پرش به محتوا

شیمی‌درمانی گرمایشی داخل صفاقی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
شیمی‌درمانی گرمایشی داخل صفاقی
طرح‌وارۀ کلی «های‌پک»
نام‌های دیگرروش شوگربیکر
تخصص (پزشکی)جراحی انکولوژی

شیمی‌درمانی گرمایشی داخل صفاقی (انگلیسی: Hyperthermic intraperitoneal chemotherapy) یا شیمی‌درمانی داخل صفاقی هایپرترمیک[۱] یا های‌پِک (انگلیسی: HIPEC) که در ایران به آن «شیمی‌درمانی گرم» هم گفته می‌شود، نوعی شیمی‌درمانی با روش گرماافزایی است که در ترکیب با جراحی برای درمان سرطان‌های پیشرفته شکم استفاده می‌شود.[۲] در این روش، داروهای ضد سرطان، را گرم می‌کنند و برای مدت کوتاهی در حفره صفاق (شکم) تزریق و به گردش در می‌آید. داروهای شیمی‌درمانی مورد استفاده در این روش معمولاً میتومایسین-سی و سیس‌پلاتین هستند.

این روش درمانی حاصل پژوهش‌ها و فعالیت‌های بالینی محققان و پزشکان فراوانی همچون جو وینسنت میگز[۳][۴] در نیویورک، کنت گریفیث[۴] در مؤسسه ملی سرطان، پال شوگربیکر[۵] در «مؤسسهٔ سرطان واشینگتن» و مارکو لوتی[۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲] در «بیمارستان پاپ ژان بیست و سوم» برگامو است.

استفاده‌های پزشکی[ویرایش]

های‌پک عموماً پس از برداشت حداکثری تودهٔ سرطانی از طریق جراحی (حجم‌زدایی) استفاده می‌شود که ممکن است شامل برداشتن تمام نواحی درگیر صفاق باشد. شواهدی از سودمندی این روش در موارد خاصی از سرطان تخمدان وجود دارد.[۱۳]

از طرفی شواهد علمی تا سال ۲۰۲۰، از استفاده از این روش برای درمان در تومور اپیتلیومی پیشرفته اولیه تخمدان، لوله رحم یا سرطان صفاق اولیه، سرطان تخمدان عودکننده، کارسینوماتوز صفاق روده، کارسینوماتوز صفاق معده، مزوتلیومای بدخیم صفاقی، یا سرطان آپاندیس موسینی منتشرشده پشتیبانی نمی‌کند.[۱۴]

این روش‌ها ممکن است ۸ تا ۱۰ ساعت طول بکشند و میزان قابل توجهی از عوارض را به همراه داشته باشند.[۱۵]

همتای این روش در قفسهٔ سینه «شیمی‌درمانی گرمایشی داخل قفسه سینه» (HITOC) است.

داروهای شیمی‌درمانی[ویرایش]

داروهای شیمی‌درمانی مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند[۱۶] و توافق روشنی در مورد اینکه کدام دارو باید استفاده شود وجود ندارد. میتومایسین-سی و اکسالی‌پلاتین رایج‌ترین داروهای مورد استفاده برای سرطان روده بزرگ و راست‌روده هستند، در حالی که سیس‌پلاتین در سرطان تخمدان استفاده می‌شود.[۱۷]

سازوکار[ویرایش]

شیمی درمانی تزریقی، از مایع داخل صفاقی به بافت، فضای بین بافتی و پلاسمای خون منتشر می‌شود، (مشابه دیالیز صفاقی). «سد پلاسما-صفاقی» از پهش و جذب گسترده داروهای شیمی‌درمانی در جریان خون جلوگیری می‌کند و در نتیجه سمیت و عوارض جانبی داروها را محدود می‌کند. برخی از داروها مانند میتومایسین-سی و سیس‌پلاتین برای افزایش اثر کشندگی سلولی خود تا دمای ۴۳–۴۱ درجه سانتی‌گراد گرم می‌شوند.[۱۸]

بیهوشی[ویرایش]

گزارش شده است که درمان هدفمند ممکن است به تنظیم جداگانه مایع‌درمانی و داروها کمک کند، این ممکن است به جلوگیری از مسمومیت آب و تضمین ثبات همودینامیک بیمار کمک کند.[۱۹]

مناقشه و اختلاف نظر[ویرایش]

در حالی که های‌پِک به‌طور بالقوه ممکن است منجر به درمان قطعی شود، جراحی حجم‌زدایی تومور به علاوه های‌پِک با عوارض و مرگ‌ومیر قابل توجه حین عمل و همچنین کاهش کوتاه مدت کیفیت زندگی همراه است.[۲۰] منتقدان این روش استدلال می‌کنند که هیچ کارآزمایی تصادفی کنترل‌شده فاز ۳ چندمرکزی وجود ندارد که این روش را با روش قدیمی جراحی حجم‌زدایی تومور و انجام شیمی‌درمانی گسترده (سیستمیک) مقایسه کند. از این رو این روش درمانی، معیار علمی لازم را برای در نظر گرفتن آن به‌عنوان «درمان استاندارد» ندارد. با این حال، طرفداران این روش می‌گویند که تا کنون، هیچ درمان سیستمیکی که بقای طولانی‌مدت را برای متاستازهای صفاقی فراهم کرده باشد، وجود نداشته است. متاستازهای صفاقی، بر حسب نوع تومور اولیه و وسعت بیماری، در صورت انجام شیمی‌درمانی سیستمیک (روش قدیمی) میانگین بقای کلی کمتر از ۳۶ ماه دارد.[۲۱] در صورت درمان کارسینوماتوز صفاقی با منشأ روده‌ای با «جراحی کاهش‌دهندهٔ حجم تومور به همراه های‌پِک» دارای نرخ بقای ۵ سالهٔ بدون عود یا حتی درمان قطعی دستکم ۱۶٪ است.[۲۲]

منابع[ویرایش]

  1. «روش نوین درمانی با هدف افزایش طول عمر بیماران سرطانی/ جراحی HIPEC برای اولین بار در سطح دانشگاه انجام شد». دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی. ۲۹ شهریور ۱۴۰۰.
  2. Esquivel, Jesus (2010). "Technology of Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy in the United States, Europe, China, Japan and Korea". In Vincent T. DeVita Jr.; Theodore Lawrence; Steven A. Rosenberg (eds.). Cancer: Principles & Practice of Oncology—Annual Advances in Oncology, Volume 1. Lippincott Williams & Wilkins. pp. 188–193. ISBN 978-1-4511-0314-4.
  3. Sugarbaker, P. H. (1988-01-01). "Surgical management of peritoneal carcinosis: diagnosis, prevention and treatment". Langenbecks Archiv für Chirurgie. 373 (3): 189–196. doi:10.1007/bf01274232. ISSN 0023-8236. PMID 3288830. S2CID 22833013.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ Neuwirth, Madalyn G.; Alexander, H. Richard; Karakousis, Giorgos C. (2016-02-01). "Then and now: cytoreductive surgery with hyperthermic intraperitoneal chemotherapy (HIPEC), a historical perspective". Journal of Gastrointestinal Oncology. 7 (1): 18–28. doi:10.3978/j.issn.2078-6891.2015.106. ISSN 2078-6891. PMC 4754315. PMID 26941981.
  5. Sugarbaker, P. H. (1995-01-01). "Peritonectomy procedures". Annals of Surgery. 221 (1): 29–42. doi:10.1097/00000658-199501000-00004. ISSN 0003-4932. PMC 1234492. PMID 7826158.
  6. Lotti, Marco; Capponi, Michela Giulii; Piazzalunga, Dario; Poiasina, Elia; Pisano, Michele; Manfredi, Roberto; Ansaloni, Luca (2016). "Laparoscopic HIPEC: A bridge between open and closed-techniques". Journal of Minimal Access Surgery. 12 (1): 86–89. doi:10.4103/0972-9941.158965. ISSN 0972-9941. PMC 4746985. PMID 26917929.
  7. Lotti, Marco (7 January 2016). "Laparoscopy-Enhanced Closed Abdomen Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy". Journal of Laparoendoscopic & Advanced Surgical Techniques Part B, Videoscopy. doi:10.1089/vor.2015.0315.
  8. Lotti, Marco (15 June 2017). "A Coliseum with frail foundations: a critical analysis of the state-o…". slideshare.net.
  9. Lotti, Marco (2017). "HIPEC and the necessary hyperthermia: do we still need the open abdomen?" (PDF). European Review for Medical and Pharmacological Sciences. 21 (20): 4473–4475. PMID 29131272.
  10. Lotti, Marco (18 September 2016). "the Laparoscopy-Enhanced HIPEC Concept". www.slideshare.net.
  11. Lotti, Marco; Giulii Capponi, Michela; Campanati, Luca; Poiasina, Elia; Ansaloni, Luca; Poletti, Eugenio; Frigerio, Luigi (December 2016). "The Onset of Intra-Abdominal Adhesions During Closed-Abdomen Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy". Journal of Laparoendoscopic & Advanced Surgical Techniques. 26 (12): 997–1002. doi:10.1089/lap.2016.0396. PMID 27705085.
  12. Lotti, Marco (21 October 2016). "Intra-abdominal adhesions are formed during closed-abdomen HIPEC". www.youtube.com.
  13. Huo, YR; Richards, A; Liauw, W; Morris, DL (December 2015). "Hyperthermic intraperitoneal chemotherapy (HIPEC) and cytoreductive surgery (CRS) in ovarian cancer: A systematic review and meta-analysis". European Journal of Surgical Oncology. 41 (12): 1578–89. doi:10.1016/j.ejso.2015.08.172. PMID 26453145 – via European Journal of Surgical Oncology and the Internet.
  14. Auer, RC; Sivajohanathan, D; Biagi, J; Conner, J; Kennedy, E; May, T (March 2020). "Indications for hyperthermic intraperitoneal chemotherapy with cytoreductive surgery: a systematic review". European Journal of Cancer. 127: 76–95. doi:10.1016/j.ejca.2019.10.034. PMID 31986452. S2CID 210934083.
  15. "UC HealthNews : HEALTH LINE: Heated".
  16. Newton, Andrew D.; Bartlett, Edmund K.; Karakousis, Giorgos C. (2016-02-01). "Cytoreductive surgery and hyperthermic intraperitoneal chemotherapy: a review of factors contributing to morbidity and mortality". Journal of Gastrointestinal Oncology. 7 (1): 99–111. doi:10.3978/j.issn.2078-6891.2015.100. ISSN 2078-6891. PMC 4754303. PMID 26941988.
  17. Morales-Soriano, Rafael; Esteve-Pérez, Neus; Segura-Sampedro, Juan José; Cascales-Campos, Pedro; Barrios, Pedro; Spanish Group of Peritoneal Malignancy Surface (GECOP) (February 2018). "Current practice in cytoreductive surgery and HIPEC for metastatic peritoneal disease: Spanish multicentric survey". European Journal of Surgical Oncology. 44 (2): 228–236. doi:10.1016/j.ejso.2017.11.012. ISSN 1532-2157. PMID 29242018.
  18. van Stein, Ruby M.; Aalbers, Arend G. J.; Sonke, Gabe S.; van Driel, Willemien J. (2021-05-06). "Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy for Ovarian and Colorectal Cancer: A Review". JAMA Oncology (به انگلیسی). 7 (8): 1231–1238. doi:10.1001/jamaoncol.2021.0580. ISSN 2374-2437. PMID 33956063. S2CID 233869800.
  19. Esteve-Pérez, N.; Ferrer-Robles, A.; Gómez-Romero, G.; Fabián-Gonzalez, D.; Verd-Rodriguez, M.; Mora-Fernandez, L. C.; Segura-Sampedro, J. J.; Tejada-Gavela, S.; Morales-Soriano, R. (2018-09-14). "Goal-directed therapy in cytoreductive surgery with hyperthermic intraperitoneal chemotherapy: a prospective observational study". Clinical and Translational Oncology (به انگلیسی). 21 (4): 451–458. doi:10.1007/s12094-018-1944-y. ISSN 1699-048X. PMID 30218305. S2CID 52276392.
  20. "The Surgical Management of Peritoneal Carcinomatosis of Colorectal Origin | Cancer Network". www.cancernetwork.com (به انگلیسی). Retrieved 2018-04-22.
  21. Wilber, Del Quentin (2012-11-25). "Surgeon performs controversial cancer surgery named after him". Washington Post (به انگلیسی). ISSN 0190-8286. Retrieved 2018-04-22.
  22. Simkens, Geert A; Rovers, Koen P; Nienhuijs, Simon W; de Hingh, Ignace H (2017-06-30). "Patient selection for cytoreductive surgery and HIPEC for the treatment of peritoneal metastases from colorectal cancer". Cancer Management and Research. 9: 259–266. doi:10.2147/CMAR.S119569. PMC 5501638. PMID 28721098.