واکنش نیرن‌اشتاین

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
واکنش نیرن‌اشتاین
نامگذاری شده پس از ماکسیمیلیان نیرن‌اشتاین
نوع واکنش واکنش‌های تشکیل پیوند کربن-کربن

واکنش نیرن‌اشتاین(به انگلیسی: Nierenstein reaction) یک واکنش آلی است که طی آن یک اسید کلرید به یک هالوکتون و با استفاده از دیآزو متان تبدیل می شود.[۱][۲] این واکنش گونه ای از واکنش جای‌گیری است زیرا گروه متیلن از دی‌آزومتان به پیوند کربن-کلر در اسید کلرید وارد می شود.

واکنش نیرنشتاین
واکنش نیرنشتاین

سازوکار واکنش[ویرایش]

واکنش از طریق واسطه نمک دی‌آزونیوم که توسط جانشینی هسته دوستی آسیلِ کلرید با آنیون دی‌آزومتیل تشکیل شده است، ادامه می یابد. پس از آن گروه کلرید با دی‌آزو طی یک واکنش SN۲ جایگزین می شود. در این واکنش N۲ به عنوان گروه ترک‌کننده عمل می کند.

مکانیسم واکنش نیرنشتاین
مکانیسم واکنش نیرنشتاین

اگر دی‌آزومتان اضافی در طول واکنش وجود داشته باشد، می تواند به عنوان یک باز عمل کرده و هیدروژن را از نمک دی‌آزونیوم خارج کند. نتیجه یک دی‌آزوکتون خنثی است که با کلرید واکنش نمی دهد. در عوض، محصول جانبی، دی‌آزونیوم-متیل از دیگر مولکول دی‌آزومتان، می تواند توسط کلرید مورد حمله قرار گیرد تا کلرومتان تولید کند. دی‌آزوکتون غیرفعال را می توان دوباره با قرار دادن در معرض هیدروژن کلرید فعال کرد تا محصول معمول نیرن‌اشتاین به دست آید.

مکانیسم واکنش نیرنشتاین
مکانیسم واکنش نیرنشتاین

در برخی موارد، حتی محدود کردن میزان دی‌آزومتان باعث ایجاد واکنش می شود که از طریق مسیر دی‌آزوکتون خنثی متوقف می شود و برای نجات آن نیاز به افزودن گاز HCl است.[۳]

گستره[ویرایش]

واکنش اصلی نیرن‌اشتاین در سال ۱۹۲۴:[۴]

نیرنشتاین 1924
نیرنشتاین 1924

و واکنشی که از بنزوئیل برومید شروع می شود و با تشکیل دیمر دی‌اکسان همراه است:[۵]

نیرنشتاین 1924
نیرنشتاین 1924

همچنین ببینید[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. Clibbens, D.; Nierenstein, M. (1915). "The action of diazomethane on some aromatic acyl chlorides". J. Chem. Soc. 107: 1491. doi:10.1039/CT9150701491.
  2. Bachman, W. E.; Struve, W. S. (1942). "The Arndt-Eistert Reaction". Org. React. 1: 38. (Review)
  3. McPhee, W. D; Klingsberg, E. Organic Syntheses, Coll. Vol. 3, p.119 (1955); Vol. 26, p.13 (1946). (Article)
  4. M. Nierenstein; D. G. Wang; J. C. Warr (1924). "The Action of Diazomethane on some Aromatic Acyl Chlorides II. Synthesis of Fisetol". J. Am. Chem. Soc. 46 (11): 2551–2555. doi:10.1021/ja01676a028.
  5. H. H. Lewis; M. Nierenstein; Enid M. Rich (1925). "The Action of Diazomethane on some Aromatic Acyl Chlorides III. The Mechanism of the Reaction". J. Am. Chem. Soc. 47 (6): 1728–1732. doi:10.1021/ja01683a036.