موسی (ایلخان)
| موسی | |
|---|---|
| ایلخانان | |
| سلطنت | ۲۹ آوریل ۱۳۳۶ – ۲۴ ژوئیه ۱۳۳۶ |
| پیشین | آرپاخان |
| جانشین | محمد خان (ایلخان) |
| Vizier | جمال الدین حججی |
| زاده | ۱ ژانویهٔ ۱۳۵۰ |
| درگذشته | ۱۰ ژوئیه ۱۳۳۷ |
| خاندان | بورجیگین |
| پدر | علی (پسر بایدو خان) |
موسی (انگلیسی: Musa; ۱ ژانویهٔ ۱۳۵۰ – ۱۰ ژوئیه ۱۳۳۷) ۴ ماه خان ایلخانان بود.
حکمرانی
[ویرایش]او نوه بایدو بود. پس از بی طرفی شیخ حسن، علی پادشاه، حامی موسی، در 29 آوریل 1336 به نبرد با آرپا خان در دشت جغاتو در نزدیکی مراغه رفت. ارتش آرپا توسط 60 امیر، به ویژه حاجی تقای (پسر سوتی، والی دیار بکر) رهبری می شد. فرمانده اویغور اوگرونچ، توروت (پسر ناری و از خویشاوندان نارین تقای)، اورتوق شاه (پسر الغو) و پسر چوپان سورگان سیرا. اما به زودی برخی از امیران به طرف علی پادشاه متواری شدند، مانند محمود بن اسن قوتلوق و سلطانشاه نیکروز. نبرد به شکست آرپا انجامید و اندکی بعد در سلطانیه اسیر شد و کشته شد.[۱]
پس از آن موسی به عنوان ایلخان جدید و در واقع به عنوان دست نشانده علی پادشاه بر تخت نشست. حامیان آرپاخان، یعنی حاجی تقایی در همین حین نزد شیخ حسن بزرگ رفتند که به نوبه خود شاهزاده برجیگیدی دیگر به نام پیرحسین را به عنوان یک ایلخان در 20 ژوئیه 1336 بزرگ کرد. سورگان سیره چوپانی دوباره تغییر سمت داد و در نبرد قره به جلایریان پیوست. نزدیک وان یک گروه گرجی به فرماندهی امیرگامبر اول پاناسکرتلی، دوک تائو نیز به نبرد در سمت جلایری پیوست.[۲] علیرغم اینکه نیروه‌های علی پادشاه، حاجی تقای و اوگرونچ سورغان را شکست دادند، موسی در مرکز نبرد مستقر بود و به شدت شکست خورد. در نتیجه این نبرد علی پادشاه دستگیر و اعدام شد در حالی که موسی در 24 ژوئیه 1336 مجبور به فرار شد.[۳]
موسی علیرغم از دست دادن حامی خود، از ادعای خود برای ایلخانان دست برنداشت و به بغداد عقب نشینی کرد و بعداً با پیوستن به طغاتیمور در ژوئن 1337 سلطانیه را اشغال کرد. اما به زودی توسط امیر قره حسن اسیر شد و در 10 ژوئیه 1337 کشته شد.[۴]
| تبارنامه ایلخانان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
منابع
[ویرایش]- ↑ Foundation، Encyclopaedia Iranica. «Welcome to Encyclopaedia Iranica». iranicaonline.org (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۶.
- ↑ Jojua, Teimuraz (2015). "ეფრემ მცირის ჰომილეტიკური კრებულის (S-1276ა) 1370-1390-იანი წლების მინაწერის ცნობები მონღოლ სარდლებს – ულუსის ამირა შეიხ ჰასან ბოზორგსა და ამირა ალი ფადიშაჰს შორის 1336 წელს გამართულ ყარა დარას ბრძოლაში ტაოს ერისთავის, ამირღამბარ I ფანასკერტელის ვასალის, ტაოელი ფეოდალის, ბოცო წმედისძის, მონაწილეობის შესახებ" [Information about the Involvement of Botso Tzmedisdze, the Feudal Lord of Tao, the Vassal of Amirghambar I Panaskerteli, Prince of Tao, in the Kara-Dara Battle between the Mongol Generals Amir of Ulus Sheikh Hasan Bozorg and Amir Ali Padishah in 1336, according to an Inscription dated to 1370-1390 in Ephrem Mtsire’s Homiletical Compendium S-1276a]. საისტორიო კრებული [Collection of Historical Studies] (in Georgian). 5: 216–285.
- ↑ The Cambridge history of Iran. Fisher, W. B. (William Bayne). Cambridge: University Press. 1968–1991. p. 414. ISBN 0-521-06935-1. OCLC 745412.
- ↑ Loon, J. B. van; al-Ahri, Abu Bakr al Qutbi; Loon, Johannes Baptist van (1954). Ta'rīkh-i Shaikh Uwais: (History of Shaikh Uais) : Am important source for the history of Adharbaijān in the fourteenth century. 's-Gravenhage. p. 64. OCLC 468650590.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Musa (Ilkhanid dynasty)». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۲۳.
 | این یک مقالهٔ خرد افراد است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |