در ۶۲۹ (میلادی)
- آسیای مرکزی
- اقوام ترکتبار
- امپراتوری روم شرقی در دهه ۶۲۰ (میلادی)
- امپراتوری ساسانی در دهه ۶۲۰ (میلادی)
- ایران در سده ۷ (میلادی)
- تاریخ آذربایجان
- تاریخ جمهوری آذربایجان
- تاریخ قفقاز
- تاریخ گرجستان
- تاریخ نظامی گوکترکان
- جنگ ایران و روم شرقی (۶۲۸–۶۰۲)
- جنگهای امپراتوری بیزانس
- جنگهای ایران در قفقاز
- جنگهای ایران و ترکان در دوران ساسانیان
- جنگهای خسرو پرویز
- جنگهای شاهنشاهی ساسانی
- درگیریهای دهه ۶۲۰ (میلادی)
- گرجستان در سده ۷ (میلادی)
- گوکترکان