تاثیر تغییرات کاربری بر منابع طبیعی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

تعریف تغییر کاربری[ویرایش]

تغییر کاربری زمین به معنای تغییر شیوه استفاده از آن است و این تغییر به صورت غیرخطی است از الگوی ویژه‌ای پیروی نمی‌کند، این تغییرات ممکن است با بازخورد منفی در جوامع طبیعی و انسانی مواجه شود[۱]

مقدمه[ویرایش]

در حال حاضر تغییر یا حفظ کاربری‌های زمین موجود از مهم‌ترین ابزارها در سطوح ملی برای برنامه‌ریزان طراحان بخش توسعه به شمار می‌رود. امروزه شهرها دچار گسترش و توسعه زیاد شده‌اند به طوری که فرایند این توسعه‌ها مورد توجه پژوهشگران مسائل شهری قرار گرفته و علاوه براین تصمیم‌گیری درباره نحوه استفاده از اراضی مورد توجه قرار گرفته است، چرا که تصمیمات این چنینی روی زمین خواهد ماند و با توجه به اثرات آن به سختی قابل تغییر است. تغییرات پوشش و کاربری اراضی از گذشته مورد توجه بوده، این تغییرات به دو صورت همواره انجام می‌شده که یکی بر اثر عوامل طبیعی و نوع دوم برا اثر دخالت‌های انسانی و در نتیجه بهره‌وری انسان از طبیعت حاصل می‌شود که در تخریب آن نیز نقش دارد.[۲]

تاثیر تغییرات کاربری[ویرایش]

یکی از تغییرات کاربری مضر تخریب جنگل است فرایندهای حوزه آبریز را دچار تخریب کرده و باعث کمبود آب نه تنها در محدوده که در مناطق دورتر نیز می‌شود، این تغییرات با ابزارهایی نظیر سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور می‌توانند مورد بررسی قرار بگیرند و منبع اتخاذ تصمیم برای مدیران مربوطه شود.[۳]

کاربری اراضی با تخریب پوشش گیاهی نقش بسزایی در دبی و ایجاد رسوب ورودی رودخانه‌ها نیز داشته که موجب تغییرات مورفولوژیکی و اکولوژیکی آن می‌شود که یکی از این موارد در نمونه موردی رود کر بعد از بررسی‌های تخصصی نیز قابل مشاهده است.[۴]حتی تبدیل کاربری جنگل‌ها به زمین‌های کشاورزی هم مضر است و گاهی موجب ایجاد رسوب در کوهستان می‌شود، نظیر آنچه که در کشور مراکش رخ داده است یا رسوباتی که در نمونه موردی بلژیک دیده شده است، همچنین در شمال اندونزی نیز تبدیل اراضی جنگلی به مناطق مسکونی موجب ایجاد رسوب شده است.[۵]

منابع[ویرایش]

  1. تحلیل آثار توسعه بر تغییرات گاربری اراضی و تغییرات جمعیتی، سعیده حیدری و همکاران، 92
  2. خزش شهری و تغییرات کاربری اراضی فضاهای پیراشهری نیشابور، مرتضی توکلی و نازنین نعیم‌آبادی، 98
  3. پیشبینی تغییرات کاربری جنگل در حوزه آب‌خیز چالوس‌رود، وجیهه قربان‌نیا خیبری و همکاران، 96
  4. تحلیل تاثیر تغییرات کاربری‌های اراضی بر تحولات هیدروژئومورفولوژِیک رود کر، زرین فروغی و همکاران، 96
  5. تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر تولید رسوب در حوضه آبخیز مندریجان، سید حمیدرضا صادقی و همکاران، 86