درگاه:یارسان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
هو ئه‌وه‌ل و ئاخر یار

درگاه یارسان

هو اول و اخر یار
هو اول و اخر یار

اهل حق یا یارسان نام آیین است عرفانی که در سده هفتم هجری توسط سلطان اسحاق بنیان گذاشته شده‌است. بر طبق کلام سرانجام (کتاب مقدس اهل حق)، آیین اهل حق از روز ازل وجود داشته و تعلیماتش به صورت سِر نزد انبیا و اولیا بوده و در هر دوران به گروه معدودی از یاران محرم منتقل شده‌است. تا اینکه در قرن هفتم هجری، سلطان اسحاق آن اسرار ازلی را به صورت قانون به یارانش ابلاغ کرد، از این رو، بنیانگذار این دین محسوب می‌شود.

یاران: یاران سلطان اسحاق به گروه‌های زیر تقسیم شده‌اند: هفتن، هفتوانه، هفت نفر اهل قول طاس، هفت هفتوان، چهل تن، چهل چهل تنان، هفتاد و دو پیر، نود و نه پیر شاهو، شصت و شش غلام کمربند زرین، هزار و یک غلام خواجه صفت، بیور هزار غلام و بی ون غلام. هفتن: مخفف هفت تن است، که از یاران طبقهٔ اول سلطان اسحاق محسوب می‌شوند. آن‌ها برای هدایت مردم، در هر دورانی در قالب انبیا و خاصان ظاهر می‌شوند.

هفتن دارای مقام هفت مَلک مقرب‌اند و نام آن‌ها به شرح زیر است:

  • پیر بنیامین (هم مقام و هم ذات جبرئیل مامور هدایت جهت رستگاری) سمت پیری بر عموم اهل حق را داشته‌است.
  • داود (هم مقام اسرافیل مأمور نفخ صور جهت بیداری) سمت دلیلی بر عموم اهل حق را عهده دار بود.
  • سومین یار سلطان، پیرموسی بود که سمت دفترداری و منشی سلطان را برعهده داشت. او هم ذات میکائیل بود که مأمور ثبت اعمال است.
  • مصطفی داودان (هم ذات عزرائیل مامور غضب و قبض روح) ریاست امور انتظامات را عهده دار بود.
  • خاتون دایراک ملقب به خاتون رمزبار (هم مقام همراز و رازدار خلقت) علاوه بر اینکه مادر سلطان بود، شفیع یاران و نشانه ی پاکی به معنای حقیقی هستند.
  • شاه ابراهیم و بابا یادگار (شاه یادگار) نیابت سلطنت عرفانی سلطان را داشته‌اند، از آنجایی که سلطان خودش لقب شاهی معنوی داشت آنان را هم شاه خطاب کرد. شاه ابراهیم هم مقام عقیق (ملک طیار) و بابایادگار هم مقام ایوت می‌باشد.

در این آیین زنان و مردان دارای جایگاه ویژه و حقوق یکسان با حفظ حقوق جنسیتی هستند ارج به باورهای ادیان و نژادها،دوری از جنگ و تبعیض،تلاش برای برابری جزئی لاینفک از باورهای این جامعه است.


نوشتار برگزیده

تَنبور یا طَنبور یکی از سازهای زهی از گونهٔ لوت است که در آن سیم‌ها از روی دسته‌ای بلند و کاسه‌ای عبور کرده‌است و با ضربهٔ انگشتان به صدا درمی‌آید. امروزه از تنبور می‌توان به ساز محلی با دسته‌ای بلندتر و کاسه‌ای بزرگتر و منحنی‌تر از سه‌تار دارای دو یا سه سیم و چهارده پرده که به فاصله اکتاو در ساز پرده‌بندی شده، تعبیر نمود. ویژگی‌های اجرایی آن در دوتار مشهود نیست. تنبور را با پنجه نوازند و این خود دلیلی است بر ارتباط خانوادگی تنبور و دوتار محلی و سه‌تار که آنها نیز با انگشت (ناخن) به صدا در می‌آیند. تنبور در نواحی باختری ایران به ویژه در انجمن تنبورنوازان، قلندران و درویش‌های اهل طریقت و اهل حق کردستان و کرمانشاهان استفاده می‌گردد که با آن موسیقی مذهبی خود را اجرا می‌کنند و داری قداست خاص خود است. در شمال ایران در ناحیه شمال غربی استان گیلان نوعی از تنبور به نام تنبور تالشی در موسیقی اقوام محلی تالش به کار می‌رود.

گفتاورد

رده‌ها

نوشتارهای برگزیده

گهواره یکی از شهرهای استان کرمانشاه در غرب ایران و یکی از دوشهر شهرستان دالاهو است. فاصله آن تا شهر کرمانشاه مرکز استان ۹۰کیلومتر می‌باشد و در تاریخ۱۳۷۹/۰۳/۱۱ از سوی وزارت کشور به شهر تبدیل شد. مردمان قلخانی این منطقه از (هفت ماله بان سیری ایوان) ایل کلهر ایوان غرب می‌باشند. گهواره مرکز بخش گهواره می‌باشد که بنا به آمار سال ۱۳۸۵ جمعیت کل بخش گهواره۲۰۷۸۶ نفر می‌باشد. مردم گهواره پیروی آئین یارسان هستند.

زندگی‌نامه برگزیده

سلطان اسحاق یا سلطان سهاک (۶۷۵ - ۷۹۸) مؤسس مسلک اهل حق است. اهل حق وی را به نام‌های سلطان حقیقت و صاحب کرم نیز می‌شناسند. اهل حق او را مظهر جلوهٔ ذات حق می‌دانند.

نگاره برگزیده

زیارتگاه حضرت بابایادگار، از بزرگان یارسان در دامنه کوه تخت سرانه در روستای زرده

آیا می‌دانید

خاونکار، خاوندکار، خاونگار یا خاوندگار مهمترین عید مذهبی مردم یارسان است

ویکی‌پروژه‌ها

آن‌چه می‌توانید انجام دهید

موضوعات

درگاه‌های وابسته

درگاه‌های وابسته
کرمانشاه

در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا