غول‌دمایی
غول‌دمایی (به انگلیسی: Gigantothermy) (گاهی هم‌دمایی برون‌گرمایی یا هم‌دمایی اینرسی نامیده می‌شود)، پدیده‌ای با اهمیت در زیست‌شناسی و دیرینه‌شناسی است که به سبب آن جانوران خون‌سرد بزرگ و غول‌اسا نسبت به جانوران کوچکتر به دلیل مساحت سطح کوچکترشان، آسان‌تر توانایی حفظ دمای بدن ثابت و نسبتاً بالا را دارند. نسبت سطح به حجم[۱] یک جانور بزرگتر نسبت به یک جانور کوچکتر با شکل مشابه کمتر از بدن خود نزدیک به محیط بیرون است و بنابراین، بسیار کندتر گرما را از محیط دریافت می‌کند یا گرما را از دست می‌دهد.[۲]
این پدیده در زیست‌شناسی کلان‌زیاگان مانند لاک‌پشت‌های بزرگ و خزندگان آبزی مانند ماهی‌خزنده‌سانان و موساسوریان اهمیت دارد.[نیازمند منبع] غول‌دماها، اگرچه تقریباً همیشه خون‌سرد هستند، معمولاً دمای بدنی مشابه با دمای جانوران خون‌گرم را دارند.[نیازمند منبع] پیشنهاد شده‌است که دایناسورهای بزرگتر غول‌پیکر بوده و در عمل آنها را تبدیل به جانوران هم‌دما ساخته بود.[۳]
منابع
[ویرایش]- ↑ Missell, Christine Ann (2004). "Thermoregulatory adaptations of Acrocanthosaurus atokensis - evidence from oxygen isotopes (Thesis)". North Carolina State University.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ Fitzpatrick, Katie (2005). "Gigantothermy". Davidson College. Archived from the original on 2012-06-30. Retrieved 2011-12-21.
- ↑ "Big dinosaurs 'had warmer blood'". BBC News. 2006-07-11. Retrieved 2011-12-21.