بحث:زبان فارسی باستان

زبان فارسی باستان این نوشتار در ردهٔ فعالیت‌های ویکی‌پروژهٔ زبان‌های ایرانی قرار دارد. پروژهٔ زبان‌های ایرانی تلاشی است برای گسترش، بهسازی و استاندارد کردن نوشتارهای مرتبط با زبان‌های ایرانی. اگر میل به همکاری دارید، لطفاً از برگهٔ پروژه دیدن کنید؛ مکانی که می‌توانید به پروژه بپیوندید و فهرست از انجام‌دادنی‌ها را ببینید.

/

نام این زبان فارسی باستان است. نام باستانی آن هیچ‌گاه پارسی نبوده‌است. هیچ منبع آکادمیک فارسی وجود ندارد که نامش را پارسی باستان بخواند. اینکه مثلا پارسی نویسی کرده باشیم و نامش را پارسی باستان بخوانیم در شأن دل‌نوشته نویسی است نه نوشتار آکادمیک و دانشنامه‌ای. زبان رسمی کشور ما نامش فارسی است نه پارسی. نام رسمی زبان رسمی ایران فارسی است. شکل دوره میانه آن فارسی میانه‌است که در دوره ساسانی رایج بوده و به گونه باستانی‌اش هم که در زمان هخامنشیان (دوران باستان) تعلق داشته لاجرم می‌گویند فارسی باستان. داریوش و کوروش و خشایار در هیچ کتیبه‌ای نام زبانشان را پارسی عنوان نکرده‌اند.

درضمن تمام نوشته‌های آکادمیک و تخصصی فارسی درباره این زبان فقط به "فارسی باستان" اکتفا می‌کند. دکتر ابوالقاسمی پیشکسوت زبانهای باستانی ایران این زبان را صرفا "فارسی باستان" می‌نامد. دکتر چنگیز مولایی اثر دانشگاهی خود را "راهنمای فارسی باستان" نامگذاری می‌کند. دکتر ژاله آموزگار استاد پهلوی شناس در ترجمه کتیبه‌های هخامنشی که بهمراه دکتر نازیلا خلخالی منتشر کرده یک نام را بکار می‌برد و آن شکل دانشگاهی آن یعنی "فارسی باستان" است. نام واحد تحصیلی برای دانشجویان رشته فرهنگ و زبان‌های باستانی "نوشته‌های فارسی باستان" است نه چیز دیگر. نام پارسی باستان جز برای دلنوشته نویسی رایج نیست و با این واگردانی‌های بی‌مورد، اعتبار این مقاله را که به طرز حرفه‌ای و آکادمیک در حال کامل شدن است خراب نکنید دوستان.Ẁє౹રαhЯάℳ (بحث) ‏۹ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۹:۴۴ (UTC)

در آن دوره چیزی به نام «فارسی» وجود نداشته‌است. بلکه همیشه و همیشه در دورهٔ هخامنشی نام «پارسی» بر آن بوده‌است. شاید بتوان فارسی دری را به صورت فارسی نوشت اما پارسی باستان از ابتدا پارسی بوده‌است. لطفا مقاله را به فارسی باستان انتقال ندهید. پارسی باستان نام صحیح آن است. دوستدار شما -- Armanjafari ^{☺گفتگو} ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۱:۵۴ (UTC)

من مقاله را دوباره به فارسی باستان انتقال می‌دهم. دوتا پارگراف نوشتم توضیح دادم. نام علمی و دانشگاهی این زبان فارسی باستان است. اینجا دانشنامه‌است. شما یک سند نصفه و نیمه نشان بنده بدهید که نام پارسی بر روی زبان کتیبه‌های هخامنشی در آن دوره بکار می‌رفته. نه گرامی در هیچکدام از کتیبه‌های باستانی نام پارسی برای زبان بکار نرفته در ضمن واژه "پارسی" خودش یک واژه فارسی است. تنها یکبار به نام زبان در کتیبه بیستون اشاره شده و نامش را داریوش زبان "آریه" معرفی می‌کند که فارسی باستان، مادی، اوستایی را هم شامل می‌شده. انتخاب نام "فارسی باستان" برای این زبان فقط و فقط به این دلیل است که شکل باستانی زبان رسمی امروز ایران است. زبان رسمی امروز ایران فارسی نام دارد شکل دوره میانه آن می‌شود فارسی میانه و شکل دوره باستان آن هم می‌شود فارسی باستان. والسلام مقاله را به فارسی باستان ارجاع دادم چرا که هیچ منبع دانشگاهی و علمی و معتبر فارسی آن را چیز دیگری معرفی نکرده‌است.Ẁє౹રαhЯάℳ (بحث) ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۲:۱۱ (UTC)

ما کاری به زبان کنونی ایران نداریم. نام آن پارسی باستان بوده‌است. چون نام کشور کوروش بزرگ «پارس» بوده‌است، بنابراین زبان امپراتوری هخامنشی نیز «پارسی» بوده‌است که امروزه به فارسی تغییر یافته‌است. -- Armanjafari ^{☺گفتگو} ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۲:۲۶ (UTC)

اگر منبع معتبری دارید که در آن از "پارسی" استفاده شده‌است ارائه دهید تا سرش بحث کنیم در غیر اینصورت نام مقاله «فارسی» باقی می‌ماند. MaHaN ^MSG ‏ ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۲:۲۹ (UTC)

برای نمونه متن کامل سنگ‌نبشته بیستون را مطالعه‌کنید. شما اگر ثابت کنید که قوم «پارس‌ها» نامشان «فارس‌ها» بوده‌است یا نام «خلیج پارس» از گذشته‌های دور «خلیج فارس» بوده‌است، من هم این زبان را قبول می‌کنم. -- Armanjafari ^{☺گفتگو} ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۲:۳۱ (UTC)

متن کامل سنگ‌نبشته بیستون و قوم پارس چه ارتباطی به نام این مقاله دارند؟ شما باید منبع معتبر و آکادمیکی ارائه دهید که در آن عبارت "زبان پارسی باستان" به عنوان نام رسمی این زبان ارائه شده باشد. MaHaN ^MSG ‏ ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۲:۳۶ (UTC)

لطفا ترجمه کتیبه بیستون را نخوانید. در متن فارسی باستان کتیبه نام زبان یک جا آریه عنوان شده. درضمن از واژه پارسَ بمعنی سرزمین فارس و مردم اهل سرزمین فارس یاد شده. فارسی باستان یک واژه قراردادی است که پس از کشف و خوانش نوشته‌های هخامنشیان توسط مستشرقین به این زبان داده شد و از همان نخست به صورت فارسی باستان ترجمه شد. نام این زبان هیچوقت پارسی باستان نبوده‌است. Ẁє౹રαhЯάℳ (بحث) ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۲:۳۷ (UTC)

درود. مقاله زبان‌های ایرانی را هم ببینید. وقتی اکثریت در ویکی می‌نویسند پارسی باستان، حتما دلیلی دارند. بهتر است از فردی تخصصی‌تر بپرسیم که نام اصلی این زبان چیست. -- Armanjafari ^{☺گفتگو} ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۲:۴۲ (UTC)

اکثریت ویکی که سهل حتی اگر تک تک انسان‌های جهان هم بر نام خاصی تاکید کنند من و شما به عنوان ویکی‌نویس حق نداریم بدون منبع معتبر تغییری در آن نام ایجاد کنیم. خوشحال خواهم شد اگر نظر سوم (یا بهتر است بگویم چهارمی) در اینباره ارائه شود. MaHaN ^MSG ‏ ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۳:۱۳ (UTC)

اصلا بهتر است در وپ:نبا قرار دهیم. دوستدار شما -- Armanjafari ^{☺گفتگو} ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۳:۱۵ (UTC)

پس لطفا خودتان زحمت آغاز نظرخواهی را بکشید. MaHaN ^MSG ‏ ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۳:۱۸ (UTC)

چشم. الآن در وپ:نبا قرار می‌دهم. دوستدار شما -- Armanjafari ^{☺گفتگو} ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۳:۱۹ (UTC)

نظرخواهی در این مورد معنایی ندارد. وقتی ما منابع معتبری داریم که آن را به صورت فارسی باستان نوشته‌اند و کسی هم منبع معتبری هم برای پارسی باستان یا هر نام دیگری ارائه نداده است پس جایی برای بحث و اختلاف نمی‌ماند. خیلی ساده صفحه محافظت می‌شود. هر کس در هر زمان منبعی داشت که این نام اشتباه است و نام دیگری درست است منبعش را در همین صفحه بحث مینویسید و مقاله منتقل می‌شود. --همان (بحث) ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۴:۰۷ (UTC)

پارسی باستان

اگر می بینیم که دولت ایران زبان پارسی را فارسی می نامد پبرو یک رسم نادرست است که تحمیلی هم هست. واژه فارسی اصلا نزد من رسمیت ندارد.

زبان ما پارسی است پس نیای این زبان باید پارسی باستان خوانده شود.

فارسی باستان؟

فارسی به خودی خود تغییر کرده ی واژه پارسی است و نام زبان امروز مردم ما به شمار می رود و به نوعی زبانی امروزی "از زبان بارسی (زبان قبل از دوره ی اسلام و عرب در ایران)" است.

من فکر نمی کنم چیزی به نام "فارسی باستان" وجود داشته باشد و یا ما داشته باشیم! فارسی یک زبان امروزی است با ریشه های کهن که با تغییراتی در دوران آن را به فارسی می شناسیم، که همان تغییر کرده ی زبان پهلوی است و تغییر کرده است در طول دوران و به امروز رسیده.در زبان باستانی ایرانیان چیزی به "نام فارسی یا زبان فارس" وجود خارجی ندارد. (در هیج کتب و منبعی مشاهده نشده) زبان دوران باستان پارس و در قبل از اسلام در زمان ساسانی "پهلوی" بوده.

لطفا در مورد تیتر مقاله به این مسئله توجه فرمایید. ما در منابع ادبی و منابع تاریخی در دوران باستان چیزی به نام اینکه زبان هخامنشیان یا اشکانیان فارسی بوده با خظ فارسی داشته اند، نداریم.

پیشنهاد می کنم (تیتر مقاله به "پارسی باستان" تغییر کند).

باتشکر Mahsa87 (بحث) ‏۵ نوامبر ۲۰۱۳، ساعت ۱۹:۰۷ (UTC)

تغییر واژه ها (پارسی) به (فارسی) بر خلاف سیاست

اخیراً واژه های پارسی به فارسی تغییر پیدا کرده اند، در حالیکه خود عنوان مقاله هم میتواند و بهتر است پارسی باستان باشد. مگر مقصود کشتن و از بین بردن واژه پارسی است؟ به هر حال این خلاف سیاست است که متن مقاله را بدون دلیل عربی سازی یا پارسی سازی کنیم و اینکه عنوان مقاله فارسی باستان است دلیل بر این کار نمیشود چرا که اشکال از عنوان است. این همه واژه پارسی چرا باید تغییر کنند؟ این مسئله فرای مسله سره نویسی است. این تغییر واژه ها بدون دلیل است. خب عنوان را درست باید کرد. لطفاً پاسخ بدهید. چطور زمانی که یک نفر یک واژه عربی را تغییر داد به واژه هم معنی اش با شدت قطع دسترسی شد و حالا یک دفعه این طور پاکسازی بشود؟--Companionship (بحث) ‏۲۴ دسامبر ۲۰۱۳، ساعت ۰۶:۰۳ (UTC)

ویکی‌پدیا:نظرخواهی برای انتقال/زبان فارسی باستان--MaHaN ^MSG ‏ ‏۲۴ دسامبر ۲۰۱۳، ساعت ۰۶:۲۰ (UTC)

با تشکر از توجه شما. خب این چه چیزی را نشان میدهد؟ 3 نفر در مقابل 3 یا 2 نفر؟ اولاً مگر نمیشود دوباره نظرخواهی با تعداد شرکت کننده بیشتر کرد؟ دوماً میتوان تعدادی از واژه ها به فارسی تغییر داد اما تغییر گسترده و دل به خواه یک به نفر باز هم بر خلاف سیاست ها بوده و هست. خب الان اگر یک نفر پنجاه کلمه عربی یک مقاله را به هم معنی درست فارسی تبدیل بکند خود شما چه عکس العملی در مقابل انجام میدهید؟--Companionship (بحث) ‏۲۴ دسامبر ۲۰۱۳، ساعت ۰۶:۲۸ (UTC)

دقیقاً این یک نوع از بین بردن و پاکسازی تدریجی است.--Companionship (بحث) ‏۲۴ دسامبر ۲۰۱۳، ساعت ۰۶:۲۹ (UTC)

به نظر میرسد به جای جمع بندی نظر شخصی جمع بندی کننده اعمال شده است. در شاهنامه که همیشه پارسی آمده به جز یکی دو بار. البته شاهنامه (که به فارسی امروزی نوشته شده نه پارسی باستان) جز منبع نیست چون شاهنامه از نظر برخی که تحت تأثیر دولت ها هستند یا برخی که دشمنی دارند منبع به حساب نمی‌آید.--Companionship (بحث) ‏۲۴ دسامبر ۲۰۱۳، ساعت ۰۶:۳۳ (UTC)

نام فارسی باستان مغرضانه است!

فارسی باستان یک نام مغرضانه و نادرست برای این مقاله است. میشود براین ایراد گرفت که نام "فارسی نو" همان "زبان فارسی" حال را، بعضی اوقات "زبان پارسی" ذکر میکنند. زیرا زبانی که امروزه میشناسیم و به آن تکلم داریم، به نام "فارسی" جا افتاده است و یک زبان کاملا ترکیبی است و همینطور این نام سرشناسی کافی ای نسبت به دیگر تعبیر ها دارد.

ولی در مورد این مقاله، موضوع کاملا اشتباه برداشت شده است...استفاده از عنوان "فارسی باستان" برای این مقاله بسیار اشتباه و همینطور مضحک است. این عنوان سرشناسی تاریخی و ادبی ندارد. نمونه والای آن نیز در کتب ادبی کلاسیک ما مانندک گلستان،شاهنامه و...، که همواره از "زبان پارسی" یاد شده است نه زبانی به نام "فارسی"!. باری، این مقاله اشاره به یک زبان باستانی دارد و نمی توان گفت که مثلا در پانصد سال پیش از میلاد مسیح، در ایران قومی به نام فارس وجود داشته و زبان آن ها هم "زبان فارسی باسنان" بوده است. این عملرد فراتر اصل نام و منابع آکادمیک و موضوع سره نویسی است و مغلطه آمیز است... تغییر نام "زبان پارسی باستان" به "زبان فارسی باستان"، کاملا مغرضانه و مضحک است و بر خلاف سیاست است. شباهنگ ویکی (بحث) ‏۱۵ آوریل ۲۰۱۴، ساعت ۰۴:۴۳ (UTC)

زبان فارسی باستان

فردی که ادعا می‌کند یک زبان بی صاحب در کتیبه‌ها پیدا شده و پان فارسیستها!! می‌گویند فارسی باستان است آن هم بدون منبع نخست باید بگویم ما هیئت و زهتابی نداریم مثل شما که تاریخ جعل کنند و همه ارجاعهایمان همانها باشند. دوم اینکه تا دلتان بخواهد منابع بی طرف در این باره وجود داره اگر شما چشمی برای دیدنش داشته باشید. یکی از ده‌ها نمونه اش این است. ایروونی (بحث) ‏۱۵ مارس ۲۰۱۶، ساعت ۱۵:۳۴ (UTC)

اینکه این زبان نامش امروزه «زبان فارسی باستان» هست و باید این نام روی مقاله باشد و با همین نام هم درباره‌اش سخن گفته شود، بی‌گفتگو و روشن است. این زبان را چیزی جز این نمی‌توان خواند؛ ولی اینکه حالا «فارسی باستان» یا «پارسی باستان» باشد جای گفتگو دارد، همانگونه که در اینجا پارسی باستان گرفته شده. باید بررسی کرد دید در منابع معتبر این زبان‌ها (دیگری پارسی میانه است) را بیشتر فارسی فلان‌دوره خواندند یا پارسی فلان‌دوره. -- کوهی (گفتگو) ‏۱۵ مارس ۲۰۱۶، ساعت ۱۷:۰۹ (UTC)

پیوندهای خارجی اصلاح شدند (اکتبر ۲۰۱۹)

سلام همکاران ویرایشگر.

من به‌تازگی ۱ پیوند خارجی موجود در زبان فارسی باستان را اصلاح کردم. لطفاً ویرایشم را بازبینی کنید. اگر پرسشی دارید یا می‌خواهید ربات پیوندها یا چند صفحه را نادیده بگیرد، لطفاً این راهنمای ساده را برای دریافت اطلاعات بیشتر ببینید. من تغییرات زیر را انجام دادم:

• بایگانی https://web.archive.org/web/20100926012458/http://persianacademy.ir/UserFiles/File/OSOUL/310488.pdf به http://www.persianacademy.ir/UserFiles/File/OSOUL/310488.pdf افزوده شد.
• برچسب {{پیوند مرده}} به http://ancient.ir/words اضافه شد.

لطفاً برای اصلاح خطاهای ربات به راهنما مراجعه کنید.

با احترام.—InternetArchiveBot (گزارش اشکال) ‏۲۰ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۲۹ (UTC)

نظرخواهی برای انتقال زبان فارسی باستان به زبان پارسی باستان

بحث زیر پایان یافته‌است و به‌زودی بایگانی خواهد شد.

درود. از آنجا که در اکثر منابع از پارسی باستان بجای فارسی باستان استفاده شده و فارسی نام زبان امروزی و معرب پارسی و متعلق به دوران بعد از اسلام است، پیشنهاد من این است که هرچه زودتر این عنوان به عنوان درست، یعنی پارسی باستان، منتقل شود. فارسی باستان را من تا پیش از ویکیپدیا ندیده بودم. سایر مقالاتی که در نام آن‌ها فارسی میانه/باستان وجود داشت را انتقال دادم اما این یکی را تنها مدیران می‌توانند منتقل کنند. در وپ:دا درخواست انتقال دادم که کاربر یاماها۵ گفتند نظرخواهی برایش ایجاد کنم.

موافق

• موافق با توجه به دلایلی که در بالا گفتم. Taddah (بحث) ‏۱ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۱۹:۴۶ (UTC)
• موافق فارسی باستان با خود نوعی پارادوکس را حمل می‌کند! برسام (بحث) ‏۲ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۰۲:۳۴ (UTC)
• موافق Editor-1 (بحث) ‏۲ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۰۳:۵۸ (UTC)
• موافق این مقاله را با مقاله «زبان فارسی» اشتباه نگیرید. جدا هستند و «زبان پارسی باستان» برای این موضوع، بی‌طرف‌تر و دارای بار درکی آسان‌تری است. Europe V (بحث) ‏۶ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۰۲ (UTC)
• موافق همانطوری که دوستان فرمودند در فارسی باستان یک پارادوکس و ناهماهنگی است و ناجور می‌نماید. در دانشنامه رشد هم از عنوان پارسی باستان استفاده شده و چنان عبارت بی‌کاربرد و تازه‌ای نیست. به نظر من با استفاده از عنوان پارسی به نوعی بیان می‌شود که منظور آن فارسی کهن‌تر است و فرد خواننده راحتتر و بهتر به ای موضوع پی می‌برد. RIZORIUS^TALK ‏۴ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۷:۵۳ (UTC)

مخالف

• مخالف نام مقاله اصلی‌اش زبان فارسی است، بدیهی است که سایر مقالات وابسته (شامل زبان پارسی میانه که منتقل شده‌است) هم باید به همان شیوه نام‌گذاری شوند. اینکه فارسی با ف معرب است و مربوط به بعد از اسلام، نمی‌دانم چه اهمیتی دارد و مطابق کدام قانون ویکی‌پدیاست. برای این زبان (شامل اسلافش و اخلاف احتمالی‌اش) تنها یک نام در فارسی دری رایج است و آن «فارسی» است. به علاوه باید چند منبع از آن منابعی که می‌گویید را معرفی کنید. مثلا در ترجمه کتاب بسیار معروف راهنمای زبان‌های ایرانی همانطور که از مدخل ویکی‌پدیایش پیداست، از «فارسی باستان» و «فارسی میانه» استفاده کرده‌اند. Shawarsh (بحث) ‏۲ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۱۹:۲۹ (UTC)
• همچنین ویکی‌پدیا:نظرخواهی برای انتقال/زبان فارسی باستان را نیز مطالعه کنید؛ نظر کاربر Ẁє౹રαhЯάℳ به خوبی توضیح می‌دهد چرا پارسی باستان (و میانه) نه. Shawarsh (بحث) ‏۲ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۱۹:۳۵ (UTC)
• مخالف وقتی ژاله آموزگار می‌گوید «فارسی باستان»[۱] بر چه اساس «فارسی باستان» غلط پنداشته شده است؟ ‏4nn1l2 (بحث) ‏۲۱ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۲۰:۴۶ (UTC)
• «فارسی باستان» ۹۹ بار در مجلات و ژورنال‌ها به کار رفته و «پارسی باستان» فقط ۲۰ بار. ‏4nn1l2 (بحث) ‏۲۱ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۲۰:۵۰ (UTC)

  اجماع برای انتقال وجود دارد. Persia ☘ ‏۲۲ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۱۵ (UTC)