دستهای خالی (مستند)

دستهای خالی
کارگردان	جمشید بیات ترک
تهیه‌کننده	مسعود ردایی
نویسنده	جمشید بیات ترک
راوی	نصرالله مدقالچی
فیلم‌بردار	افشین گودرزی محمد میرابی محمد حسین زاده
تدوین‌گر	داریوش اطهاری
شرکت تولید	استودیو فردا
توزیع‌کننده	مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی
تاریخ‌های انتشار	۱۳۹۷، جشنواره سینما حقیقت
مدت زمان	۷۵ دقیقه
زبان	فارسی ، فرانسوی

دستهای خالی، نام یک فیلم مستند تاریخی اجتماعی است که به ماجرای سفر میشل فوکو به ایران در روزهای انقلاب اسلامی ایران می پردازد. این فیلم مستند در سال ۱۳۹۷ به نویسندگی و کارگردانی جمشید بیات ترک و تهیه کنندگی مسعود ردایی در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی ساخته شد.

درباره مستند

شورش با دستهای خالی (به زبان انگلیسی: A revolt with bare hand) نام یکی از مقالات میشل فوکو، فیلسوف پست مدرن فرانسوی درباره انقلاب اسلامی ایران است. او در طی دو سفر به ایران در آستانه ی انقلاب ایران مقالاتی برای روزنامه ایتالیایی کوریره دلا سرا را نگاشته است. مستند دستهای خالی به روایت این دو سفر در تاریخ های ۲۵ شهریور تا ۲ مهر و ۱۷ تا ۲۴ آبان ۱۳۵۷ و نظرات فوکو پیرامون انقلاب ایران می پردازد.
فیلم در کنار خوانش بخش‌هایی از مقالات فوکو و تحلیل محتوای آن‌ها مخاطب را با افکار او آشنا می‌کند. از طرف دیگر برای نزدیک شدن به شخصیت و حالات روحی میشل فوکو، مصاحبه با یکی از دستیاران او و دو تن از روزنامه‌نگارانی که در آن زمان با او گفتگوی مفصلی داشته‌اند، به عنوان مکمل روایی به کار برده می‌شود.

معرفی عوامل

ساخت مستند دستهای خالی در سه کشور ایران، ایتالیا و فرانسه در سال ۱۳۹۵ کلید خورد و محتوای اصلی آن را تصاویر آرشیوی مستند، مصاحبه ها و تصاویر بازسازی شده تشکیل می دهند. این مستند با استفاده از تصاویر آرشیوی و مصاحبه با همکاران فوکو، تجربه های سفر او به ایران را بیان می کند.
این فیلم مستند در سال ۱۳۹۶ به تهیه کنندگی مسعود ردایی در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی ساخته شد.
جمشید بیات ترک پژوهشگر و نویسنده این مستند،کارگردانی این فیلم را هم انجام داده است.

عوامل تولید	تولید
مسعود ردایی	تهیه کننده
محمدعلی فارسی	مشاور کارگردان
علی رجبی	مجری طرح
معصومه فردشاهین	مشاور و طراح تولید
داود جمشیدی	مدیر تولید
حسین دیردار	دستیار کارگردان
داریوش اطهاری	تدوینگر
افشین گودرزی	مدیر تصویربرداری
محمد میرابی	تصویربردار
محمد حسین زاده	تصویربردار
میثاق دومیرانی	آهنگساز
میلاد ثابت	صدابردار

خلاصه مستند

اولین رو به رو شدن فوکو با فضای انقلاب ایران زمانی اتفاق می افتد که او صدای اعتراضی دانشجویان ایرانی حاضر در کشور های غربی را می شنود. فوکو در آن زمان با قبول مسئولیت یکی از ستون های روزنامه کویره دلا سرا برای مشاهده مستقیم اعتراضات مردمی و نگارش گزارش دو بار به ایران سفر می کند. فوکو در این سفرها به میان مردم ایران رفته و با اقشار مختلف سخن می گوید. مرور محتوای مقالات فوکو درباره انقلاب ایران بخش مهمی است که در این مستند به آنها پرداخته می شود.

تاریخ مقاله	عنوان مقاله	ترجمه فارسی عنوان
۲۸ سپتامبر ۱۹۷۸	L'armée quand la terre tremble	ارتش، زمانی که زمین می لرزد.
۱ اکتبر ۱۹۷۸	Le chah a cent ans de retard	شاه صد سال دیر آمده است.
۸ اکتبر ۱۹۷۸	Téhéran : la foi contre le chah	تهران: دین بر ضد شاه
۱۶ اکتبر ۱۹۷۸	?A quoi rêvent les Iraniens	ایرانی ها چه رویایی در سر دارند؟
۵ نوامبر ۱۹۷۸	Une révolte à mains nues	شورش با دست خالی
۷ نوامبر ۱۹۷۸	Défi à l'opposition	آزمون مخالفان
۱۹ نوامبر ۱۹۷۸	La révolte iranienne se propage sur les rubans des cassettes	شورش ایران روی نوار ضبط صوت پخش می شود
۲۶ نوامبر ۱۹۷۸	Le chef mythique de la révolte de l'Iran	رهبر اسطوره ای شورش ایران

نقد مستند

نقدهای منتشر شده پیرامون این فیلم مستند:

• نقدی بر مستند دستهای خالی، سینما حقیقت
• ایستاده با دستهای خالی، سینما حقیقت بایگانی‌شده در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine
• انقلاب با عینک میشل فوکو، سینما مارکت
• نقد نشریه ی کمان، خانه مستند

جستارهای وابسته

• انقلاب اسلامی ایران
• انقلاب ۱۳۵۷
• میشل فوکو
• روزهای سرنوشت

منابع

• «نگاهی به مستند دستهای خالی» (PDF). کمان.