نوید افکاری

نوید (فرشید) افکاری سنگری (زاده ۱۳۷۲ فرزند حسین) کشتی‌گیر ایرانی است که از معترضان اعتراضات مرداد ۱۳۹۷ ایران بود. او به ادعای حکومت جمهوری اسلامی بخاطر شرکت در این اعتراضات دستگیر و به جرم محاربه و همچنین قتل یک مأمور امنیتی در جریان اعتراضات در شیراز و فهرستی از اتهامات دیگر به دو بار اعدام، ۶ سال و ۶ ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شد. او که در هنگام منتشر شدن خبر اعدامش ۲۷ سال داشت، در گذشته دارای چند عنوان قهرمانی کشتی کشوری بوده‌است.

نوید دارای دو برادر دیگر به نام‌های وحید افکاری سنگری (زاده ۱۳۶۴) و حبیب افکاری سنگری (زاده ۱۳۷۰) است که وحید نیز به ۵۴ سال و ۶ ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق و حبیب به ۲۷ سال و ۳ ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شد. پرونده این سه برادر به ترتیب در دادگاه کیفری استان فارس و دادگاه انقلاب شیراز به دلیل اتهامات متعدد مورد بررسی جداگانه قرار گرفت و وحید و نوید دارای یک وکیل تسخیری بودند، اما حبیب هیچ وکیلی نداشت.

به گفته خبرگزاری هرانا، سعید دشتکی، ۲۲ ساله اهل شیراز به عنوان متهم ردیف چهارم پرونده همراه با برادران است. او مجموعاً به تحمل ۱۷ سال و ۹ ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق و پرداخت دیه بالمناصفه بخاطر «اخلال در نظم عمومی» و «توهین به مأمورین در حین انجام وظیفه» و «تمرد نسبت به مأمورین در حین انجام وظیفه» و «جرح عمدی با شی برنده» و «تبانی و اجتماع جهت ارتکاب جرم» محکوم شده‌است.

شغل نوید و وحید گچکار بوده و حبیب به جوشکاری مشغول بود.

فهرست اتهام‌های نوید افکاری و برادرانش بسیار طولانی است (۲۰ اتهام توسط شعبه ۱۱۶ دادگاه کیفری ۲ استان فارس صادر شده) و در میان آنها عناوینی نظیر تشکیل «دسته‌ای معاند نظام با مقاصد برهم زدن امنیت کشور»، «سرفت مقرون به آزار»، «نگهداری اموال مسروقه» و «توهین به رهبری» به چشم می‌خورد، اما مهم‌ترین اتهام وی، قتل یک بسیجی در شرکت آب و فاضلاب کازرون بود که منجر شد دادگاه انقلاب و دادگاه کیفری شیراز او را به اعدام محکوم کنند. نام فرد کشته‌شده «حسن ترکمان» عنوان شد و تاریخ کشته شدنش نیز به هفته دوم مرداد ۱۳۹۷ بازمی‌گردد. برخی خبرگزاری‌های نزدیک به نهادهای امنیتی گفتند او یکی از نیروهای امنیتی حاضر در تجمعات شیراز بود.

نامه‌ای از نوید افکاری منتشر شد که در آن نوشته بود که همهٔ اعترافات وی تحت شکنجه روحی و جسمی بوده‌است، از جمله اینکه روی صورتش پلاستیک کشیده بودند و او تا مرز خفگی و مرگ پیش رفته مجبور به اقرار به مطالب ساختگی شده‌است.

بهیه نامجو، مادر نوید افکاری، در مصاحبه‌ای گفت آنها پسرانش را شکنجه کردند تا علیه همدیگر شهادت دهند و وحید تحت همین شکنجه‌ها، تا دو بار اقدام به خودکشی کرده‌است. او تأیید کرد که همسر و دامادش نیز بازداشت شده‌اند و پسرانش در یک «دادگاه ناعادلانه» و بدون «هیچ مدرکی» قرار گرفتند. حبیب ۳ ماه بعد از عروسی‌اش بازداشت شد (۲۲ آذر ۱۳۹۷) ولی نوید و وحید «چند روز» بعد از اعتراضات بازداشت شدند. (۲۶ شهریور ۱۳۹۷)

صدایی ضبط شده از وحید افکاری دربارهٔ روز دادگاه شد که گفته بود:

خانواده مقتول از همان اول هر گونه آشنایی با ما را منکر شدند. به قاضی گفتم اگر کسی شاهد بوده، برای شهادت احضارش کنید. اگر خطوط موبایل من در منطقه وقوع قتل آنتن‌دهی داشته، یا دوربینی من را ثبت کرده، نشان دهید. اگر آلت جرمی از من یا خانه ما کشف شده، نشان دهید؛ ولی بدون شک همچین ادله‌ای وجود خارجی نداشته؛ چون ما بی‌گناه بودیم. قاضی به نام مهرداد تهمتن فقط ما را نگاه می‌کرد. من گفتم شهودی دارم که نشان می‌دهد من در زمان قتل جای دیگر بودم و من را دو سال بی‌گناه در زندان نگه داشتید. وقتی اینها را می‌گفتم قاضی فقط خندید و تمسخر کرد و پرسید اتهامت را قبول داری یا نه. من می‌خواستم خبرنگاران و رسانه‌ها در دادگاه باشند اما قاضی مخالفت می‌کرد."

جزئیات پرونده

در ۱۰ شهریور ۱۳۹۹، فایل صوتی از نوید افکاری منتشر شد که او با رد اتهامات خود، تأیید کرد که زیر شکنجه مجبور به اعتراف شده‌است و قاضی پرونده این اعترافات زیر شکنجه را نمی‌پذیرد و شاهد را احضار نمی‌کند. به گفته نوید افکاری گزارش پزشک قانونی تأیید کرده که او شکنجه شده و یک شاهد (به اسم شاهین ناصری) او را هنگام شکنجه شدن در اداره آگاهی شیراز دیده‌است. به گفته این شاهد:

یک روز در آگاهی در راهرو صدای داد و بیداد و التماس شنیدم. سروان همراهم از من خواست که در راهرو بایستم تا او برگردد. رفت در یک اتاق را باز کرد. من هم از روی کنجکاوی رفتم ببینم چه خبر است. دیدم دو نفر لباس شخصی در یک اتاقی با فحاشی و باتوم و لوله نوید را با بی‌رحمی تمام کتک می‌زنند. بهش می‌گفتند هر چی ما می‌گیم درسته. چیزایی که می‌گیم می‌نویسی یا نه؟ نوید هم التماس می‌کرد نزنید، من کاری نکردم. دست‌هاش هم می‌آورد روی سرش. یکی از مامورهایی که بعداً فهمیدم اسمش عباسی است همچین کوبید روی دستش که نوید ضجه بلندی زد و از حال رفت.

شاهین ناصری در ادامه اضافه کرد:

من در سه دادسرا در این رابطه شهادت دادم. در دادسرای جرایم امنیتی که رفتم برای شهادت بازپرس شعبه گفت در آگاهی چه دیدی؟ من دیده‌هایم را توضیح دادم. بازپرس با لحن بدی گفت تو داری در پرونده امنیتی دخالت می‌کنی. پدرت را درمی‌آورم. همین مامورها را وادار می‌کنم که به خاطر تهمت و افترا ازت شکایت کنند. ذوبت می‌کنم.

در یک فایل صوتی دیگر، نوید افکاری گفت که دست راستش از چند نقطه شکسته و علاوه بر تأیید پزشک قانونی، نتوانست با پزشک ملاقات کند. او همچنین تأیید کرد که فرد کشته شده (حسن ترکمان) را نمی‌شناسد «ولی زیر شکنجه به خاطر نجات خانواده‌ام و به خاطر وحید تن به خواسته‌های آنان دادم.».

نوید افکاری در رابطه با موتور سکلیت موجود در صحنه جرم، گفت:

آقای بهروزی در بازسازی صحنه می‌نویسد این همان موتوری است که با آن قتل انجام شده‌است. آیا کارشناسی شده که این همان موتور است؟ موتور آمده در حیاط آگاهی و از آن فیلم گرفته شده‌است. پلاک موتور برادر من وحید افکاری با پلاک موتوری که در صحنه قتل مشاهده شده متفاوت است. آقای بهروزی که می‌داند خانواده شکات و کارشناسان و همسر مقتول همگی می‌گویند از فلان موتور شکایت دارند. پس چرا از این موتور فیلم گرفته‌اند؟

همچنین افکاری تأیید کرد وکیل آنها زیر فشارهای امنیتی باعث شده که استعفاء کند و هیچ وکیلی از روی ترس، پرونده را قبول نمی‌کند. او در مدت بازداشت تا دومین بار اعتصاب غذا به مدت ۲۰ روز کرد و یک بار «با پاره کردن گردنش توسط شیشه» اقدام به خودکشی کرد.

وکالت پرونده

بعد از انتشار این خبر، حسن یونسی وکالت پرونده نوید افکاری را بر عهده گرفت و در توییتر گفت:

هیچ تصویری از لحظه ارتکاب جرم (قتل مرحوم حسن ترکمان کارمند حراست اداره آبفا) وجود ندارد. فیلم مورد ادعا مربوط به یک ساعت قبل از زمان قتل است. توضیحات به زودی منتشر خواهد شد

مهدی محمودیان، عضو انجمن دفاع از حقوق زندانیان، در توییتر گفت:

به عنوان کسی که بیش از ۱۰۰۰صفحه از این پرونده را خوانده‌ام اعلام میکنم این ادعای خبزگراری میزان دروغ محض است و هیچ تاکید میکنم هیچ فیلمی که نشان بدهد #نوید_افکاری و یا برادرانش در این قتل دست داشته‌اند وجود ندارد حتی اندازه یک فریم

واکنش‌ها

بعد از صدور حکم اعدام

• نازنین بنیادی، بازیگر و فعال حقوق بشر ایرانی-بریتانیایی، که سفیر سازمان عفو بین‌الملل بریتانیا نیز است، در حساب توییتر خود اعلام کرد که خواهان توقف حکم اعدام است و نوشت که بستگان آقای افکاری می‌گویند که او تحت شکنجه اعتراف کرده‌است.
• رضا پهلوی در توئیتی از مردم ایران تقاضا کرد که برای نجات نوید اعتراضی برپا کنند.
• مریم رجوی در فراخوانی اعلام کرد که حکم اعدام نوید افکاری قهرمان ورزشی باید متوقف شود.

جستارهای وابسته

• اعدام نکنید
• اعتراضات ۱۳۹۷ ایران
• نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران