مار قرداخ

مار قَرداغ
زادۀ	ایران
درگذشت	سدهٔ چهارم میلادی اربیل، آدیابن
ستایش‌شده در	کلیسای کاتولیک کلدانی، کلیسای آشوری شرق، کلیسای سیرو-مالابار
معبد اصلی	کلیسای مار قرداخ، اربیل، عراق
جشن	جمعهٔ چهاردهمین هفتهٔ پس از عید پنجاهه

مار قَرداخ (سریانی کلاسیک: ܡܪܝ ܩܪܕܐܓ‎)، یک شاهزادهٔ ساسانی بود که به‌دلیل تغییر دین از دین زردشتی به دین مسیحیت، در دورهٔ پادشاهی شاپور دوم کشته‌شد و یکی از شهدای مسیحی محسوب می‌شود. وی به‌دلیل تغییر دین، سنگسار شد و در کلیسای کاتولیک کلدانی، کلیسای آشوری شرق، و کلیسای سیرو-مالابار محترم شمرده می‌شود. آرامگاه او در اربیل، آدیابن است و کلیسایی در آن‌جا به یاد او ساخته شده‌است.

زندگی

قرداخ در یک خانوادهٔ بلندپایهٔ زردشتی در شاهنشاهی ساسانی در سدهٔ چهارم میلادی زاده‌شد. هنگامی که او ۲۵ ساله بود، شاپور دوم شاهنشاه ساسانی، از املاک خانوادهٔ او بازدید کرد و تحت تأثیر چهرهٔ زیبا و اندام ورزیدهٔ قرداخ قرار گرفت. وی قرداخ را به‌عنوان فرماندار یک منطقهٔ بزرگ در شمال ایران منصوب کرد و او به آن‌جا رفت. قرداخ در آن‌جا با عبدیشو (ܥܒܕܝܫܘܥ) که شماس بود آشنا گردید و دین زردشتی را ترک گفت و به مسیحیت تغییر دین داد.

قرداخ به‌محض بازگشت به خانه، از سوی خانواده‌اش طرد شد و تحت فشار قرار گرفت تا دوباره به دین زردشتی بازگردد، اما پس از پافشاری او بر مسیحیت، شاپور تحت فشار نخبگان مذهبی، ناگزیر شد که فرمان به سنگسار او دهد. قرداخ پس از آگاهی از فرمان شاپور، به‌همراه تعداد اندکی افراد نظامی، به کوه‌های اطراف گریخت و توانست برای چند ماه، نیروهایی که به‌دنبال او بودند را دور کند. یک شب سنت استفان بر وی ظاهر شد و به او گفت که بهتر است جان خویش را برای ایمانت نثار کنی، تا اینکه به مبارزه ادامه دهی. در نتیجه، قرداخ خود را به شاه تسلیم کرد تا حُکم سنگسار برای او اجرا شود. گفته می‌شود که پدر قرداخ نخستین سنگ را به‌سوی پرتاب کرد.

او در اربیل، آدیابن مدفون است، در جایی که بعدها کلیسایی برای نگهداری آثارش ساخته‌شد.

مدرسهٔ مار قرداخ

از سال ۲۰۱۱ میلادی، مدرسه‌ای به یاد و نام مار قرداخ در عنکاوا تأسیس شد.

جستارهای وابسته

• مار بهنام