پرش به محتوا

زبان پارسه‌ی نو

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

[۱]زبان پارسه‌ی نو (hazānahyā pārsahyā naiba) یک زبان فراساخته بر پایه‌ی زبان پارسی باستان (زبان دودمان هخامنشی) است که دستور زبانی نسبتا ساده‌تر دارد. این زبان به هدف توانایی خواندن کتیبه های هخامنشی برای عموم (زیرا با یادگیری این زبان میتوان اشنایی زیادی با فارسی باستان کسب کرد) و شناخت زبان نیاکان ایجاد گردیده است. بدلیل اینکه گویشوران زبان فارسی‌باستان زبان خودشان را پارسه (pārsa) میخواندند، و بدلیل ویرایشهایی که در این زبان نو ایجاد شد، نامش زبان پارسه‌ی نو انتخاب گردید. در اخر نام منابعی که به ابداع این زبان کمک کردند ذکر میشود.

این زبان یک زبان ایجاد ابداعی نو است که دستور زبانش تنها در ویکی پدیا منتشر میشود.

۱. بجهت سهولت خوانش الفبای این زبان لاتین انتخاب شده.

A B K D E F G H I L M N O P R S T U V X Y Z Š Ç Č Ā

حرف Ā به صورت آ تلفظ میشود.

حرف Č به صورت چ تلفظ میشود.

حرف Ç به صورت سین مشدد تلفظ میشود.

حرف Š به صورت ش تلفظ میشود.

۲.ضمایر

من (adam) / تو (tuvam) / او (hauv).

شناسه‌ها

شناسه‌های زمان حال عبارتند از: am (اول شخص مفرد) ، ah (دوم شخص مفرد) ، at (سوم شخص مفرد).


شناسه‌های زمان گذشته عبارتند از: tam (اول شخص مفرد) ، tah (دوم شخص مفرد) ، tat (سوم شخص مفرد)

ضمایر جمع مانند ما ، شما ، انها با اضافه کردن پسوند ānām (که پسوند جمع در حالت اضافی در زبان فارسی باستان بوده و پسوند جمع (ان) در زبان پارسی امروزین هم صورت ساده شده‌ی ان است.) ساخته میشوند. طریقه‌ی ساخت شناسه‌های جمع هم در هر دو زمان همینطور است.

۳.افعال

تمامی افعالی که بصورت مصدر هستند به tanay ختم میشوند.

مانند: kartanay (کردن) dāntanay (دانستن).

زمان افعال با اضافه کردن پیشوند های خاص ضمایر به افعال بدست می‌اید.

ابتدا tanay را از فعل برمیداریم،

سپس پسوند مناسب را بدان می‌افزاییم.

مانند: dāntanay < dān > dānam (می‌دانم) dāntam ( دانستم)

برای ساختن فعل نفی کافیست پیش از فعل واژه‌ی nay را بکار ببرید.[۲]

برای ایجاد فعل امری کافیست تنها پسوند tanay را از فعل برداریم:dāntanay (دانستن) dān (بدان) و برای ایجاد فعل امری برای دوم شخص جمع پسوند جمع ānām را می‌افزاییم. dānānām (بدانید)

۴.حروف اضافه

Pati (به، به‌سوی) ، hačā (از) ، hadā (با، بهمراهِ) ، antar (در) ،

yātā (تا)

۵.نشانه‌ی مالکیت

برای ایجاد ضمیر ملکی کافیست به ضمیرتان پسوند ahyā را بیفزایید. مانند: dahyušahyā adam (کشور من)

پسوند ahyā کاملا کاربرد کسره‌ی ِ فارسی را دارد.

برای توصیف: dahyušahyā vazraka (کشور بزرگ)

نحوه‌ی جایگذاری این پسوند هم بمانند جایگذاری کسره در فارسی است.

۶.اسامی

تمامی اسامی در زبان پارسه‌ی نو به a ختم میشوند.

  1. فارسی‌باستان دستور زبان متون واژه نامه رولاند کنت راهنمای زبان فارسی‌باستان دکتر چنگیز مولایی دستور زبان فارسی‌باستان احسان چنگیزی
  2. فارسی باستان دستور زبان متون واژه‌نامه رولاندگ. کنت راهنمای زبان فارسی‌باستان دکتر چنگیز مولایی دستور زبان فارسی‌باستان احسان چنگیزی