جبر لاپلاسی
جبر لاپلاسی[۱] (به انگلیسی: Laplace's Demon) اصطلاحاً به یک تفکر گفته می‌شود که نخستین بار توسط پیر سیمون لاپلاس در سال ۱۸۲۰ مطرح شد.[۲]
این جبر مطرح می‌کند در صورتی که تمام قوانین حاکم و وضعیت کنونی سامانه‌ای مشخص باشد و انسان کاملاً توانایی محاسبه آن را داشته باشد، می‌تواند وضعیت آینده آن سیستم را مشخص کند. مثلاً با استفاده از قوانین حرکت نیوتون رفتار سیارات و گرفت‌ها را پیش‌بینی کند و از آنجایی که انسان از اتم‌ها و ملوکول‌ها ساخته شده و در صورتی که انسان توانایی محاسبه رفتار تک‌تک اتم‌ها را از روی قوانین فیزیک داشته باشد رفتار وی کاملاً قابل پیش‌بینی و جبری خواهد بود. این جبر در مورد کل جهان هستی نیز صدق می‌کند.[۱]
با ورود به سده ۲۰ دو نظریه مکانیک کوانتم (مبتی بر احتمال و شانس مانند گربه شرودینگر)[۱] و نظریه آشوب[۲] این جبر را رد کردند.
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ هاوکینگ، استیون (۱۳۸۸)، تاریخچه کوتاهتر زمان، فاطمی، ص. صص ۶۸-۶۹، شابک ۹۶۴-۳۱۸-۴۳۷-۴
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Smith, Leonard (۲۰۰۷). "The emergence of chaos". Chaos: A Very Short Introduction. VSI (به انگلیسی). OUP. pp. ۳–۴. ISBN 978-0-19-285378-3.