ضدتقلیل‌گرایی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از ضد تقلیل گرایی)

ضدتقلیل‌گرایی یا ضدفروکاست‌گرایی (به انگلیسی:Antireductionism) جایگاهی در علم و متافیزیک است که در مقابل تقلیل‌گرایی (ضدکل‌گرایی) قرار می‌گیرد. ضد تقلیل‌گرایی بیان دارد که همه ویژگی‌های یک سامانه را نمی‌توان بر حسب اجزای تشکیل دهنده آن و تعاملات آنها توضیح داد.

مفاهیم کلی[ویرایش]

نقطه مقابل تقلیل‌گرایی کل گرایی است، کلمه‌ای که یان اسماتز (Jan Smuts) در کتاب کل‌گرایی و تکامل (Holism and Evolution) ابداع کرد. او بیان داشت که درک یک سامانه تنها به عنوان یک کل قابل انجام است. یکی از اشکال ضد تقلیل‌گرایی (معرفت‌شناختی) معتقد است که انسان‌ها به سادگی قادر به درک سامانه‌ها در سطح اساسی‌ترین اجزای آنها نیستند، و بنابراین رویکردی تقلیل‌گرایانه باید شکست بخورد. نوع دیگر ضد تقلیل گرایی (هستی‌شناختی) معتقد است که چنین توضیح کاملی از نظر اجزای اساسی برای برخی سامانه‌ها ابداً ممکن نیست.[۱] رابرت لافلین، به عنوان مثال، از این دیدگاه حمایت می‌کند.[۲] رشته‌هایی مانند سایبرنتیک و نظریه سامانه‌ها دیدگاهی غیر تقلیل‌گرایانه از علم را در بر می‌گیرند و گاهی تا آنجا پیش می‌روند که پدیده‌ها را در سطح معینی از سلسله مراتب بر حسب پدیده‌هایی در سطح بالاتر توضیح می‌دهند که برخلاف رویکرد تقلیل‌گرا است.

اگرچه شکستن پدیده‌های پیچیده به بخش‌هایی کوچک‌تر یک روش کلیدی در علم است، اما آن دسته از پدیده‌های پیچیده (مثلاً در فیزیک، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، بوم‌شناسی) وجود دارند که این رویکرد در آنها کار نمی‌کند. ضد تقلیل‌گرایی همچنین در زمینه‌های دانشگاهی مانند تاریخ، اقتصاد، انسان‌شناسی، پزشکی و زیست‌شناسی به وجود می‌آید، زیرا تلاش‌ها برای توضیح پدیده‌های پیچیده با استفاده از مدل‌های تقلیل‌گرا بینش رضایت‌بخشی ارائه نمی‌دهد.

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. Thomas Nagel (1998). "Reductionism and antireductionism" (PDF). The Limits of Reductionism in Biology: Novartis Foundation Symposium. 213: 3–10.
  2. For example, see Robert B. Laughlin (1998). "Nobel Lecture: Fractional quantization" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2015-04-02. Retrieved 2015-03-18.

پیوند به بیرون[ویرایش]