سازمان اطلاعات و امنیت ملی

سازمان اطلاعات و امنیت ملی ترکیه

نام پیشین	تشکیلات خدمات ملی
بنیان‌گذاری	۱۹۶۵
هدف	حفظ امنیت ملی ترکیه
ستاد	آنکارا
نام پیشین	تشکیلات خدمات ملی

سازمان اطلاعات ملی (به ترکی استانبولی: Millî İstihbarat Teşkilatı) هم‌چنین مشهور با سرواژه «میت»، نام سازمان اطلاعاتی خارجی ترکیه است. میت دارای ۸ هزار پرسنل و افسر اطلاعاتی است. این تصور عمومی وجود دارد که «م‌ی‌ت» قدرت‌مندترین تشکیلات اطلاعاتی و امنیتی ترکیه است.

تاریخچه سازمان اطلاعات ملی

اطلاعات و امنیت در دوران عثمانی در دربار عثمانی غیر از جاسوس‌های ویژه‌ای که به کشورهای مختلف اعزام می‌شدند، تشکیلات محرمانه‌ای نیز در همه شهرهای قلمرو عثمانی ریشه دوانده بود که از آنان به نام خفیه چی‌ها یاد می‌شد. نخستین تشکیلات رسمی و قانونی اطلاعات و امنیت در دوران عثمانی، در سالیانی به وجود آمد که در تاریخ ترکیه از آن به نام دوران زوال و از هم پاشی امپراتوری یاد می‌شود. در سال ۱۹۱۳ انور پاشای عثمانی یک سرویس اطلاعاتی امنیتی به نام «تشکیلات مخصوص» بنیاد نهاد. اعضای این تشکیلات در دوران جنگ جهانی اول کارهای مخفیانه و ماموریت‌های حساس بسیاری انجام دادند و در سال ۱۹۱۸ از هم پاشیده شد. در سال ۱۹۱۸ و در دوران اشغال استانبول، طلعت پاشای عثمانی تشکیلات دیگری را به نام جمعیت پاسگاه تأسیس کرد. این سازمان از ده‌ها کارآگاه تشکیلات خفیّه به وجود آمده و در حوزه نقل و انتقال محرمانه سلاح و مهمات، ماموریت‌های تأثیرگذاری انجام داد. با این حال روابط پنهانی آنان با بلشویک‌های روس موجب شد تا این تشکیلات نیز در سال ۱۹۲۰ از هم پاشیده شود. از این تاریخ به بعد و با فرارسیدن دوران نابودی امپراتوری عثمانی و تأسیس حکومت جمهوری ترکیه از سوی مصطفی کمال آتاترک، چندین بار برای ایجاد یک سازمان امنیتی تلاش صورت گرفت و هر بار نظامیان در راس آن قرار گرفتند. آتاترک در سال ۱۹۲۵ اعلام کرد: «ما نیز باید مانند همه دولت‌های معاصر و مدرن جهان صاحب یک سازمان امنیتی نیرومند باشیم.» در سال ۱۹۲۷ میلادی سازمان موردنظر آتاترک با نام «تشکیلات خدمات ملی» تأسیس شد و بالاخره در سال ۱۹۶۵ میلادی سرویس اطلاعاتی میت «ملی استخبارات تشکیلاتی» بر اساس قوانین تصویب شده در مجلس ملی ترکیه اعلام موجودیت کرد. در ترکیه رئیس این سرویس اطلاعاتی را مستشار می‌نامند و مقام مستشاری در این کشور معادل معاون نخست وزیر و بالاتر از رایزن نخست است. رئیس میت در عین حال معاون نخست وزیر نیز هست و این تشکیلات اطلاعاتی امنیتی مستقیماً زیر نظر نخست وزیر اداره می‌شود.

دکتر هاکان فیدان و تحول در سازمان اطلاعات ملی ترکیه

در سال ۲۰۱۱ آقای امره تانر از ریاست میت کنار رفت و آقای هاکان فیدان ریاست سازمان میت را بر عهده گرفت. با آمدن هاکان فیدان تحول عظیمی در ساختار جامعه اطلاعاتی ترکیه انجام شد و حالت متمرکز به خود گرفت. در روشهای کاری نیز تغییر به وجود آمد به طوری که آقای فیدان در طرح خود برای سازمان میت به نام آنگلو ترک ترکیبی از روشهای آمریکایی و انگلیسی و مقدار کمی از روش روسها را به عنوان یک عامل پیش برنده برای ماموریتهای اطلاعاتی سازمان ترکیه در نظر گرفت. همچنین دروازه‌های میت را بر روی خبرنگاران با تأسیس سایت و گسترش آن گشود و در سایت نیز به خوبی به عملکرد و تاریخچه سازمان و سازوکارهای نظارتی آن اشاره دارد.

فعالیتهای سازمان میت

حوزه عملیات سازمان میت بسیار گسترده است، به طوری که هم اکنون در منطقه خاورمیانه در جریان بحران سوریه و عراق بسیار فعال است. سازمان میت در منطقه اقلیم کردستان عراق به طور ویژه در دو حوزه نفت و گروه پ ک ک تمرکز کرده است. کشور ترکیه که در حال توسعه است نیاز شدیدی به نفت دارد و منطقه نفت خیز کردستان عراق یعنی منطقه کرکوک می‌تواند گزینه بسیار مناسبی برای تا مین نفت باشد. در جریان بحران سوریه و عراق این سازمان یکی از حامیان داعش بوده است و بارها به طور غیر مستقیم از داعش حمایت کرده است و در نتیجه داعش نیز در قبال این حمایتها به ترکیه نفت ارزان تحویل می‌دهد. به طور کلی سیاست سازمان میت ترکیه سعی در تداوم بحران و پیگیری منافع اقتصادی و سیاسی ناشی از این بحران است. سازمان میت در منطقه خاور میانه با سازمانهای اطلاعاتی ایران در حال رقابت است به طوری که وزارت اطلاعات و سپاه قدس ایران هر دو در لیست رقیبان این سازمان قرار دارند. سازمان میت با سازمانهای اطلاعاتی کشورهای آمریکا، اسرائیل و عربستان رابطه کاری دارد و در مواردی این سازمان همکاری‌هایی با آنها داشته است

افزایش اختیارات

در آوریل ۲۰۱۴ میلادی، پارلمان ترکیه با تصویب قانونی جدید اختیارات سازمان اطلاعات و امنیت ملی را افزایش داد. به این ترتیب سازمان اطلاعات ترکیه می‌تواند بدون حکم قانونی به جاسوسی و شنود تلفن‌های خصوصی در در داخل و خارج از ترکیه بپردازد.